Türkiye'de eğitim, doğurganlık ve işsizlik ilişkisinin analizi

İşsizliğin nedenleri ülkeden ülkeye farklılık göstermekle beraber doğurganlığa bağlı olarak ortaya çıkan hızlı nüfus artışı, kırdan kente göç, istihdamdaki yetersiz artış, işgücünün eğitim seviyesindeki düşüklük, yaşanan ekonomik krizler Türkiye için öne çıkanlardandır. İşgücünün arz yönünü belirleyen nüfus artışı ve söz konusu artışı etkileyen temel faktörlerden biri olan doğurganlıkta son yıllarda meydana gelen azalmalar yakın dönem ve gelecekteki işsizlik oranının önemli belirleyicileri olarak dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, doğurganlığı belirleyen sosyoekonomik faktörlerden kadınların işgücüne katılım oranı, gelir düzeyi, kentleşme, göç, sanayileşme ve özellikle eğitim düzeyinin doğurganlık ve nüfus artışı kanalıyla işsizliğe etkilerinin gerçekçi olarak belirlenmesi Türkiye açısından önem arz etmektedir. Söz konusu faktörler arasında gerek diğer faktörlere etkisi gerekse direkt olarak doğurganlığı ve nüfus artışını etkilemesi açısından eğitim en önemli faktör olarak göze çarpmaktadır.

Analysis of the Relation between Education, Fertility and Unemployment in Turkey

Reasons of unemployment differ between countries. For Turkey, the most important reasons are population growth which is a consequence of increase in fertility, migrations from rural into urban, insufficient growth in employment, low educational level of labor force and economic crisis. Decrease in fertility and so in population growth dramatically determines the unemployment rate in short and long term, this decrease has drawn attention in recent years. Therefore identifying socioeconomic determinants of fertility which are female labor force participation, industrialization, urbanization, income and education level and immigration are very important in Turkey. Education which effect other factors and directly fertility and population growth is the most important factor in Turkey.

PDF

___

Adresa, A. (2004), Changing Fertility Rate in Developed Countries, The Impact of Labor Market Institutions, Journal of Population Economics, 17, 17-43.

Adresa, A. (2005), Vanishing Children: From High Unemployment to Low Fertility in Developed Countries, The American Economic Review, 95(2), 189-193.

Adresa, A. (2006), An Economic Analysis of the Gap between Desired and Actual Fertility: The Case of Spain, Journal of Economics of The Household, 4, 75-95.

Adresa, A. ve Menendez, A. (2011), Fertility Changes in Latin America in Periods of Economic Uncertainty, Population Studies, 65(1), 37-56.

Ahn, N. ve Mira, P. (2002), A Note on the Changing Relationship between Fertility and Female Employment rates in Developed Countries, Journal of Population Economics, 15, 667-682.

Akalın, G. (2002), Türkiyede Ekonomi-Politik Kriz ve Piyasa Ekonomisine Geçiş, Akçağ Yayınları, Ankara.

Alptekin, E. (2006), Ülkemizde İşsizlik Sorununun Kısa Bir Değerlendirmesi ve Çözüm Önerileri, İzmir Ticaret Odası, Ar-Ge Bülten, 8-14.

Axinn, W.G. ve Barber, J.S. (2001), Mass Education and Fertility Transition, American Sociological Review, 66(4), 481-505.

Baş, K. (2004), Türkiyede Zorunlu Eğitim Süresinin Arttırılmasının Sağlayacağı Kazançlar, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(3), 22-42.

Becker, G.S. (1960), An Economic Analysis of Fertility: Demographic and Economic Changes in Developed Countries, Princeton University Press and the National Bureau of Economic Research, Princeton, NJ.

Becker, G.S. ve Lewis, H.G. (1973), On the Interaction between the Quantity and Quality of Children, Journal of Political Economy, 81(2), Part 2, 279-288.

Becker, G.S. (1985), Human Capital, Effort and the Sex Division of Labor, Journal of Labor Economics, 3(1), 33-58.

