Cengi̇z ARIKAN, Selen GÖRGÜN, Yeliz YALÇIN

Parasal Aktarım Sürecinde Faiz Koridorunun Yeri

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, fiyat istikrarını ve finansal istikrarı sağlamak amacıyla 2010 Haziran döneminden itibaren politika aracı olarak asimetrik yapıya sahip faiz koridorunu kullanmaktadır. Bu çalışmada faiz koridorunun ekonomi üzerindeki etkisi 2010-2016 dönemi için Vektör Otoregresyon (VAR) modeli ile incelenmiştir. Sonuçlara göre faiz koridoru alt bandına verilen şokların döviz kuru ve enflasyon üzerindeki tepkileri istatistiksel ve iktisadi açıdan genel olarak anlamlı görülürken faiz koridorunun üst bandına verilen şokların çoğu dönemde para arzı üzerindeki etkisi istatistiksel ve iktisadi açıdan anlamlılık taşımaktadır. Ayrıca alt veya üst bandın genişletilmesi suretiyle yurt içi kredi hacminin azaltılabildiği ve enflasyon hedeflemesinde istenilen sonuca ulaşılabildiği gözlenmiştir.

The Position of Interest Rate Corridor on Monetary Transmission Mechanism

The Central Bank of Republic of Turkey’s using interest rate corridor, has an asymmetric structure, as a political tool to ensure price and financial stability since 2010 June. This study aims to investigate the effect of interst rate corridor on Turkish for the period 2010-2016 using the Vector Autoregression (VAR) model. According to the results, mostly when a shock given to IRC lower band, reel exchange rate, inflation when a shock given to IRC upper band, money supply reacts statistically and economically significant. Besides, by expanding the band it’s been observed that the volume of domestic credit may be reduced and inflation targeting achieved the desired results.

PDF

___

Başçı, E., Özel, Ö. ve Sarıkaya, Ç. (2007), The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments, CBRT Research and Monetary Policy Department Working Paper, No: 07/04, 1-28.

Başçı, E. ve Kara, A.H. (2011), Finansal İstikrar ve Para Politikası, TCMB Çalışma Tebliği, 11/08.

Belke, M. ve Kaya H. (2017), Türkiye’de Para Politikalarının Kredi Kanalı Aktarımı: Var Yaklaşımı, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), ISSN: 2602-2486.

Binici, M., Erol H., Kara H., Özlü P. ve Ünalmış, D. (2013), Faiz Koridoru Bir Makro İhtiyati Araç Olabilir mi? TCMB Ekonomi Notları, No: 2013-20.

Binici, M., Kara, H. ve Özlü, P. (2016), Faiz Koridoru ve Banka Faizleri: Parasal Aktarım Mekanizmasına Dair Bazı Bulgular”, TCMB Çalışma Tebliği, No: 16/08.

Büyükakın, F., Cengiz, V. ve Türk, A. (2009), Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının VAR Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 171-198.

Çiçek, M. (2005), Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması: VAR Vektör Otoregresyon) Yaklaşımıyla Bir Analiz, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Sayı: 233, 20, 82-105.

Dickey, D.A ve Fuller, W.A. (1981), Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Econometrica, 494, 1057-1072.

Emirkadı, Ö. (2017), 2008 Küresel Krizi ve Değişen Para Politikaları: Dünyada ve Türkiye’de Faiz Koridoru Uygulaması, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 465-486.

Erdoğan, S. ve Yıldırım, D.Ç. (2008), Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının İşleyişi: VAR Modeli ile Bir Analiz, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:39, 95-108.

Gökalp, B.T. (2015), Türkiye'de Asimetrik Faiz Koridoru Uygulamasının Hisse Senedi Piyasasındaki Alternatif Serilerin Getirileri Üzerindeki Etkileri, Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.

Gündüz, L. (2001), Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı, İMKB Dergisi, 18, 13-30.

Haznedaroğlu, A.B. (2013), Finansal İstikrar: Türkiye'de Finansal İstikrara Yönelik Olarak Uygulanan Faiz Koridorunun Etkinliği Üzerine Bir Analiz (2006-2013), Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Bölümü, İktisat Anabilim Dalı.

Kara, A.H. (2012), Küresel Kriz Sonrası Para Politikası. TCMB Çalışma Tebliği, No:12/17.

Kara, A.H. ve Sarıkaya, Ç. (2013), Konjonktürel Etkilerden Arındırılmış Cari Açık? TCMB Ekonomi Notları, Sayı: 2013-18.

