HAVAYOLU ŞİRKETLERİNDE FİNANSAL BİR ARAÇ OLARAK HEDGING YÖNTEMİNİN KULLANILMASI

Küresel dünyada, ülke ekonomileri de bu duruma uzak kalamayarak, sanki bir bütün haline gelmiştir. Küresel süreç içerisinde birbirilerine bağlı ve bağımlı olarak hareket etmektedirler. Bu şekilde iç içe girmiş olan sistem içerisinde, ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz olaylar da zincirlemem ekonomileri etkilemektedir. Nasıl ki durgun suya atılan bir taş, giderek genişleyen dalgalar oluşturmaktadır, işte öylede bir ülkede baş gösteren ekonomik krizin etkileri de diğer ülkeleri benzer şekilde etkilemektedir. Ülke ekonomilerinin birbirleri ile bu kadar iç içe olması nedeniyle, işletmeler de kendilerini ve gelecekteki kazançlarını garanti altına almaya çalışmaktadırlar. Bu amaçla çeşitli risk devretme araçları kullanmaktadırlar. Yapılan bu uygulamalardan biri olan hedging, gelecekte yaşanabilecek olası kayıpları önlemek amacıyla sözleşme yapılması olarak ifade edilebilmektedir. Finansal bir yöntem olan hedging sayesinde işletmeler gelecekteki fiyat artışlarına ya da azalışlarına karşı kendilerini koruma altına almaya çalışmaktadırlar. Havacılık sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde, gelecekte meydana gelebilecek fiyat değişikliklerinden önemli oranda etkilenmektedirler. Diğer sektörlerde olduğu gibi, havayolu işletmeleri için de gelecekteki belirsizlikler büyük risk oluşturmaktadır. Şirketler karşılaşabilecekleri bu riskleri kontrol altına almaya çalışmaktadırlar. Şirketlerin karşılaşabilecekleri risklerin başında ise maliyetlerdeki belirsizlikler gelmektedir. Ana maliyet kalemlerinden birisi ise yakıt giderleridir. Yakıt maliyetleri, toplam maliyetlerin %30 ila %40’ını oluşturmaktadır. Hiç şüphesiz ki, yakıt fiyatlarındaki, dalgalanmalar, bu şirketler için ciddi riskler taşımaktadır. Bu riskin önüne geçmek için yapılan ilk iş, yakıt verimliliğini arttırmaya çalışmak, ikicisi ise yaşanan fiyat artışlarını bilet fiyatlarına yansıtmak olmaktadır. Bir diğer yöntem de gelecekteki yakıt fiyatlarını sabit hale getirmeye çalışmaktır. Bu amaçla, havayolu işletmeleri yakıt fiyatlarını, belli bir rakamda sabit hale getirebilmek ve ani yakıt fiyat artışlarından kaynaklanabilecek zararları önlemek amacıyla, hedging yöntemine başvurmaktadırlar. Bu çalışmada havayolu işletmelerinin uygulamaları açısından hedging yöntemi incelenmiştir. Havayolu işletmelerinin, yakıt fiyatlarında meydana gelebilecek belirsizliği sona erdirmek ve fiyat oynaklıklarından kaynaklanabilecek zararları en aza indirebilmek amacıyla başvurdukları bir finansal araç olan hedging yöntemi uygulama açısından ele alınmıştır. Çalışmada Türkiye’deki havayolu şirketleri tarafından hedgingin kullanılması irdelenmiştir. Örnek hedging uygulamalarına bakılarak, havayolu işletmelerinin mali tablolarındaki etkileri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Örnekler, doğru hesaplamalarla yapılan hedgingin, şirketlere yüksek karlılık getirdiğine işaret etmektedir. Bununla birlikte, yanlış öngörülerle yapılan hedging anlaşmaları ise, havayolu şirketlerini iflasın eşiğine getirebilen bir araç olarak da görülmektedir. Bu nedenle, hedging uygulamalarının başarıya ulaşmasını sağlayan en önemli unsurun geleceğe yönelik tahminleri doğru yapabilmek ve geleceği iyi değerlendirebilmek olduğu ortaya çıkmaktadır.