Bettio, F. ve Villa, P. (1998), A Mediterranean Perspective on the Breakdown of the Relationship between Participation and Fertility, Cambridge Journal of Economics, 22, 137-171.

Birdsall, N. (1983), Fertility and Economic Change in Eighteenth and Ninetenth Century Europe: A Comment, Population and Development Review, 9(1), 111-123.

Bozdağlıoğlu, Y.U. (2007), 1990dan Günümüze Türkiyede İşgücü Piyasası ve İstihdamın Yapısının Analizi, Akademik Bakış, 11, 1-21.

Caldwell, J. (1999), Paths to Lower Fertility, British Medical Journal, 319(7215), 985-987.

Chani, M.I., Shadid, M. ve Hassan, M.U. (2011), Some Socioeconomic Determinants of Fertility in Pakistan: An Empirical Analysis, MPRA Paper, No:38742, 1-11.

Cleland, J. ve Rodriguez, G. (1988), The Effect of Parental Education on Marital Fertility in Developing Countries, Population Studies, 42(3), 419-442.

Deliktaş, E., Usta, S., Bozkurt, S. ve Helvacı, B. (2008), Türkiyede Kentlerde Doğurganlık Hızını Etkileyen Faktörler: Path Analizi Yaklaşımı, Ege Akademik Bakış Dergisi, 8(2), 877-895.

DPT (2007), İşgücü Piyasası Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını, Ankara.

DPT ve DB (2009), Türkiyede Kadınların İşgücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi, DPT ve Dünya Bankası Raporu, Rapor No:48508-TR.

Dreze, J. ve Murthi, M. (2001), Fertility, Education and Development: Evidence from India, Population and Development Review, 27(1), 33-63.

Erdoğan, S. (2010), İş ve Aile Hayatı Çatışması, ÇSGB AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Bülteni, Mart-Nisan-Mayıs, 19-27.

Engelhardt, H. ve Prskawetz, A. (2004), On the Changing Correlation between Fertility and Female Employment over Space and Time, Europan Journal of Population, 20, 35-62.

Ergün, K.Ö. ve Dinçer, T. (2011), Türkiyede İşgücü Piyasası Sorunları ve Çözüm Önerileri, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Araştırma Raporu, Mayıs, 1-27.

Ewer, P.A. ve Crimmins-Gardner, E. (1978), Income in the Income and Fertility Relationship, Journal of Marriage and Family, 40(2), 291-299.

Freedman, D.S. ve Thorton, A. (1982), Income and Fertility: The Elusive Relationship, Demography, 19(1), 65-78.

Göktaş A. ve İşçi Ö. (2010) Türkiyede İşsizlik Oranının Temel Bileşenli Regresyon Analizi ile Belirlenmesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Ekim, 14(20), 279-294.

Gutierrez-Domenech, M. (2008), The Impact of the Labour Market on the Timing of Marriage and Births in Spain, Journal of Population Economics, 21, 83-110.

Gürlesel, C.F. (2004), Türkiyenin Kapısındaki Fırsat, 2025e Doğru Nüfus, Eğitim ve Yeni Açılımlar, Eğitim Reformu Girişimi Yayını, İstanbul.

Gürsel, S. ve Ulusoy, V. (1999), Türkiyede İstihdam ve İşsizlik, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Gürsel, S., Uysal-Kolaşin, G. ve Güner, D. (2010), Üç Çocuk Hayal, Betam Araştırma Notu, No:10/71, 1-9.

Heckmann, J.J. ve Walker, J.R. (1990), The Relationship between Wages and Income and the Timing and Spacing of Births: Evidence from Swedish Longitudinal Data, Econometrica, 58(6), 1411-1441.

Hiday, V.A. (1978), Migration, Urbanization and Fertility in the Philippines, International Migration Review, 12(3), 370-385.

