MENTAL MUHASEBENİN FİNANSAL YÖNDEN DEĞERLENDİRİLMESİMENTAL MUHASEBENİN FİNANSAL YÖNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Finansal faaliyetlerin organize edilmesini ve para yönetiminin kolaylaştırılmasına olanak veren bir dizi bilişsel işlem olarak tanımlanan mental - zihinsel muhasebe, öncelikle; kişilerin yapacakları harcamalar ve katlanacakları maliyetlerin karşılığında ulaşacakları getirileri/gelirleri karşılaştırmalarına yardımcı olarak, yapacakları yatırımlarında ödeyecekleri gelir vergisi (GV) veya katma değer vergisi (KDV) vb. için farklı birer zihinsel hesap yoluyla karar almalarını da sağlamaktadır. Zihinsel muhasebe sürecinde serbest meslek sahibi vergi mükellefleri, vergiyi doğru beyanı düşünmekle beraber, farklı vergi hesaplamaları da yapabilmekte, hatta meslek mensuplarına danışarak bilgi almaktadır. Bazı meslek mensuplarının severek serbest meslek mensuplarına yardım ederek, kendilerinin de zihinsel - mental muhasebeyi kullandıkları bilinmektedir. Burada, zihinsel muhasebenin vergi bilgisi, işletme ve kişilik özellikleriyle ilgili olup olmadığını ve amaçlanan vergi davranışıyla ilişki derecesini kontrol etme bugün için olanaksız ve dikkat çekicidir. Öte yandan, zihinsel muhasebe, kişinin finansal/mali iş (=faaliyet) ve işlemlerinin izlenmesinde bilişsel bir işlem kümesi olarak kişisel harcamaları, tüketimleri ve yatırımlarının kontrolünde kullanılan bir stratejidir. Bunlar zihinsel hesaplarda sınıflandırılarak düzenlenmekte yani kişiler ayrı ayrı sınıflandırdıkları harcamalarının tümünü bu hesaplarda izlemekte ve kişisel karar süreci, verilen kararların düzeltilmesi, kontrol edilmesi ya da vazgeçilmesi işlemlerini içermektedir. Özellikle, birden fazla seçeneklerle karşılaşıldığında, bunlar ortaklaşa değerlendirilmekte-farklı kararların sonuçları birleştirilmekte veya ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Bu ise; kişinin üstlendiği risk ve harcama kriterleriyle beraber kişinin duygusal ve düşünsel yapılarına bağlıdır. Çünkü, karar duygusallıkla düşünsellik arasındadır ve rasyonel-gerçek ya da irrasyonel-gerçek olmayan sonuçlar doğurmaktadır. Aslında zihinsel - mental muhasebede eğitim, finansal bilgi, para yönetimi ve vergi bilinciyle pozitif ilişki içindedirler ve bir tüketici yada yatırımcı/ işadamı olarak karar sürecinde, muhasebe ve finansman en başta olmak üzere yönetim muhasebesi, finansal muhasebe ve vergi muhasebesiyle ilişkili olup, hem onları etkilemekte hem de onlardan etkilenmektedir. Bu yönleri ile de çok ilgi çekicidir.

FINANCIAL ASSESMENT OF MENTAL ACCOUNTING

Mental accounting, which is defined as a set of cognitive processes that enable the organization of financial activities and facilitating the management of money; primarily by helping people to to make decisions through different mental accounts by comparing the returns / revenues to be made in return for their expenses and costs incurred, income tax (IT) or value added tax (VAT) to be paid in their investments. In the process of mental accounting, self-employed taxpayers are able to make different tax calculations in addition to considering the correct tax declaration, and even get information in consultation with professional members. It is known that some of the professions use mental accounting by loving and helping the self-employed members. Here, whether mental accounting is related to tax information, business and personality traits and to control the degree of relationship to the intended tax behavior is impossible and notable today. Mental accounting, on the other hand, is a strategy used to monitor a person’s personal spending, consumption and investment as a cognitive set of transactions in controlling a person’s financial / financial business (= activity) and transactions.They are classified and regulated in mental accounts. In other words, individuals monitor all of the expenditures that they have classified separately in these accounts and the personal decision process includes the correction, control or abandonment of the decisions made. In particular, when multiple options are encountered, they are jointly assessed - the results of different decisions are combined or evaluated separately. If it is; it depends on the risk and expenditure criteria undertaken by the person and their emotional and intellectual structures. Because, the decision is between sensuality and thoughtfulness and creates rational-real or irrational-non-real results. In fact, education in mental-mental accounting is positively associated with financial knowledge, money management and tax awareness, and in the decision-making process as a consumer or investor / businessman, accounting and finance, in particular, is associated with and influences management accounting, financial accounting and tax accounting. as well as affected by them. It is also very interesting with these aspects.

