Vergilerin ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Etkisi: Avrupa Birliği Geçiş Ekonomileri Örneği

Ekonomik kalkınma ülkeler açısından sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda önem arz etmektedir. Ülkeler ekonomik kalkınmayı gerçekleştirirken genellikle çeşitli sıkıntılarla karşılaşmaktadır. Bu sıkıntıların başında ekonomik kalkınmanın finansmanı konusu gelmektedir. Bu açıdan vergiler bir maliye politikası aracı olarak ekonomik kalkınmanın sağlanmasında önemli bir finansman kaynağı olabilmektedir. Çalışmada 2003-2015 yıllarında 11 Avrupa Birliği ülkesi (geçiş ekonomileri) ve Türkiye’de dolaylı, dolaysız vergiler ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile kişi başına düşen gelir arasında eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda ekonomik kalkınma üzerinde dolaysız vergilerin ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının pozitif, dolaylı vergilerin ise negatif bir etki meydana getirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Impact of Tax and Foreign Direct Investment on Economic Development: European Union Transition Economies and Turkey Example

Economic development is important for countries in terms of social, cultural and economic sense. Countries are often faced with various difficulties while realizing economic development. The issue of financing economic development comes at the beginning of these problems. In this respect, as a means of fiscal policy, taxes can be an important source of financing for economic development. In this study,using co-integration and casuality test the impact of indirect and direct taxes and foreign direct capital investments on per capita income was investigated in 11 European Union countries (transition economies) and Turkey for the period 2003- 2015. As a result of this study, it was determined that direct taxes and direct foreign capital investments have a positive effect while indirect taxes have a negative effect on economic development.

PDF

___

Akçay, S., Sağbaş, İ. ve Demirtaş, G. (2016), “Financial Development and Tax Revenue Nexus in Turkey”, Journal of Economics, 4(1), 103-108.

Akkaya, Ş. (1997), “Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Vergi Sisteminin Değerlendirilmesi ve Bu Ülkelerdeki Vergi Yapısının Kantitatif Analizi”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (37), 213-267.

Baltagi, B. (2005), “Econometric Analysis of Panel Data”, John Wiley & Sons.

Bozoğlu, T. (2010), İktisadi Kalkınmanın Finansmanında Vergilendirmenin Önemi ve Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.

Cornelia, C.I. (2015), “Analysis of Correlation Between Gross Domestic Product and Value Added Tax in the European Union Countries”, Ovidius University Annals, Series Economic Sciences, 15(1), 702-706.

Cural, M. ve Çevik, N.K. (2015), “Ekonomik Kalkınmanın Vergi Yapısı Üzerindeki Etkisi: 1924-2013 Dönemi Türkiye Örneği”, Amme İdaresi Dergisi, 48(3), 127-158.

Dönmez, R. (2003), “Vergi Teorisine Giriş”, N. Varcan ve T. Çakır (Ed.), Kamu Maliyesi İçinde, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1464, 161-183.

Dumitrescu, E.I. ve Hurlin, C. (2012), “Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels, Economic Modelling”, 29(4), 1450-1460.

Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2006), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, 150, 79-89.

Erdem, M., Şenyüz, D. ve Tatlıoğlu, İ. (2007), Kamu Maliyesi (5. Basım), Bursa: Ekin Yayınevi.

Eren, M.V., Ergin Ü.A. ve Aydın, H.İ. (2018), “Türkiye'de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi”. Dogus University Journal, 19(1), 1-18.

Esen, Ö. ve Aydın, C. (2018), “Optimal Tax Revenues and Economic Growth in Transition Economies:: A Threshold Regression Approach”, Global Business and Economics Review 20(1):1, January, DOI: 10.1504/GBER.2018.10010118. European Commission (2017), Taxation Trends 2017,

https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/taxation_trends_ 2017.xlsx (Erişim Tarihi: 21.09.2017)

Hatemi-j, A. (2008), “Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with an Application to Financial Market ıntegration”, Empirical Economics, 35(3), 497-505.

Husnain, M.I., Haider, A., Padda, I.H., Khan, M., Akram, N., Mahmood, H.Z. ve Shaheen, F. (2015), “Public Expenditure, Taxes and Economic Development: An Empirical Analysis for Pakistan”, Middle-East Journal of Scientific Research, 23(11), 2756-2762.

Im, K.S., Pesaran, M.H. ve Shin, Y. (2003), Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.

IMF (2017), GDP Per Capita, Current Prices (US dollars per capita), http://www.imf.org.externaldatamapper (Erişim Tarihi: 22.12.2017)

Johansen, S. ve Juselius, K. (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration-With Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.