USING HEDGING METHOD AS A FINANCIAL TOOL IN THE AIRLINE COMPANIES

In the global world, the economies of the countries have become a whole as if they cannot stay away from this situation. Within the globalization process, the economies of the countries depend on each other. In this intertwined system, the positive or negative events that occurred, affect chained economies. When a stone is thrown into the stagnant water, it causes increasingly widening waves. In a similar way, the effects of an economic crisis that started in one country affect the other countries. Due to the intertwined economies of the countries, also the companies try to guarantee themselves and future earnings. For this purpose, they use various risk transfer instruments. In order to obtain a regular profit and prevent huge losses that may occur in the future. The companies use various risk transfer instruments. One of these instruments is the hedging method. Companies use the hedging method as a financial tool to protect themselves against the future price increases/decreases. The companies in the aviation industry are affected significantly by future price changes. Like the other sectors, the future uncertainties bring high risks for the airline companies. The companies try to control these risks they may encounter. The uncertainties in costs take the first place among the risks that companies may face. One of the main items of costs is the fuel costs. Fuel expenses account for 30-40 percent of the total cost for airline companies. Undoubtedly, fluctuations in fuel prices cause high risks for airline companies. The first activity for avoiding these risks is to improve fuel efficiency. The second one is to reflect the fuel price increases into the ticket fares. Another method is to stabilize the future fuel prices. Airline companies use hedging method in order to stabilize their fuel prices at a certain level and prevent damages from sudden increases in fuel prices. In this study, the hedging method among the applications of the airline companies is examined. It is discussed that the airline companies' practicing hedging method as a financial instrument for ending the uncertainty in the oil prices and minimizing the losses that may arise from price volatility. The airline companies hedging practices in Turkey is also discussed. The effects on the airline's financial statements are tried to evaluate by examining hedging practices. The examples indicate that hedging practices with accurate calculations bring high profitability to the companies. However, it is also seen that hedging agreements made with inaccurate predictions cause the bankruptcy of the airline companies. Therefore, it was revealed that the most important elements of the success of hedging applications are to predict and to evaluate the future conditions accurately.

