TÜRK İŞ HUKUKUNDA KADIN ÇALIŞANLARIN HAKLARI
Kadınların eğitim düzeyinin artmasıyla, sanayileşme ve modernleşmeyle beraber üretimin makineleşmesiyle birlikte kadın işgücünü arttığı görülmektedir. Ekonomik ve sosyal refaha, büyümeye doğrudan etkisi olan kadın istihdamının artırılması, ülkelerin gelişmişlik düzeyinin en önemli göstergelerinden biridir. Kadın çalışanlar, tüm Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de çalışma hayatında özel olarak korunması gereken gruplar içerisinde yer almaktadır 4857 Sayılı İş Kanunu ile 5953 sayılı Basın İş Kanunu’nda kadın çalışanlara getirilen yasal haklar kadın çalışanların iş yaşamında özel olarak korunmasını ve pozitif ayrımcılık yapılmasını sağlamaya yöneliktir. Bu haklardan bazılarını; kadınlara eşit davranılması, yer ve su altında çalışma yasağı, gebe çalışanların gece postalarında çalıştırılma yasağı, gebe kadınların periyodik kontrollerine izin verilmesi, doğum yapan kadının ücretsiz izin hakkı, doğum sonrası yarım çalışma ve kısmi süreli çalışma hakkı, doğum sonrası süt izni, gazetecilerin doğum izni ve ücreti, evlenen kadına kıdem tazminat ve doğum halinde çalışma yasağı olarak sayabiliriz.
WOMEN EMPLOYEES’ RIGHTS ACCORDING TO TURKISH LABOUR LAW
With the increase in the level of education of women, industrialization and modernization it is being seen that machinery of production and female labour force participation has increased. The increase in the employment of women -which directly effect to economic and social refinement and influence on growth- is one of the important indicators of the level of development of countries. Female employees are among the groups requiring social protection in labour life all over the world as well as in Turkey. The legal rights that are granted to the women employees with the Labour Code No. 4857 and the Press Employees Code No. 5953 are aimed at protecting the women employees in working life and to arrange positive discrimination provisions for them. Some of these are as follows: The female employees’ right to equal treatment of, the prohibition of working underground and underwater works, the prohibition of pregnant workers to be worker at night shifts, the permission right for periodic controls of pregnant women, the right to have unpaid leave after maternity, the right to work part-time or half-time after maternity leave ended, breastfeeding leave after maternity, the maternity leave and maternity wage of press employees the right to have severance pay for a woman marrying and the prohibition of work in the case of giving birth.
___
- Aktay, Nizamettin ve ötekiler (2013). İş Hukuku. 6.bs. Ankara : Gazi Kitabev,
6. Baskı,
- Akyiğit, Ercan (2016). İş Hukuku. 11.bs. Ankara : Seçkin Yayınevi
- Andaç, Faruk (2016). İş Hukuku. 2.bs. Ankara : Detay Yayıncılık,.
- Bacak, Bünyamin ve Kazancı, Ecehan(2014). “Türk Çalışma Hayatında
Vardiyalı Gece Çalışan İşçilerin Karşılaştığı Fizyolojik, Psikolojik ve Sosyolojik
Etkilerin Değerlendirilmesi”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum
Dergisi 3, 6 (2014/2):132-149.
- Caniklioğlu, Nurşen (2017). “Kısmi Süreli Çalışmaya Geçiş ve Yarım Çalışma
Ödeneği”, Emeğin Hukuku Kurultayı 2, 22 Mayıs 2016, TBB Yayını,
Ankara:115-152.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (08.11.2016). Analık İzni Veya
Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik.
Ankara: Resmî Gazete (29882 sayılı).
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (16.08.2013). Gebe Veya Emziren
Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları Ve Çocuk Bakım
Yurtlarına Dair Yönetmelik. Ankara: Resmî Gazete (28737 sayılı).
- Çelik, Nuri, Caniklioğlu, Nurşen, Canbolat, Talat (2017). İş Hukuku Dersleri.
ynlnmş. 30.bs. İstanbul: Beta Yayınları.
- Çil, Şahin, Göktaş Seracattin (2003). Açıklamalı-İçtihatlı Basın İş Kanunu,
Ankara: Turhan Kitabevi.