HÜNEE, Türkiyenin Demografik Dönüşümü, HÜ Nüfus Etütleri Enstitüsü Yayını, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TurkiyeninDemografikDonusumu_220410.pdf

Işık, Ş. (2005), Türkiyede Kentleşme ve Kentleşme Modelleri, Ege Coğrafya Dergisi, 14, 57-71.

İTO (2012), Büyük Dönüşüm (Ekonomi-Şirketler-Girişimci), İTO Yayınları, İstanbul.

Jain, A.K. (1981), The Effect of Female Education on Fertility: A Simple Explanation, Demography, 18(4), 577-595.

Karacan, C. (2010), Kadın İstihdamının Artırılması ve Çocuk Bakımı, ÇSGB AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Bülteni, Mart-Nisan-Mayıs, 28-31.

Karagöl, E.T. ve Akgeyik, T. (2010), Türkiyede İstihdam Durumu: Genel Eğilimler, Seta Analiz, Mayıs, 1-27.

Karluk, S.R. (2010), Sanayi Sektöründe Gelişmeler. M. Toprak ve N. Oktay (Ed), Türkiye Ekonomisi, AÜ Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.

Kaya, A. (2004), Kalkınmada Nüfus, İstihdam Sorunları ve İnsan Sermayesi, E. Kutlu (Ed), İktisadi Kalkınma ve Büyüme, AÜ Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.

Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2007), Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.

Kunz, P.R. (1965), The Relation of Income and Fertility, Journal of Marriage and Family, 27(4), 509-513.

Kutlar, A., Erdem, E. ve Aydın, F.F. (2012), Kadınların İşgücüne Katılması ile Doğurganlık, Boşanma ve Ücret Haddi Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Araştırma, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(1), 149-168.

Leasure, J.W. (1963), Factors Involved in the Decline of Fertility in Spain 1900- 1950, Population Studies, 16(3), 271-285.

MacDonald, M. ve Mueller, E. (1975), The Measurement of Income in Fertility Surveys in Developing Countries, Studies in Family Planning, 6(1), 22-28.

Macisco, J.J., Bouvier, J.L.F. ve Renzi, M.J. (1969), Migration, Status, Education and Fertility in Puerto Rico, 1960, The Milbank Memorial Fund Quarterly, 47(2), 167-186.

Markham, F.S. (2010), Kadın İstihdamı: Politikalar Etkili mi, değil mi?, ÇSGB AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Bülteni, Mart-Nisan-Mayıs, 4-9.

Mocan, N.H. (1989), Business Cycles and Fertility Dynamics in the US: A Vector- Autoregressive Model, Nber Working Paper, No:3177, 1-30.

Özgür, E.M. (2004), Türkiyede Toplam Doğurganlık Hızının Mekansal Dağılışı, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(2), 1-12.

Özsoylu, A.F. (2011), Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişim, Karahan Kitabevi, Adana.

Peker, M. (1984), Türkiyede Eğitim-Doğurganlık İlişkisi (1960-1980), Amme İdaresi Dergisi, 17(3), 123-158.

Preston, S.H. ve Hartnett, C.S. (2008), The Future of American Fertility, Nber Working Paper, No:14498, 1-34.

Richards, T. (1977), Fertility Decline in Germany: An Econometric Appraisal, Population Studies, 31(3), 537-553.

Rindfuss, R.R., Morgan, S.P. ve Offutt, K. (1996), Education and Changing Age Pattern of American Fertility: 1963-1989, Demography, 33(3), 277-290.

Robinson, W.C. (1963), Urbanization and Fertility: The Non-Western Experience, The Milbank Meorial Fund Quarterly, 41(3), 291-308.

Rosen, B.C. ve Simmons A.B. (1971), Industrialization, Family and Fertility: A Structural-Psychological Analysis of the Brazilian Case, Demography, 8(1), 49-69.

Sağlam, S. (2006), Türkiyede İç Göç Olgusu ve Kentleşme, Türkiyat Araştırmaları, 5, 33-44.

