Ticari Kazancın Belirleyicisi Olarak “Devamlılık”: Türk Ticaret Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu Çerçevesinde Bir Değerlendirme

193 sayılı Kanun’un 37’nci maddesinde ticari kazanç “her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar” olarak tanımlanmıştır. İlgili maddede ticari ve sınai faaliyet tanımlanmamış, başka bir kanuna da doğrudan atıf yapılmamıştır. Ticari ve sınai faaliyet kavramı genellikle Türk Ticaret Kanunlarındaki ticari işletmenin özelliklerinden faydalanılarak belirlenmeye çalışılmaktadır. Ticari işletmenin özelliklerinden birisi de devamlılıktır. Gelir vergisi açısından devamlılık ticari kazanç ile arızi kazancın belirleyicisi olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada devamlılık unsuru hem ticaret kanunu hem de gelir vergisi açısından ele alınmıştır. Yapılan değerlendirmeler çerçevesinde devamlılığın varlığının genel objektif kriterler yerine, olayın özelliğine göre ticari amaç hedeflenerek yapılıp yapılmadığının belirlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

“Continuity" as a Determinator of Commercial Earnings: An Evaluation on Turkish Commercial Code and Income Tax Law

In Article 37 of Law No. 193, commercial gain is defined as "profits arising from all kinds of commercial and industrial activities". The commercial or industrial activity has not been defined in the relevant article and has not been referenced directly any other citation. The concept of commercial and industrial activity is generally determined by using the characteristics of the commercial business in the Turkish Commercial Code. One of the characteristics of a commercial business is continuity. In terms of Income Tax, continuity is considered as the determinant of casual earnings and commercial earnings. In this study the continuity is discussed both in terms of trade law and income tax. As a result of the evaluations made, it has to be determined whether the existence of the continuity should be determined by targeting the commercial purpose according to the characteristic of the event rather than the objective criteria.

PDF

___

Akdeniz, G. (1957), “Türk Gelir Vergisine Göre Ticari Kazanç Kavramı”, Maliye Enstitüsü Konferansları, (3), 153-165.

Apaydın, F. (2017), Ticaret Hukuku Ders Notları, http://www.fevziapaydin.com/FileUpload/ds279354/File/ticaret_hukukufa1. pdf (Erişim Tarihi: 06.01.2018)

Başaran Yavaşlar, F. (2011), Gelir Vergilendirmesinin Temelleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.

Bildirici, Z. (1995), Türk Vergi Sistemi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayın No.852.

Bulutoğlu, K. (1976), Türk Vergi Sistemi, 5.Baskı, İstanbul, Fakülteler Matbaası.

Bulutoğlu, K. (1978), Türk Vergi Sistemi, 6.Baskı, İstanbul, Fakülteler Matbaası.

Danıştay Dergisi (2016), Ankara, Sayı:141.

Demir, A. (2017), Ticaret Kanunnamesi ve Mecelle Işığında Osmanlı Ticaret Hukuku (M.Macit Kenanoğlu) Kitap İncelemesi, Lotus, Ankara 2005, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1),17-18.

Doğrusöz, B. (2016), “Bir Karar ve Düşündürdükleri”, 21 Temmuz, Dünya Gazetesi.

Domaniç, H. ve Ulusoy, E. (2007), Ticaret Hukukunun Genel Esasları, 5.Bası, İstanbul, Arıkan Basım Yayım Dağıtım.

Erginay, A. (1995), Vergi Hukuku, 15.Baskı, Ankara, Savaş Yayınları. Gelir Vergisi Kanunu Gerekçesi ve Kanun Tasarısı (1960), http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/Gerekceler/5520_Sayili_Ka nun.pdf (Erişim Tarihi:16.01.2017)

GİB (2006), Ticari Kazançların Vergilendirilmesi Rehberi (Basit Usul- Gerçek Usul), http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/ beyannamerehberi/tickazanc2006.zip (Erişim Tarihi: 02.08.2017)

GİB (2007), Ticari Kazançların Gerçek Usulde Vergilendirilmesi Rehberi, http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/ticar i_kazanc_2007.pdf (Erişim Tarihi: 02.08.2017)

Giray, F. (2010), Maliye Tarihi, Ezgi Kitabevi, 3.Baskı, Bursa.

Göktürk, K. (2015), “Ticari İş Kavramı, Sınıflandırılması ve Faiz Meselesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(2), 3-44.

İnan, N. (1966), “Kanunname-i Ticarete Göre Protestolar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 22 (1), 829-846.

İnan, M. (2010), “Türkiye’de Kazanç Vergisinden Gelir ve Kurumlar Vergisine Geçiş Süreci:1946-1960 Dönemi”, Maliye Dergisi, Ocak- Haziran, Sayı:158, 349-364.

Karahan, S. (2012), Ticari İşletme ve Tacir Kavramları ile ilgili 6102 sayılı Ticaret Kanun Hükümlerinin Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, 18(2), 3-9.

Küçük, İ. (2012), “Türk Ticaret Kanunlarının Muhasebeye Etkileri”, 2. Uluslararası Türk Coğrafyasında UFRS Sempozyumu, 16-17.06.2012, Trabzon, http://dergi.mumeyek.org/pdfler/c4677.pdf (Erişim Tarihi: 10.01.2018) 1-9.

Küsmenoğlu, İ. (2010), Cumhuriyet Dönemi Vergi Tarihi, 1.Kitap, Osmanlı Devletinden 1980’e, Ankara, Oluş Yayıncılık.

Maliye ve Gümrük Bakanlığı (Gelirler Genel Müdürlüğü) (1987), Türk Vergi Kanunları Gerekçeleri (Gelir Vergisi Kanunu), Cilt 1. Meydan Laroussese (1973), 11.Cilt, İstanbul, Meydan Yayınevi.

Ortaç, R. (2000), Gelir Vergisinin Üniter Yapısı, Ankara, Gazi Kitapevi.

Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lügat (1987), İstanbul, TÜRDAV Yayınları.

Öncel M., Kumrulu A. ve Çağan N. (2010), Vergi Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi.

Önen, M. (2006), İşletme Hukuku, 1.Bası, Eylül, İstanbul, Arıkan Basım Yayım Dağıtım.

Özbalcı, Y. (2012), Gelir Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara.

Özdiler Küçük, E. (2011), Vergi Hukukunda Karineler, Ankara, Adalet Yayınevi.

Şenyüz, D., Gerçek, A. ve Yüce, M. (2008), Türk Vergi Sistemi, Ankara, Yaklaşım Yayıncılık.

Tosuner, M. ve Arıkan, Z. (2015), Türk Vergi Sistemi, 20.Bası, İzmir, Kanyılmaz Matbaası.

Turgay, R. (1976), Gelir Vergisi Kanunu ve Tatbikat, 1.Cilt, 4.Bası, İstanbul, N. Uycan Basım Sanayii AŞ.

Turhan, S. (1993), Vergi Teorisi ve Politikası, 5.Baskı, İstanbul, Filiz Kitapevi.

Türkiye Barolar Birliği (2008), Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Toplantıları III- III, Birinci Baskı, Ankara, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 138.

Uçkan, B. (1999), “Mecelle'de İş Hukuku Düzeni”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(1), 159-173.

Ulusoy, E. (2017), “Modern Türk Hukukunun Oluşumu ve Gelişimi”, http://archiv.jura.uni-saarland.de/turkish/Ulusoy.html (Erişim Tarihi: 15.06.2017)