Mufassal Kamus-ı Felsefenin Yayımlanmamış "Zuhur" Maddesi

Modern felsefe ve bilim terimlerinin Türkçe'ye girişini bir problem olmaktan çıkarmak gayesiyle 1913 yılında Maarif Nezareti tarafından, Istılahât-ı İlmiye Encümeni adı altında bir cemiyet kurulur. Encümen çeşitli sebeplerden ötürü faaliyetlerini ancak bir yıl sürdürebilmiştir. Encümenin faaliyetleri paralelinde dikkate değer çalışmalardan birisi, her bir cildi yaklaşık sekiz yüz sahife olmak üzere on ya da on bir cilt halinde tasarlanan Rıza Tevfik'e ait Mufassal Kâmus-ı Felsefe'dir. Müellif eserini ancak "Classifications des Sciences" (Tasnîf-i Ulûm) maddesine kadar tamamlayabilmiştir. Kâmus'a dahil olunmak üzere tasarladığı bazı maddeler ise vefatından sonra, müsvedde olarak terekesinden çıkmıştır. Bu çalışmada, Kâmus'a ait fakat henüz son şeklini almadığı anlaşılan "Zuhur" (Emanation) maddesinin çevrimyazısı sunulacaktır.

In 1913, an organisation named Istılahat-ı ilmiye was established by Maarif Nezareti (Ministry of Education) in order to solve the problems arised from the translation of some terms of modern philosophy and other sciences into Turkish. For various reasons, the organisation was no more in effect after one year. Among the significant publications of the organisation is the Mufassal Kamus-ı Felsefe by Rıza Tevfık. The author planned to publish it in ten or eleven volumes, each containing nearly eight hundred pages. Only after he wrote the heading "Classifications des Sciences", the author passed away. Some of the headings that are arranged to put in the dictionary was found in his estate as drafts. In this study, a transliteration of the heading "Zuhur" (Emanation), one of the uncompleted headings of the Kamus, will be presented.

PDF

___

Abdulkerim Kuşeyrî, Risale fi İlmi't-Tasavvuf, Daru'l-Hayr, Beyrut 1997.

Abdullah Uçman, "Istılâhât-ı İlmiyye Encümeni", Diyanet İslâm Ansiklopedisi, c. XIX, İstanbul 1999, s. 208.

Abdullah Uçman, "Mufassal Kâmus-ı Felsefe'nin 'Kader' Maddesi", Tarih ve Toplum, sayı 133, Ocak 1995, s. 5-11.

Abdullah Uçman, Mufassal Kâmus-ı Felsefe'nin "Âlem" Maddesi, Prof. Dr. Nihad M. Çetin'e Armağan, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yay., İstanbul 1999.

Abdullah Uçman, Rıza Tevfik'in Tekke ve Halk Edebiyatı İle İlgili Makaleleri, MEB, İstanbul 2001, s. 239-242.

Aclûnî, Keşfu'l-Hafâ, Daru İhyai't-Türasi'l-Arabi, 2. bsk., Beyrut 1932.

Ahmet Yıldırım, Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2000.

Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed Gazzali, Mişkâtü'l-Envâr; nşr. Ahmed İzzet, Matbaatü's-Sıdk, Mısır 1322.

Ferid Kam, Vahdet-i Vücûd ve Panteizm, Haz.: Mustafa Kara, İnsan Yayınları, İstanbul, 1992.

İsmail Fenni Ertuğrul, Vahdet-i Vücûd ve İbn Arabî, Haz.: Mustafa Kara, İnsan Yayınları, İstanbul 1997.

İsmail Hakkı Bursevi, Tefsiru Ruhi'l-Beyan, Mektebetu Eser, İstanbul 1969.

İsmail Kara, "Çağdaş Türk Düşüncesinde Bir Tenkit/Tasfiye Alanı Olarak Tasavvuf ve Tarikatlar" Din ile Modernleşme Arasında kitabı içinde, Dergah yay., İstanbul 2003.

İsmail Kara, Bir Felsefe Dili Kurmak, Dergah Yay., İstanbul 2001, s. 24-39.

Kenan Erdoğan, Niyâzi-i Mısrî Divânı, Akçağyay., Ankara 1998.

Keyhüsrev İsfendiyar, Debistan-ı Mezahib, trc. İ. Melik Rızazade, Kitabhane-i Tahuri, Tahran 1983.

Muhyiddîn b. Arabî, Fütühât-ıMekkiyye, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, c. IV, s. 48, Beyrut 1999.

Muhyiddîn İbnu'l-Arabî, (ismail Hakki Bursevi's Translation of) Kernel of The Kernel, Beshara Publications, 1997.

Muhyiddîn İbnu'l-Arabî, Lübbü'l-Lüb (Özün Özü), Terc: İsmail Hakkı Bursevî, Haz.: Abdulkadir Akçiçek, Rahmet yay., Ankara 1965.

Rıza Tevfik, Mufassal Kâmus-ı Felsefe, Matbaa-i Amire, İstanbul 1336,s.3.

Sa'deddin Mahmud b. Abdülkerim b. Yahya Şebüsteri, Mecmua-i Âsâr Şeyh Mahmud Şebüsteri, Haz.: Samed Mevhed, Kitabhane-i Tahuri, 1371.

Taftazânî, Şerhu'l-Akâid, Haz.: Süleyman Uludağ, Dergah Yayınları, İstanbul,1999.