PDF

___

Akçı, Y. (2017) Fiyat Algısında Zihinsel Muhasebe Ve Tüketici Tercihi. International Journal of Academic Value Studies, 3, (9).
Aktan, C. C. (2012), Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, Çimento İşveren Dergisi, Ocak 2012/6.
Atik, M., Yılmaz, B. ve Köse, Y.(2018) Bireysel Finansal Kararlarda Zihinsel Ön Yargıların Etkisi: Mental Muhasebe. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (17. UİK Özel Sayısı),
Aytekin, Yunus E. ve Aygün, M. (2016) Finansta Yeni Bir Alan “Davranışsal Finans. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2, 143-144,
Bayar, Y.(2011) Yatırımcı Davranışlarının Davranışçı Yaklaşım Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Journal Of Entrepreneurship And Development-Girişimcilik Ve Kalkınma Dergisi 6, 2
Bayar, Y.(2012) Davranışsal Finans Perspektifinden Küresel Finansal Krizin Yatırımcı Davranışlarına Etkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi, İstanbul
Benartzi, O.(2012) Behavioral Finance ,https://www.finanzen.net/ nachricht/ aktien/ allianz-gi-kolumne-behavioral-finance-in-aktion-1808192,
Comptabilite Mentale (2019). Erişim Adresi: https://www.psychologies. com/Moi/Se-connaitre/Comportement/ Articles-et-Dossiers/Dire-la-veritefait-du-bien-au-cerveau-et-au-moral/4Comptabilite-mentale, Erişim Tarihi: 29.05.2019,
Cross J. (2017) 8 Examples Of “Mental Accountıng”And How ToAvoıd Them’, Erişim Adresi: https:/ thecollege investor.com/8748/examples-ofmental-accounting/
Davranışsal Finans (2019) Erişim Adresi: https://www.yatirimkredi.com/ davranissal-finans-dersleri-anormallikler. Erişim Tarihi: 08.07.2019, Definition/Mental-Accounting(2019). Erişim Adresi: http:// www.businessdictionary.com/ definition/mental-accounting, ErişimTarihi:10.05.2019,
Demir, İ. C. (2008) Vergi Ahlâkı Ve Belirleyenleri Ege Bölgesi Örneği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Dokuz Eylül, İzmir
Demir,Y. Akçakanat Y. ve Songur A.(2011) Yatırımcıların Psikolojik Eğilimleri ve Yatırım Davranışları Arasındaki İlişki: GMKB Hisse Senedi Yatırımcıları Üzerine Bir Uygulama, Gaziantep Üni.-Sosyal Bilimler Dergisi 10 (1) Geistige Buchhaltung (2012). Erişim Adresi: TagesAnzeiger,18.03.2012,http://psycholo.gy/geistige-buchhaltung-verleitet-zufehlentscheidungentages, Erişim Tarihi:18.05.2019
Geistige Buchhaltung (2018). Erişim Adresi: http://psycholo.gy/geistigebuchhaltung-verleitet-zu-fehlentscheidungen-tages/ ErişimTarihi:15.05.2019,
Gül, M., Ekşi İ. H. ve Sürme, M.(2017): Davranışsal Finans Açısından Altın Yatırımcılarının Davranışlarının İncelenmesi: Gaziantep Örneği, Maliye Finans Yazıları 108,
Jordan J. (2004) Behavioral Finance und Werbung für Investmentfonds, Deutscher Universitäts Verlag, 1. Auflage März,
Kamleitner, B. and Hoelzl, E.(2009) https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ abs/10.1111/j. 1464 -0597.2009.00400.x , Erişim Tarihi: 09.06.2009
Mental Accounting (2019). Erişim Adresi: AlbertPhung:https:// toptipfinance.com/behavioral-finance-key-concepts-mentalaccounting, ErişimTarihi:14.05.2019,