PDF

___

Allayannis, G., Weston, J.P. (2001). The Use of Foreign Currency Derivatives and Firm Market Value, Review of Financial Studies, 14: 243-276.
Bailey, J. (2007). Southwest Airlines Gains Advantages by Hedging on Long-Term Contracts, The New York Times, (28 Kasım).
Berghöfer, B., Lucey, B. (2 014). Fuel Hedging, Operational Hedging and Risk Exposure-Evidence from the Global Airline Industry, International Review of Financial Analysis, 34: 124-139.
Bertus, M., Godbey, J., Hilliard, J. E. (2009). Minimum Variance Cross Hedging Under Mean-Reverting Spreads, Stochastic Convenience Yields, and Jumps: Application to The Airline Industry, The Journal of Futures Markets, 29( I. 8): 736-756.
Bijan V., Fleming, K., Mackay, L. (2010). Fuel Hedging And Risk Management: Methodology And Practice, UK: MPG Books Group.
Carter, D. A., Rogers, D. A., Simkins, B. J. (2006). Does Hedging Affect Firm Value? Evidence from the US Airline Industry, Financial Management, 35( I.1): 53-86.
Çonkar, K., Ata, H. A. (2002). Riskten Korunma Aracı Olarak Türev Ürünlerin Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye’de Kullanımı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 4(2): 1-18.
Daigler, R. T. (1984). Financial Futures and Options Markets, Harper Collins Publishers.
Doganis, R. (2002). Flying Off Course: The Economics of International Airlines, 3rd edition, Routledge: London and NY.
EIA. (2015). Kaynak: http://www.eia.gov/forecasts/steo/report/global_oil.cfm, (Erişim Tarihi: 06.08.2015).
Forbes. (2011). Southwest Airlines Flies to $14 Unless Hedging Losses Eat Profits, Kaynak: https://www. forbes.com/ sites/ greatspeculations/ 2011/06/30/southwest-airlines-flies-to-14-unless-hedging-losseseat- profits/#a974c0a703e3 (Erişim Tarihi: 10.10.2014)
Gardiner, B. (2012), Steep Fuel Prices Driving Push for Efficient Aircraft, The New York Times, (08 Temmuz).
Graham, J. R., Rogers, D. A. (2000). Does Corporate Hedging Increase Firm Value? An Eempirical Analysis?, ResearchGate Article February 2000, Kaynak: http://www.researchgate.net/publication/228382781_Does_corporate_hedging_increase_firm_value_An _empirical_analysis, (Erişim Tarihi: 25.09.2015).
Graham, J. R., Rogers, D. A. (2002), Do Firms Hedge in Response to Tax Incentives?, Journal of Finance, 57: 815- 839.
Gün, M. (2008). Havacılığın Devleri de Batıyor, Kaynak: http://www.zaman.com.tr/ekonomi_havaciligindevleri- de-batiyor_740767.html (Erişim Tarihi: 10.05.2014).
Konuk, F. (2018). Financial and Performance Analysis of Food Companies: Application of TOPSIS and DEA, Manas Journal of Social Studies, 7(3): 381-390.
Korkmaz, T. (1999). Hisse Senedi Opsiyonları ve Opsiyon Fiyatlama Modelleri, Elkin Kitapevi Yayınları: Bursa.
Kristjanpoller, W. D., Concha, D. (2016). Impact of Fuel Price Fluctuations on Airline Stock Returns, Applied Energy, V. 178, pp: 496–504.
Lim, S. H., Hong, Y. (2014). Fuel Hedging and Airline Operating Costs, Journal of Air Transport Management, V.36, pp: 33-40.
Morrell, P., Swan, W. (2006). Airline Jet Fuel Hedging: Theory and Practice, Transport Reviews, V. 26, I. 6, pp.713–730.
Öncü, M. A., Çömlekçi, İ., Coşkun, E. (2010) Havayolu Şirketlerinin Uyguladıkları Finansal Stratejiler Üzerine Bir Araştırma, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:6 (2), ss. 27-58.
Özcan, V. (2012). Hedge Fonları Ne İşe Yarar?, Kaynak: http://t24.com.tr/yazarlar/vedat-ozdan/hedge-fonlar-neise- yarar,4743 (Erişim tarihi: 10.05.2014).
Reuters, 2004. Continental Raises Domestic Fares, Cites Fuel Costs, Reuters, (February 27).
Sakarya, B. (2008). Küresel Finansal Yapı ve 2007 Yılı Dalgalanmaları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Çalışma Tebliği, Sayı: 2, ss. 1-41.
Stevens, R. E., Loudon, D. L., Oglesby, D. W. (2007). Concise Encyclopedia of Investing, Hawort Press: New York.
Stoll, H.R., Whaley, R.E. (1993). Futures and Options: Theory and Applications, South-Western Publishers: USA.
TREDALL (2014). Kaynak: http://tradeall.com/pdf/Egitim.pdf, (Erişim Tarihi: 08.05.2014).
Treanor, S.D., Carter, D.A., Rogers, D. A., Simkins, B. J. (2013). Operational and Financial Hedging: Friend or Foe? Evidence from the U.S. Airline Industry, Journal of Accounting and Finance, V.13, I.6, pp.64-91.
Treanor, S. D., Rogers, D. A., Carter, D. A., Simkins, B.J. (2014). “Exposure, Hedging, and Value: New Evidence from the U.S. Airline Industry, International Review of Financial Analysis, V. 34, pp: 200-211.
Turner, P. A., Lim, S. H. (2015). Hedging Jet Fuel Price Risk: The Case of U.S. Passenger Airlines, Journal of Air Transport Management, 44-45: 54-64.
Yeğin, F. (2010). Petrol Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, 2010 Araştırma Raporu, Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi Yayını, Kaynak: http://www.spk.gov.tr/yayingoster.aspx?yid=1018&ct=f&action=displayfile (Erişim Tarihi: 09.05.2014).
www.delta.com (Erişim Tarihi:05.06.2014).
www.inflationdata.com (Erişim Tarihi:20.09.2017).
www.wikinvest.com/stock/United_Airlines_(UAUA) (Erişim Tarihi: 05.06.2014).
Zou, B., Elke, M., Hansen, M., Kafle, N. (2014). Evaluating Air Carrier Fuel Efficiency in the US Airline Industry”, Transportation Research Part A, 59: 306-330.