İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KAZDAĞI VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ AĞAÇ FORMASYON ALANLARINA ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ

İklim değişikliği projeksiyonları yardımıyla iklim değişikliğinin Güney Marmara Bölümünde bölgenin önemli bitki potansiyelini oluşturan Kazdağı ve çevresindeki orman alanlarına nasıl yansıyacağı bu çalışmanın temel problemini oluşturmaktadır. Çalışmada sıcaklık ve yağış verileri kullanıldı. Düzenlenmiş veriler 10x10 m hücresel merkezler için enterpolasyon işlemi ardından Kazdağı’nın gerçek yükselti noktalarına modellenerek yeni sıcaklık ve yağış değerleri elde edildi. Bu değerler kullanılarak CBS ortamında Erinç, De-Martonne ve Emberger indisleri ile mekânsal analiz gerçekleştirildi ve Kazdağı’nın bu üç iklim sınıflandırmasına göre iklim haritaları elde edildi. Çalışmanın ikinci ayağında Orman Amenajman Planları yardımıyla Kazdağı orman formasyonlarını oluşturan ağaç türleri temelde kuraklık ve nemlilik ihtiyaçlarına göre sınıflandırıldı. Böylece nemcil, kurakçıl, nemcil baskın ancak kurakçıl türleri de ihtiva eden geçiş ve tür sayısı fazla olduğu ve amenajman planlarında tür ayrımı olmadığı için saf meşe ve karışık meşe alanları olarak formasyon dağılış haritaları elde edildi. Son olarak elde edilen formasyon alanları ile tüm iklim haritaları çakıştırılarak formasyon alanları içine düşen iklim alanlarındaki değişimler tespit edildi. Bulgulara göre, tüm formasyon alanlarında, tüm iklim sınıflandırmalarına göre Kazdağı’nda kurak ve yarı kurak iklim alanları genişlerken yarı nemli, nemli/az yağışlı, yağışlı iklim alanları önemli ölçüde daralmaktadır. Kötümser senaryo verilerine göre ise değişim benzer fakat daha belirgindir.

Anahtar Kelimeler:

Kazdağı, Ağaç formasyonu, İklim Değişikliği, Bölgesel İklim Senaryosu, İklim Sınıflandırmaları

PROJECTED EFFECTS OF CLIMATE CHANGE ON THE TREE FORMATION OF KAZDAĞI (MT. IDA) AND ITS VICINITY

The aim of this study is to determine the reflection of the climate change to the forest of the Kaz Mount and its vicinity via regional climate scenarios. It is used temperature and precipitation data. It is derived the modeled temperature and precipitation values in the points of the surface of Kaz Mount from arranged data after reducing them to the sea level in GIS. Spatial analysis has been applied using Erinç, De-Martonne and Emberger indexes and gained the changing climate maps of Kaz Mount according to the three climate classification methods. On the other hand, trees which forms the forest of Kaz Mount have been classified according to their xerophilous or hygrophilous types. Thus, it is gained 5 groups of tree species, hygrophilous, xerophilous, transition which includes hygrophilous dominant and also xerophilous but less relatively, and pure and mixed oak for which has many of types and absent in forest management plans. Finaly, climatical movements in the tree formation areas are determined analyzing both climate maps and the areas of formation groups. According to findings, Arid and semi-arid climate areas expand; semi-humid, humid/low rainy, rainy climate areas shrink dramatically in all climate classifications. Results in the RCP 8.5 are similar but more apparent.

Keywords:

Kaz Mount, Climate Change, Tree Formation, Climate Classifications,

PDF

___

Ahrens, C. D. & Henson, R. (2016). Meteorology Today: An Introduction to Weather, Climate, and the Environment. Cengage Learning. Eleventh Edition.
Ardel, A., Kurter, A. & Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji Tatbikatı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, No:1123, Taş Matbaası.
Boulangeat, I., Georges, D., Dentant, C., Bonet, R., Es, J. V., Abdulhak, S., Zimmermann, N. E. & Thuiller, W. (2014). Anticipating the spatio- temporal response of plant diversity and vegetation structure to climate and land use change in a protected area. Ecography, 37, 1230-1239.
Cannone, N. & Pignatti, S. (2014). Ecological responses of plant species and communities to climate warming: upward shift or range filling processes? Climatic Change, 123, 201-214.
Hamann, A. & Wang, T. (2006). Potential effects of climate change on ecosystem and tree species distribution in British Columbia. Ecology, 8(11), 2773-2786.
Hepbilgin, B & Koç, T. (2017). Bölgesel İklim Verilerine Göre Kazdağı ve Yakın Çevresinde Olası Sıcaklık Değişiklikleri (2000-2099). Marmara Coğrafya Dergisi, 36, 271-284.
Kienast, F., Brzeziecki, B. & Wildi, O. (1996). Long-Term Adaptation Potential of Central European Mountain Forests to Climate Change: a GIS-Assisted Sensitivity Assessment. Forest Ecology and Management, 80, 133-153.
Labourdette, D. R., Bravo, D. N., Ollero Helios S., Schmitz, Maria F. & Pineda, F. D. (2012). Forest Composition in Mediterranean Mountains is projected to shift along the entire elevational gradient under Climate Change. Journal of Biogeography,39, 162-176.
Lin, W. C., Lin, Y. P., Lien, W. Y., Wang, Y. C., Lin, C. T., Chiou, C. R. & Crossman, N. D. (2014). (2014). Expansion of protected areas under climate change: an example of mountainous tree species in Taiwan. Forests, 5, 2882-2904.
Tolunay, D. (2013). Ormanlar ve İklim Değişikliği. İstanbul: Portakal Baskı A.Ş.
Zeydanlı, U., Turak, A., Bilgin, C., Kınıkoğlu, Y., Yalçın, S. & Doğan, H. (2010). İklim Değişikliği ve Ormancılık: Modellerden Uygulamaya. Ankara: Doğa Koruma Merkezi.