Kao, C. (1999), “Spurious Regression and Residual-Based Tests for Cointegration in Panel Data”, Journal of Econometrics, 90(1), 1-44.

Kar, M. (2012), “Kalkınmanın Finansmanı”, B. Günsoy ve C. Özsoy (Ed.), İktisadi Kalkınma, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 2668, 88-118.

Kargı, B. (2007), “Vergi Politikaları ve İktisadi Gelişme İlişkisi: Türkiye Üzerine Zaman Serileri Analizi (1987-2002)”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 45-81.

Keynes, J.M. (1936), The General Theory of Employment, Interest and Money, London: Macmillan.

King, R.G. ve Rebelo, S. (1990), “Public Policy and Economic Growth: Developing Neoclassical Implications”, Journal of Political Economy 98, No:5, Part:2, 5126-5150.

Korkmaz, E. (1982), Vergi Yapısı ve Gelişimi, İstanbul: Gür-Ay Matbaası. Maddala, G.S. ve Wu, S. (1999), A Comparative Study of Unit Root Tests With Panel Data and a New Simple Test, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61(S1), 631-652.

Madugba, J.U.J. ve Azubike, U.B. (2016), “Value Added Tax and Economic Development in Nigeria”, International Journal of Development and Economic Sustainability, 4(3), 1-10.

Mann, A.J. (1980), “Economic Development and Tax Structure Change: Mexico,1895-1975”, https://journals.sageup.com/doi/abs/10.1177/109114 218000800303 (Erişim Tarihi: 05.06.2017)

Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006)”, Maliye Dergisi, 155, 159-174.

Nemli, A. (1979), Gelişmekte Olan Ülkelerde Vergi Politikası, İstanbul: Y. Güryay Matbaası.

OECD (2017), Tax on Goods and Services, https://data.oecd.org/tax/tax-ongoods- and-services.htm#indicator-chart (Erişim Tarihi: 08.10.2017)

Ofoegbu, G.N., Akwu, D.O. ve Oliver, O. (2016), “Empirical Analysis of Effect of Tax Revenue on Economic Development of Nigeria”, International Journal of Asian Social Science, 6(10), 604-613.

Pedroni, P. (1999), “Critical Values For Cointegration Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors, Oxford Bulletin of Economics and Statistics”, 61(S1), 653-670.

Pedroni, P. (2000), “Full Modified OLS for Heterogeneous Cointegrated Panels”, Advances in Econometrics, 15, 93-130.

Pedroni, P. (2004), “Panel Cointegration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis”, Econometric Theory, 20(3), 597-625.

Saqib, S., Ali, T., Riaz, M.F., Anwar, S. ve Aslam, A. (2014), “Taxation Effects on Economic Activity in Pakistan”, Journal of Finance and Economics, 2(6), 215-219.

Solow, R.M. (1956), A Contribution to the Theory of Economic Growth, The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.

Stoilova, D. ve Patonov, N. (2013), “An Empirical Evidence for the Impact of Taxation on Economy Growth in the European Union”. Encontros Científicos-Tourism & Management Studies, (3), 1031-1039.

Şen, H., Saruç, N.T. ve Keskin, A. (2008), “İktisadi Kalkınmanın Finansmanı”, S. Taban ve M. Kar (Ed.) Kalkınma Ekonomisi Seçme Konular İçinde (Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı) Bursa: Ekin Yayınevi, 227-270.

Şener, O. (2008), Teori ve Uygulamada Kamu Ekonomisi (Tıpkı 10. Baskı), İstanbul: Beta Yayıncılık.

Tanzi, V. ve Shome, P. (1992), “The Role of Taxation in the Development of East Asian Economies, in the Political Economy of Tax Reform”, NBER-EASE, University of Chicago Press, 1, 31-65.

Türgay, T. (2011), “Kamu Gelirleri ve Vergi Politikaları”, A. Kökocak (Ed.), Kamu Ekonomisi İçinde, Bursa: Ekin Yayınevi, 279-355.

Tüylüoğlu, Ş. ve Çeştepe, H. (2008), “Kalkınma Teorilerinin Temelleri ve Gelişimi”, M. Kar ve S. Taban (Ed.), Kalkınma Ekonomisi Seçme Konular İçinde (Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı), Bursa: Ekin Yayınevi, 35-87.

UNDP (2017), United Nations Development Programme. Human Development Reports. http://hdr.undp.org/en/composite/HDI (Erişim Tarihi: 30.05.2018).

World Bank (2017), Foreign Direct İnvestment, Net Inflows (% of GDP), https://data.worldbank.orgindicator (Erişim Tarihi: 22.12.2017)