- Demircioğlu, Murat ve Centel, Tankut (2016). İş Hukuku, 19. Bs. İstanbul:
Beta Yayınları.
- Doğan Yenisey, Kübra ve ötekiler (2015). Bireysel İş Hukuku, Eskişehir
: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını
- Ekmekçi, Ömer (2006). “4857 Sayılı İş Kanunu’nda Postalar Halinde Çalışma
ve Gece Çalışmasına İlişkin Usul ve Esaslar”, Çimento İşveren Dergisi,
20, 1 (2006) : 48-55.
- Ekonomi, Münir (2009). “Kadın İşçilerin Gebelik ve Doğum Halinde Feshe
Karşı Korunması”, Çalışma ve Toplum, (2009/3):11-34.
- Ekonomi, Münir (2017). “Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Çocuğun
Bakımı ve Yetiştirilmesi Amacıyla Ücretsiz izin ve Kısmi Süreli Çalışma
Hakları”, Legal, İSGHD, 14, 53 (2017) : 21-58.
- Ertuğrul, İbrahim (2017). “6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları Veeşitlik Kurumu
Kanunu Sonrasında Bireysel İş Hukukunda Kıdem Tazminatı Meselesine
Bir Bakış”, TBB Dergisi 131 (2017): 347-372.
- Güven, Ercan ve Aydın, Ufuk (2017). Bireysel İş Hukuku, 5. bs. Eskişehir:
Nisan Yayınları
- Hepple, Bob (2001). “Equality and empowerment for decent work”, International
Labour Rewiev, 140, 1
- Hüseyinli, Namık ve Yiğit Yusuf (2017). “İş Hukuku’nda Kadın Çalışanların
Korunmasına İlişkin Hukuki Düzenlemeler (Azerbaycan Ve Türk İş Hukuku
Karşılaştırmalı Olarak)”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,
25, 2, (2017):279-328.
- Kandemir, Murat (2005). “4857 Sayılı İş Kanununun Kadın İşçilerle İlgili
Düzenlemeleri”, A.Can Tuncay’a Armağan
- Kaya, Pir Ali (2007). AB ve Türk İş Hukuku Bağlamında Eşitlik İlkesi,
Ankara: Nobel Yayınları.
- Koç, Muzaffer (2009 Temmuz-Ağustos). “Çalışma Hayatında Eşit Davranmama
ve Sonuçları”, Mali Çözüm Dergisi. 94, (2009 Temmuz-Ağustos)
: 257-270.
- Köseoğlu, Ali Cengiz (2016). “Türk İş Hukukunda Analık”, ŞEKER-İŞ, İş
ve Hayat Dergisi, 4, (2016/4): 97-124.
- Kurt, Resul (09.03.2012). “Çalışan Kadınlar Haklarını Biliyor Mu?”, Dünya
Gazetesi.
- Kurt, Resul (14.05.2015 ). “Mazeret İzninde Rapor Şart”, Star Gazetesi.
- Kurt, Resul (19.02.2016). “Doğum Yapana Yarım Çalışma Ödeneği”,
Dünya Gazetesi.
- Kurt, Resul (2013). “Çalışma Psikolojisi Boyutlarıyla Mobbing Tanım ve
Tanı”, Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel Ve Çalıştayı Bildiriler
Kitabı, Ankara
- Kurt, Resul ve Dayıoğlu, Esra (2015 Ocak). “Kadın Çalışanların Yasal
Hakları”, Yaklaşım Dergisi, 265,( Ocak 2015): 139-148.
- Kurt, Resul ve Koç, Muzaffer (2017). İş Sözleşmesinin Sona Erdirilmesi,
3. Bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Mülayim, Baki Oğuz (2016). İş Hukukunda Gece Çalışması. Ankara :
Adalet Yayınları
- Narmanlıoğlu, Ünal (2012). İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri. 4.bs. İstanbul :
Beta Yayınları
- Özer, Hatice Duygu (2009/2). “Doğum İzninin İşçinin Kıdemine ve İş Sözleşmesinin
Feshine Etkisi”, Çalışma ve Toplum. 21 (2009/2):123-136.