Mental Accounting (2019). Erişim Adresi: https://en. wikipedia.org/wiki /, Erişim Tarihi: 25.04.2019
Mental Accounting (2019). Erişim Adresi: https://www.cashkurs. com/beitrag/Post/mental-accounting-kontenfuehrung-im-eigenen-kopf/, ErişimTarihi:05.05.2019
Mental Accounting[t.y.] Erişim Adresi: https://news. morningstar.com/ classroom2/course.asp? docId=145104&page=1&CN=, Erişim Tarihi: 31.05.2019,
Mental-Accounting (2014). Erişim Adresi: https://fehradvice.com/ blog/2014/01/30/mental-accounting-gutscheine-regen-zu-hedonistischem- kaufverhalten-an/, ErişimTarihi: 05.05.2019
Mentale Buchhaltung (2019) Erişim Adresi:https://www.spektrum.de/ lexikon/psychologie/mentale-buchhaltung/9557, Erişim Tarihi: 20.05.2019
Mentale Kontofuehrung( 2018). Erişim Adresi: https://lsfinanzcoaching.de/2018/10/28/fehler-vermeiden-mentale-kontofuehrung/, ErişimTarihi:18.05.2019
Mentale Staerke (2019) Erişim Adresi: https://www.bexio.com/de-CH/ blog/view/mentale-staerke, Erişim Tarihi: 05.06.2019
Mentale Staerke(2019) Erişim Adresi: https://www.bexio.com/de-CH/ blog/view/mentale-staerke, Erişim Tarihi: 03.06.2019
Olsen, J. Kasper, M Kogler, C. Muehlbacher, S. and Kirchler, E (2019). Mental accounting of income tax and value added tax among self-employed business owners Journal of Economic Psychology, 70,
Olsen, J. Kasper, M. Kogler,C. and Kirchler, E.(2019) Mental Accounting. https://doi. org/ 10. 1016/ j.joep.2018.12.007)
Pieper, D. (2017) Behavıoral Finance – Warum WırImmer WıederIn Dıe FalleTappen (Teıl 2/6),26 Şubat 2017, https://trade4life.de/behavioralfinance-warum-wir-immer-wieder-in-die-falle-tappen-teil-26/,
Piyasa Rehberi (2019). Erişim Adresi: http://piyasarehberi.org/sozluk/ para, Erişim Tarihi: 05.06.2019
Prospecttheory (2019) Erişim Adresi: https://www.investopedia.com/ terms/p /.asp, Erişim Tarihi: 25.08.2019
Reiff N. and Phung, A. (2019) Behavioral Finance:Key Concepts-Mental Accounting https://www.investopedia.com/university/behavioral_finance/ behavioral5.asp,
Rieger, Wolfgang A. (2010) Mental Accounting bei selbstständigen Steuerzahlern, Diplomarbeit, University of Vienna. FakultätfürPsychologieBetreuerIn: Mühlbacher, Stephan, in Absctract, 2010 URN: urn:nbn:at:at-ubw:1-30202.98515.870769-3 http:/ othes. univie. ac.at/9856/
Seçilmiş, E. ve Didinmez, İ. (2016) Vergi Reformlarının Davranışsal İktisat Perspektifinden Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Bilig, 77, 211
Şenlik, C. Ö. (2010) Muhasebede Hile Ve Hilenin Türleri, Erişim Adresi: http://www.vergi.tc/ makaledetay/sizdengelenler/muhasebede-hıle-vehılenın-turlerı/132c5780-6e46-4faf-9b99-80e391 7e3f75#_ftn Erişim Tarihi : 02. 09.2010.
Taschner, A.(2019) Management Reportingund Behavioral Accounting Verhaltenswirkungen des Berichtswesens im Unternehmen, 2. Auflage, Springer Gabler,
Tekin, A. ve Sökmen Gürçam, Ö.( 2019) Davranışsal İktisat Ve Vergi Uyumu Arasındaki İlişki Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 6 (5)