Kara, A.H. (2015), Faiz Koridoru ve Para Politikası Duruşu, TCMB Ekonomi Notları, Sayı: 2015-13

Kasapoğlu, Ö. (2007), Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama, TCMB Uzmanlık Tezi.

Koop, G., Pesaran, M.H. ve Potter, S.M. (1996), Impulse Response Analysis in Nonlinear Multivariate Models, Journal of Econometrics, Elsevier, 74(1), 119-147.

Küçük, H., Özlü, P., Talaslı, A., Ünalmış, D. ve Yüksel, C. (2013), Likidite Yönetimi ve BIST Faiz Farkı, TCMB Ekonomi Notları, Sayı: 2013-25.

Küçükgöde, H.D. (2016), Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının Faiz Koridoru Politikasının Etkinliği, İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, Sayı:81.

Mishkin, F.S. (1995), Symposium on the Monetary Transmission Mechanism, Journal of Economic Perspectives, 9(4), 3-10.

Mishkin, F.S. (2001), The Transmission Mechanism and The Role of Asset Prices in Monetary Policy, NBER Working Paper 8617, 1-21.

Oktar, S. ve Yurdabak, K. (2015), 2008 Küresel Kriz Sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Uygulamaları, Academic Elegance, 2(4).

Örnek, İ. (2009), Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi, Maliye Dergisi, 156, 104-125.

Özer, M.O. (2014), Küresel Kriz Sırasında Türkiye'de Uygulanan Para Politikaları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Teorisi Bilim Dalı.

Öztürkler, H. ve Çermikli, A.H. (2007), Türkiye’de Bir Parasal Aktarım Kanalı Olarak Banka Kredileri, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar Dergisi, Sayı: 514, 44, 57-68.

Özvarol, O. (2014), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Yeni Para Politikasının Modellenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.

Saraçoğlu, B. ve Köse, N. (1999), Vektör Otoregresyon Yaklaşımı ile Enflasyonla Mücadelede Politika Seçimi: Türkiye Örneği 1980-1996, İktisat, İşletme ve Finans, 14(159), 12-27.

Sezer, B. (2003), Parasal Aktarım Mekanizması ve Türkiye’de İşleyişi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Sims, C.A. (1980), Macroeconomics and Reality, Econometrica, 48, 1-48. Şahin, A. (2013), Finansal İstikrar ve Makro İhtiyati Politikalar, Ankara Üniversitesi Yayınları, No. 393, 219-252.

TCMB (2007), Bülten Sayı:6, Haziran, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/ connect/a9a86bff-f063-4f51-875d-8551e909f1ab/Bulten_Turkce6.pdf? MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-a9a86bff-f063- 4f51-875d-8551e909f1ab-m3fB9z6 (Erişim Tarihi: 10.06.2018)

TCMB (2013a), Parasal Aktarım Mekanizması, ISBN basılı: 978-605-5758- 88-2, ISBN elektronik: 978-605-5758-89-9.

TCMB (2013b), Özel Konular Faiz Koridoru ve Kredi-Mevduat Faiz Farkı İlişkisi, Finansal İstikrar Raporu, 78-86.

TCMB (2015), 2016 Yılı Para ve Kur Politikası, Para ve Kur Politikası Metinleri, 4, http://www.mahfiegilmez.com/2012/09/guncel-parapolitikas. html (Erişim Tarihi: 30.12.2014)

TCMB (2015), Enflasyon Raporu 2015-III.

TCMB (2018), Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti 30.05.2018, Sayı: 2018/22, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/

Main+Menu/Duyurular/Basin/2018/DUY2018-22 (Erişim Tarihi: 10.06.2018)

Toda, H.Y. ve Yamamoto, T. (1995), Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250.

Tufaner M.B., Uslu, K. ve Sözen, İ. (2016), Faiz Koridoru Uygulamasının Merkez Bankası Politikalarına Etkisi, International Conference on Eurasıan Economies 2016, Session 3d: Finans III.

Vural, U. (2013), Geleneksel Olmayan Para Politikalarının Yükselişi, TCMB Uzmanlık Tezi.

Yılmaz, M.H. (2017), Banka Net Faiz Marjlarını Etkileyen Faktörler ve Para Politikasının Rolü: Türkiye Hakkında Bulgular, Yüksek Lisans Tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.

Yücememiş, B.T., Alkan U. ve Dağıdır, C. (2015), Yeni Bir Para Politikası Aracı Olarak Faiz Koridoru: Türkiye’de Para Politikası Kurulu Faiz Kararlarının Enflasyon Üzerindeki Etkisi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Temmuz, 7(13), 449-478, ISSN 1309-1123, DOI: 10.14784/jfrs.02508.