MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINDA TÜKENMİŞLİK SENDROMU ÜZERİNE İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA
Yoğun iş temposunda ve stres altında çalışan bireyler, zamanla enerji kaynaklarının tükendiğini ve işin gerektirdiği yoğun çalışma düzenine artık cevap veremediklerini düşünmeye başlarlar. Yapılan çalışmalarda, insana hizmet eden, hizmet kalitesinde insan etmeninin önemli olduğu mesleklerde tükenmişliğin daha fazla yaşandığı görülmektedir. Bu bağlamda, muhasebe meslek mensuplarında da tükenmişlik düzeyinin yüksek olması beklenebilir. Çünkü muhasebe mesleğini icra edenler, işleri gereği gün içinde müşteriler, devlet dairelerinde çalışan memurlar, meslektaşlar, teknik destek aldığı (bilgisayar, internet gibi) kurum ve kuruluş çalışanları, banka çalışanları gibi farklı kesimden çeşitli insanlarla karşı karşıya gelmektedirler. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada muhasebe meslek mensuplarının tükenmişlik sendromu yaşayıp yaşamadıkları, yaşıyorlar ise hangi düzeyde olduğu amprik olarak incelenmiştir. Ankete katılan meslek mensuplarının %73,1’i mesleği isteyerek seçtiğini, %70,1’i mesleği severek yaptığını ve %71,3 de mesleği kendine uygun bulduğunu belirmektedir. Bu durumun analiz edilecek olan meslek mensuplarındaki tükenmişlik düzeyini negatif yönde etkilemesi yani tükenmişlik düzeyini azaltıcı bir etkisinin olması beklenmektedir. Yapılan araştırma sonucu elde edilen bulgular, meslek mensuplarında duygusal tükenme alt boyutu itibariyle orta düzeyde, duyarsızlaşma alt boyutu itibariyle düşük düzeyde ve kişisel başarı alt boyutu itibariyle de orta düzeyde tükenmişlik yaşadıkları görülmektedir. Tükenmişlik boyutlarının orta ve düşük düzeylerde gerçekleşmesi, meslek mensuplarının meslekle ilgili sorulara verdikleri yanıtları destekleyici niteliktedir
A STUDY ON BURNOUT SYNDROME IN ACCOUNTING PROFESSIONALS IN THE PROVINCE OF ISTANBUL
The people working under stress with a busy schedule tend to think in time that their energy is exhausted and they no longer can meet the intensive working schedule required by their profession. The studies conducted show that burnout is suffered more heavily in professions that serve directly to the people or in which the human factor is important in service quality. Within this framework, it may be expected that the level of burnout is high in accounting professionals. This is because the accounting professionals come face to face or in contact with many other people as a matter of course, including their clients, public officials working in government offices, colleagues, technical support personnel (computer and internet-related issues, etc.), bank staff, etc. From this viewpoint, this study empirically examines whether the accounting professionals suffer a burnout syndrome and at which level they suffer it if at all. It is observed that 73.1% of the professionals who have participated in the survey choose it by means of profession, 70.1% of them are fond of profession, and 71.3% of them think that their profession is suitable for themselves. It is expected that this will affect the burnout level of the members of the profession to be analyzed in the negative direction, that is, the effect of reducing the burnout level. Findings obtained after the research are seen to be moderate in the emotional exhaustion sub-dimension, low in the depersonalization sub-dimension and moderate exhaustion in the personal success sub-dimension in the professional members. The moderate and low levels of burnout dimensions support the responses of professionals to vocational questions.
___
- Altay, Birsen., Görener, Demet., ve Demirkıran, Ceren (2010). “Bir Üniversite
Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Aile
Desteğinin Etkisi” Fırat Tıp Dergisi, 15(1).
- Arı Sağlam, Güler., ve Bal Çına, Emine (2008). “Tükenmişlik Kavramı:
Birey ve Örgütler Açısından Önemi” Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15,1
(2008).
- Aslan, Yasemin., ve Ünal, Satı (2010). “Bir Fabrikada Çalışan İşçilerde
Tükenmişliğin İncelenmesi” Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik
Bülteni, 9,5 (2010).
- Ay, Mustafa., ve Avşaroğlu Selahattin (2010). “Muhasebe Çalışanlarının
Mesleki Tükenmişlik, İş Doyumu ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi” International
Journal of Human Sciences, 7,1 (2010).
- Azizoğlu, Öznur., ve Özyer Kubilay (2010). “Polislerde Tükenmişlik
Sendromu Üzerine Bir Amprik Çalışma” Anatolia Turizm Araştırmaları
Dergisi, 21,1 (2010)
- Cameron, A.C.(2004). The SAGE Encyclopedia of Social Science Research
Methots. [y.y.] : Sage Publications.
