MİLLİ MÜCADELE YILLARINDA İZMİR-BALIKESİR EKSENİNDE OLUŞAN KONGRE SİYASAL İKTİDARLARININ MİLLİ EGEMENLİĞE DAYALI DEMOKRATİK YAPILARI

Mondros Mütarekesi’nin mürekkebi kurumadan işgallerin başlaması ile birlikte yılların savaş yorgunu olan Türk insanı merkezi hükümetin pasif tutumu karşısında kongreler düzenleyerek icra kurulları demek olan heyet-i merkeziyeler ve milliyleler kurmuş, direniş cepheleri oluşturmuş vatanını ve bağımsızlığını kurtarmak için olağanüstü fedakârlıklar göstermiştir. Halk-millet egemenliği, sözcük anlamı açısından zorunlu olarak demokrasiyi içerir ya da en azından demokrasiyi çağrıştırır. I.Dünya Savaşı’ndan sonra, Türkler için artık meşrutî düşünceyi savunmanın hiçbir anlamı kalmamıştır. Padişah ve hükümetlerinin işgaller karşısındaki teslimiyetçi tutumuyla monarşik yönetimin milletin varlığını ve haklarını koruyamayacağı çok net bir şekilde anlaşılmıştır. Bu yönetim biçiminin çağ dışı kaldığını gençlik yıllarından beri yakından gözlemleyen Mustafa Kemal, milli egemenlik düşüncesini milli mücadelenin temel ilkesi haline getirmiştir. Bu ilke salt ulusal nitelikli kongrelerde değil yerel ve bölgesel kongrelerin oluşturdukları siyasal iktidarlar tarafından da hedef olarak kabul edilmiştir.

___

  • AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali – KÖKER, Levent (2009), Kral-Devlet ya da Ölümlü Tanrı, İmge Kitabevi Yay., Ankara.
  • AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali (1994), “Demokratik Mitoslar: Halk-Ulus Egemenliği ve Siyasal Temsil”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C.46, Sayı, 1-2, Ocak-Haziran, ss. 21-30.
  • ALBAYRAK, Mustafa (1998), Milli Mücadele Döneminde Batı Anadolu Kongreleri 17 Mart 1919-2 Ağustos 1920, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
  • APAK, Rahmi (1990), İstiklal Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, TTK Yayınları, Ankara.
  • ARIKAN, Zeki (1989), Mütareke ve İşgal Dönemi İzmir Basını (30 Ekim 1918-8 Eylül 1922), Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara.
  • ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk ( 1970), C.I, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yay., Ankara.
  • AYBARS, Ergün (1997), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, DEÜ Hukuk Fakültesi Yayınları, İzmir.
  • AYDEMİR, Şevket Süreyya (2011), Tek Adam, Mustafa Kemal (1881-1919), C.I., Remzi Kitabevi, İstanbul