E-FATURA, E-DEFTER VE E-ARŞİV UYGULAMALARINA GEÇİŞ SÜRECİNDE YAŞANAN SORUNLAR: SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

E-fatura, e-defter ve e-arşiv uygulamaları teknoloji temelli olmakla birlikte sadece belirli şartları sağlayan işletmeler bu sisteme geçebilmektedir. Bu sisteme geçen işletmeler ticari nitelikteki belgelerini elektronik ortamda oluşturma, alıcısına gönderme ve saklama imkânına sahip olabilmektedir. Ticari nitelikteki belgelerin elektronik ortama taşınması hiç kuşkusuz muhasebe sürecinde de bazı değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimin merkezinde ise muhasebe mesleğini yürüten Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı; e-uygulamalara geçiş sürecinde ne gibi sorunlarla karşılaşıldığının tespitidir. Çalışmada e-uygulamaları aktif şekilde kullanan 389 Serbest Muhasebeci Mali Müşavir üzerinde anket yapılmıştır. Araştırma sonucunda e-uygulamalara geçiş sürecinde karşılaşılan sorunlara yönelik ise üç faktör belirlenmiş ve bunlar “İş Yükü Sorunu Faktörü”, “Sistemdeki Eksiklikler Faktörü”, “Alt Yapı ve Eleman Eksikliği Faktörü” şeklinde tanımlanmıştır. Elde edilen faktörlere yönelik katılımcıların sahip olduğu çeşitli özellikler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara da ulaşılmıştır.

PROBLEMS ENCOUNTERED DURING THE TRANSITION PROCESS TO E-INVOICE, E-BOOKS, AND E-ARCHIVE APPLICATIONS: A STUDY ON CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS

While e-invoice, e-book and e-archive applications are technology-based, only businesses that meet certain conditions can adopt this system. Businesses that adopt this system can generate their commercial documents electronically, send them to the recipients, and keep them. Transferring commercial documents to electronic environment undoubtedly causes some changes in the accounting process. At the center of this change lies the certified public accountants who are accounting professionals. In this context, the aim of the present study is to identify what kind of problems are encountered during the process of transition to e-applications. In the study, a questionnaire was administered to 389 certified public accountants who actively use e-applications. Based on the results of the study, three factors regarding the problems encountered during the process of transition to e-applications were identified, which are “Workload Problem”, “Shortcomings of the System”, “Shortcomings of the Infrastructure and Personnel Shortage”. Statistically significant differences in terms of the qualities the participants were also determined regarding the identified factors.

___

  • Acar, Vedat ve Öksüz, Ömer (2013). “Finansal Bilgilerin Elektronik Ortamda Paylaşımı ve Elektronik Defter Uygulamaları” Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 5,8 (2013): 62-89.
  • Altunışık, Remzi ve ötekiler (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6. Bs. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Bayar, Salih ve Ülkar, Mehmet Görkem (2015). “E-Defter ve E-Fatura Teknik Analizi: Örnek Bir Uygulama” Vergi Sorunları Dergisi. 38,322 (2015): 102-110.
  • Büyüköztürk, Şener (2002). “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 32, (2002): 480-483.
  • Chen, Sheng-Chi, Wu, Cheng-Chieh ve Miau, Scott (2015). “Constructing an Integrated E-Invoice System: Taiwan Experience” Transforming Government: People, Process and Policy. 9,3 (2015): 370-383.
  • Çetin, Cüneyt (2007). “Şirket Derecelendirilmesinde Faktör Analizi Kullanımı ve Sektörlere Yönelik Bir Uygulama” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3, (2007): 53-74.
  • Demirdöven, Mustafa Orçun (2017). Muhasebede E-Fatura ve E-Defter; Türkiye’de E-Fatura E-Defter Sistemine Geçen İşletmelere İlişkin Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Projesi) Edirne, Trakya Üniversitesi.
  • Doğan, Uğur ve Tercan, Yalçın (2014). “Elektronik Deftere (E-Defter) Geçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?” Vergi Sorunları Dergisi. 52, 315 (2014): 79-89.
  • Gökçen, Gürbüz ve Özdemir Mustafa (2016). “Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarında E-Defter ve E-Fatura Uygulaması” Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi. 12,46 (2016): 137-154.
  • Gülten, Selçuk (2015). Adım Adım E-Fatura ve E-Defter Uygulamaları. Ankara : Ankara SMMM
  • Haag, Steffi ve ötekiler (2013). “Organizational Resistance to E-Invoicing – Results from an Empirical Investigation Among SMEs” M.A. Wimmer, M. Janssen, H.J. Scholl (Eds.). EGOV 2013, LNCS 8074, (2013): 286-297.
  • http://mm.kamusm.gov.tr/ - (15.01.2017).
  • http://www.gib.gov.tr/gibmevzuat – (13.01.2017).
  • http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5070.pdf - (12.02.2017).
  • https://www.innova.com.tr/pdfs/Dunyada-e-Fatura.pdf.
  • İSMMMO (2015). Rehber E-Uygulamalar. http://www.istanbulsmmmodasi.org.tr/yayinlar.asp?Gid=3&Yid=78 (26.11.2016).
  • Maliye Bakanlığı (05.03.2010). 397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Ankara : T.C. Resmi Gazete. (27512 sayılı).
  • Maliye Bakanlığı (13.12.2011). 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliği. Ankara : T.C. Resmi Gazete. (28141 sayılı).
  • Maliye Bakanlığı (20.06.2015). 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Ankara : T.C. Resmi Gazete. (29392 sayılı)
  • Maliye Bakanlığı (30.12.2014). 443 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. Ankara : T.C. Resmi Gazete. (29221 sayılı).
  • Marinagi, Catherine ve ötekiler (2015). “Adoption and Use of E-Invoicing in Greece” AIP Conference Proceedings. 1644, (2015): 279-286.
  • Nakip, Mahir (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. 2. Bs. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Öz, Ersan ve Bozdoğan, Doğan (2012). “Türk Vergi Sisteminde E-Maliye Uygulamaları” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17,2 (2012): 67-92.
  • Özdemir, Mustafa (2016). Muhasebede E-Defter, E-Fatura Uygulamaları Ve Türkiye’de E-Defter, E-Fatura Sistemine Geçen İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul, Marmara Üniversitesi.
  • Patır, Sait (2009). “Faktör Analizi ile Öğretim Üyesi Değerleme Çalışması” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23,4 (2009): 69-86.
  • Sandberg, Karl W., Wahlberg, Olof ve Pan, Yan (2009). “Accptance of E-Invoicing in SMEs”, Don Harris (Ed.), Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics, San Diego USA: Springer, p. 289-296.
  • Spoz, Anna (2014). “A Look at E-Invoices from Enterprises’ and Government’s Perspective”, ResearchPapers of Wroclaw University of Economics. 365, (2014): 254-264.
  • Şençiçek, Fatma Tektüfekçi (2013). “Bilgi Teknolojileri Destekli Elektronik Muhasebe Uygulamalarına Bütüncül Bir Yaklaşım” Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 5,2 (2013): 79-99
  • T.C. Yasalar (04.01.1961). 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara : T.C. Resmi Gazete (10703 sayılı).
  • Turanlı, Münevver, Cengiz, Dicle Taşpınar ve Bozkır, Ömer (2012). “Faktör Analizi ile Üniversiteye Giriş Sınavlarındaki Başarı Durumuna Göre İllerin Sıralanması” Ekonometri ve İstatistik E-dergisi, 17, (2012): 45-68.