- Cengıl, Mumammer (2010). “Din Görevlileri ve Kur’an Kursu Öğreticilerinin
Tükenmişlik Düzeyleri” Dinbilimleri Journal, 10,1 (2010).
- Demir, Nevzat. (2009). “Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık ve
İş Tatmini Üzerine Etkileri” Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 8, 32 (2009).
- Ersoy, Ayten., ve Utku Demirel Burcu (2005). “Konaklama İşletmeleri
Muhasebe Müdürlerinde Tükenmişlik Sendromu-I” Muhasebe ve Finansman
Dergisi (2005)
- Girgin, Günseli., ve Baysal Asuman (2005). “Tükenmişlik Sendromuna
Bir Örnek: Zihinsel Engelli Öğrencilere Eğitim Veren Öğretmenlerin Meslekteki
Tükenmişlik Düzeyi” Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik
Bülteni, 4,4 (2005).
- Huarng, Adam (2001). “Burnout Syndrome Among Information System
Professionals” Information Systems Management, 18,2 (2001).
- Kalaycı, Şeref. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri.
İstanbul: Asil Yayın Dağıtım.
- Kandeniz, Ümit (2008). “Bir Grup Okul Öncesi Öğretmeninde Tükenmişlik
Durumunun İncelenmesi”. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim
Fakültesi Dergisi, 16,2 (2008).
- Kaschka, Wolfgang., Korczak, Deiter., ve Broich, Karl. (2011). “Burnout:
A Fashionable Diagnosis” Deutsches Arzteblatt International, 108, 46
(2011).
- Leiter, Michael., ve Maslach, Christina (1988). “The Impact Of Interpersonal
Environment On Burnout And Organizational Commitment” Journal Of
Organizational Behaviour, 9, 4 (1988).
- Losa, Iglesias., Vallerjo, Becerro de Bengoa, Salvadores Fuentes (2010).
“Reflections On The Burnout Syndrome And Its Impact On Health Care Providers”
Annals of African Medicine, 9, 4 (2010).
- Maslach, Christina., Schaufeli, Wilmar., ve Leither, Michael (2001). “Job
Burnout” Annual Review of Psychology, 52,1 (2001).
- McFeely JE. (2007). “Burnout Syndrome In The ICU” Critical Care
Alert, 15,5 (2007).
- Metin, Özgür., ve Gök Özer Fadime (2007). “Hemşirelerin Tükenmişlik
Düzeylerinin Belirlenmesi” Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
Dergisi, 10,1 (2007).
- Nazlıoğlu, Elif Hilal. (2009). Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişlik
Sendromu Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi), Niğde, Niğde Üniversitesi.
- Ogresta, Jelena., Rusac, Silvia., ve Zorec, Lea (2008). “Relationship
Between Burnout Syndrome And Job Satisfaction Among Mental Health
Workers” Croatian Medical Journal, 49, 3 (2008).
- Özkan, Azzem, ve Özdevecioğlu, Mahmut (2011). “Muhasebe Meslek
Mensuplarının Mesleki Streslerinin Ruhsal ve Fiziksel Sağlıkları Üzerindeki
Etkileri” World of Accounting Science, 13, 3 (2011).
- Öztürk, Veli., Çil Koçyiğit Seyhan., ve Çına Bal Emine (2011). “Muhasebe
Meslek Mensuplarının Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri İle İşe Bağlılık
Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma” Doğuş University
Journal, 12, 1 (2011).
- Polat, Gülsen…[ve öte.] (2009). “Bilecik İli, Bozüyük İlçesi, Lise Öğretmenlerinde
Tükenmişlik Sendromu” TAF Preventive Medicine Bulletin, 8,
3 (2009).
- Polatçı, Sema (2007). Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişlik Sendromuna
Etki Eden Faktörler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gaziosmanpaşa
Üniversitesi,
- Şahinoğlu, Nizamettin., ve Akar, Haluk (2011). “Tükenmişlik Sendromu
İle Kişilik Arasındaki İlişki: Maslach Tükenmişlik Envanteri İle Mizaç ve Karakter
Envanterinin Karşılaştırılması” Yeni Symposium, 49,3 (2011).
- Pavlakis, Andreas., Raftopoulos Vasilios., ve Theodorou Mamas (2010).
“Burnout Syndrome In Cypriot Physiotherapists: A National Survey” BMC
Health Services Research, 10 (2010).
- Ünal Alp, Hatice (2007). İşletmelerde Tükenmişlik Sendromu İle İş Tatmini
Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Malatya,
İnönü Üniversitesi.
- Üngören, Engin., Doğan, Hulusi., Özmen, Mehmet., ve Tekin, Ömer Akgün
(2010). “Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmini Dezeyleri İlişkisi”
Journal of Yasar University, 5, 17 (2010)