Schultz, T.P. (2005), Fertility and Income, Yale University Economic Growth Center Dıscussıon Paper, No:925, 1-29.

Selim, S. (2006), Türkiyede Evli Kadınların İşgücüne Katılımına Göre Oluşan Doğurganlık Farklılıkları: Ayrıştırma Analizi, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 139-163.

Selim, S. ve Üçdoğruk, Ş. (2003), Sayma Veri Modelleri ile Çocuk Sayısı Belirleyicileri: Türkiyedeki Seçilmiş İller İçin Sosyoekonomik Analizler, DEÜ İİBF Dergisi, 18(2), 13-31.

Selim, S. ve Üçdoğruk, Ş. (2005), Türkiyede Doğurganlık: Kalite-Miktar Yaklaşımı, Nüfusbilim Dergisi, 27, 49-66.

Simon, J.L. (1969), The Effect of Income on Fertility, Population Studies, 23(3), 327-341.

Speare, A., Speare, J.M.C. ve Lin, H.S. (1973), Urbanization, Non-Familial Work, Education and Fertility in Taiwan, Population Studies, 27(2), 323-334.

Şahin, H. (2002), Türkiye Ekonomisi, Ezgi Kitabevi, Bursa.

Şengül, S. ve Kıral, G. (2006), Türkiyede Kadının İşgücüne Katılım ve Doğurganlık Kararları, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(1), 89-103.

Tadesse, F. ve Headey, D. (2012), Urbanization and Fertility Rates in Ethiopia, ESSP II Working Paper, 35, 1-25.

Tanfer, K. (1984), The Relationship of Education to Fertility in Turkey, Canadian Studies in Population, 11(2), 135-163.

TNSA (2009), Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008, HÜ Hastaneleri Basımevi, Ankara.

TÜİK (2010), Haber Bülteni, Ölüm İstatistikleri 2010, http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=13132

TÜİK (2011), İstatistik Göstergeler 1923-2010, No:3641, TÜİK Yayını, Ankara.

TÜİK (2012), Hanehalkı İşgücü İstatistikleri 2011, No:3684, TÜİK Yayını, Ankara.

TÜSİAD (1999), Türkiyenin Fırsat Penceresi, Demografik Dönüşüm ve İzdüşümleri, TÜSİAD Yayını, İstanbul.

TÜSİAD (2002), Türkiyede İşgücü Piyasası ve İşsizlik, TÜSİAD Yayını, İstanbul.

TÜSiAD (2004), Türkiyede İşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik, TÜSİAD Yayını, İstanbul.

Viscusi, W.K. (1980), Sex Differences in Worker Quitting, The Review of Economics and Statistics, 62(3), 388-398.

Wanamaker, M.H. (2012), Industrialization and Fertility in the Nineteenth Century:

Evidence from South Carolina, The Journal of Economic History, 72(1), 168-196.

Wang, W. ve Famoye, F. (1997), Modelling Household Fertility Decisions with Generalized Poisson Regression, Journal of Population Economics, 10, 273-283.

Weinberger, M.B. (1987), The Relationship between Womens Education and Fertility: Selected Findings from the World Fertility Surveys, International Family Planning Perspectives, 13(2), 35-46.

White, M.J., Muhidin, S., Andrzejewski, C., Tagoe, E., Knight, R. ve Reed, H. (2008), Urbanization and Fertility: An Event-Histoty Analysis of Coastal Ghana, Demography, 45(4), 803-816.

Winkelmann, R. ve Zimmermann, K.F. (1994), Count Data Models for Demographic Data, Mathematical Population Studies, 4(3), 205-221.

Yılmaz, A. (2005), Türkiyede İşsiz Nüfus, Fırat Üniversitesi SB Dergisi, 15(1), 43-56.

Yılmaz Eser, B. ve Terzi, H. (2008), Türkiyede İşsizlik Sorunu ve Avrupa İstihdam Stratejisi, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 30, 229-250.