- Pakin, Ebru Akın (2005). Türk Hukukunda Kadın İşçilerin Sosyal Güvenliği,
Ankara: Legal Yayınları.
- Saracel, Nüket. (1986) Gece Çalışması ve Türk İş Hukukunda Gece Çalışmasının
Düzenlenmesi Esasları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Eskişehir,
Anadolu Üniversitesi.
- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (01.09.2016). 2016/20 sayılı SGK
Genelgesi. Ankara; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı.
- Sümer, Haluk Hadi (2016). Bireysel Basın İş Hukuku, Ankara: Seçkin
Yayıncılık.
- Sümer, Haluk Hadi (2017). İş Hukuku, 22. bs. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Sümer, Nezihe Binnur. (1997) İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Gebe
ve Anne İşçilerin Korunması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi)Konya, Selçuk
Üniversitesi.
- Süzek, Sarper (2017). İş Hukuku, 14. bs. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- T.C Yasalar (04.02.2011). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu. Ankara:
Resmî Gazete: (27836 Sayılı).
- T.C Yasalar (09.11.1982), Mülga 3008 sayılı İş Kanunu. Resmî Gazete:3330
Sayılı.
- T.C Yasalar (09.11.1982), Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Ankara:
Resmi Gazete: (17863 Mükerrer Sayılı).
- T.C Yasalar (13.06.1952). 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla
Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun. Ankara:
Resmî Gazete: (8140 Sayılı).
- T.C Yasalar (16.06.2006). 5510 Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu. Ankara: Resmî Gazete: (26200 Sayılı).
- T.C Yasalar (22.05.2003). 4857 Sayılı İş Kanunu. Ankara: Resmî Gazete:
(25134 Sayılı).
- T.C Yasalar (30.06.2012), 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu.
Ankara: Resmî Gazete: (28339 Sayılı).
- Taşkent, Savaş ve Kurt Dilek (2014). “Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde
Türk İş Mevzuatında Kadın İşçinin Korunması”, Çalışma ve Toplum,
40 (2014) : 29-50.
- Tuncay, A. Can ve Ekmekçi, Ömer (2017) Sosyal Güvenlik Hukuku
Dersleri, 19. Bs. İstanbul: Beta Yayınları.
- Tunçomağ, Kenan ve Centel, Tankut (2016) İş Hukukunun Esasları, 8. Bs.
İstanbul: Beta Yayınları.
- Uğur, Suat ve Yiğit Yusuf.(2017). “İş Hukuku Açısından Doğum Nedeniyle
Ebeveynin Kısmi Süreli Çalışma Hakkı”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 6, 1, (2017 Haziran):71.-100.
- Urhanoğlu, Cengiz İştar (2012) “4857 Sayılı İş Kanununa Göre Çocuk Ve
Gençlerin İş Sözleşmesi Ehliyetlerinin Sınırlandırılmasına Yönelik Düzenlemeler”,
TBB Dergisi 98 (2012) :203-230.
- Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (06.05.2015). E .2014/4635, K: 2015/16494
sayılı kararı. Ankara: Yargıtay 22. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (25.09.2017). E: 2015/16933, K: 2017/19050
sayılı kararı. Ankara: Yargıtay 22. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (12.11.1997). E.1997/14623, K.1997/18913 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (13.7.2009). E.2008/36349, K.2009/20734 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (16.1.1996). E.1995/24545, K.1996/62 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (18.09.1989).1989/6776, K. 1989/6979 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (25.01.2001). E. 2001/16313, K. 2001/1306 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi (26.9.2008). E.2007/27521.K.2008/25157 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (14.02.1990). E. 1990/9-52, K. 1990/84 sayılı
kararı. Ankara: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu.
- Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (27.04.1988). E. 1988/9-225, K. 1988/369
sayılı kararı. Ankara: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu.
- Yiğit, Yusuf ve Topkaya, Selda. (2017/1). “Türk İş Hukuku’nda Gebe ve
Emziren Anne İşçilerin Korunmasına İlişkin Düzenlemeler”, HAK-İŞ Uluslararası
Emek ve Toplum Dergisi, 6, 14 (2017/1):47-67.