ARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu

Fındık, badem ve cevizden sonra dünyada üretimi en yaygın yapılansert kabuklu meyvedir. Türkiye fındık üretiminde ve ihracatındadünyada ilk sıradadır. Bu nedenle uluslararası fındık piyasanınşekillenmesinde önemli rol oynamaktadır. Türkiye’de en fazlaKaradeniz Bölgesinde yetiştirilen fındık, gıda sanayiinde birçokürünün içeriğinde kullanılmasından dolayı katma değeri yüksek olanbir üründür. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de fındık üretimindemevcut durumun incelenmesi ve geleceğe yönelik beş yıllık üretimtahminlerinin yapılmasıdır. Zaman serilerinin elde edilmesinde,TÜİK fındık üretim istatistiklerinden faydalanılmıştır. Fındık üretimmiktarının tahmin edilmesinde ARIMA modeli kullanılmıştır.ARIMA yöntemi kullanılarak yapılan analizde en uygun modelinARIMA (1,2,2) olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre,Türkiye fındık üretiminin 2018 yılında yaklaşık 639 bin ton, 2022yılında ise yaklaşık 648 bin ton olacağı tahmin edilmiştir.

Turkey Hazelnut Production Projection with ARIMA Model

Hazelnut is the most common hard-shelled fruit produced in the world, after almonds and walnuts. Turkey is in the first place in the world in hazelnut production and export. Therefore, it plays an important role in shaping the international hazelnut markets. Hazelnut, which is mostly grown in the Black Sea Region in Turkey, is a high value-added product due to the use of content of many products in food industry. The objective of this study was to examine the current situation in the hazelnut production in Turkey and make five-year production forecast for the future. In order to obtain time series, the hazelnut production statistics of Turkish Statistical Institute (TUIK) were used. The ARIMA model was used to estimate the amount of hazelnut production. ARIMA (1,2,2) was found to be the most suitable model in the analysis by ARIMA method. According to the results of analysis, Turkey's hazelnut production in 2018 is approximately 639 thousand tons, while it is estimated to be approximately 648 thousand tons in 2022.

PDF

___

Amin M, Amanullah M, Akbar A 2014. Time Series Modeling For Forecasting Wheat Production of Pakistan. The Journal of Animal & Plant Sciences, 24(5):1444-1451, ISSN: 1018-7081.

Anıl Ş, Kurt H, Akar A, Bulam Köse Ç 2018. Hazelnut culture in Turkey. XXX. Internatıonal Hortıcultural Congress.12-16 August. İstanbul.

Anonim 2018. Unit Root Tests. https://faculty.washington.edu/ezivot /econ584/ notes/unitroot.pdf. (Erişim Tarihi: 10.11.2018).

Bars, T. 2017. Fındık Ürün Raporu. TEPGE Yayın No: 298. ISBN: 978-605-2207-05-5.

Bayramoğlu Z, Gündoğmuş E 2007. Dünya Fındık Piyasasının Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 18 (65): 71-89.

Çelik Ş 2013. Sert Kabuklu Meyvelerin Üretim Miktarının Box-Jenkins Tekniği ile Modellenmesi. YYÜ Tar Bil Derg (YYU J Agr Scı) 23(1): 18–30.

Erdal G, Uzunöz M 2008. Türkiye ve Avrupa Fındık Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2):47-56.

Manoj K, Madhu A 2012. An Applicatıon of Time Series Arima Forecasting Model For Predicting Sugarcane Production in India. Studies in Business and Economics, 9(1): 81-94.

Özer OO, İlkdoğan U 2013. Box-Jenkins Modeli Yardımıyla Dünya Pamuk Fiyatının Tahmini. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 10(2):13-20

Özer OO, Yavuz GG 2014. Box-Jenkıns Modeli Yardımıyla Fındık Fiyatının Tahmini. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül. Samsun.

Özkan AH 2012. Türkiye’deki Fındık Üretimi ve Pazarlama Sorunlarına Global Bakış. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(2): 183-192.

Öztürk D, Arıcı YK 2017. Fındık İşletmelerinin Üretim ve Pazarlama Sorunlarının Analizi: Samsun İli Örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1):31-34, ISSN:1309- 9302.

TMO 2016. 2015 Yılı Fındık Sektör Raporu. http://www.carsambatb.org.tr/upload/FINDIK%2 0SEKT%C3%96R%20RAPORU%202015.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2018).

TMO 2017. 2016 Yılı Fındık Sektör Raporu. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/findikse ktorraporu2016.pdf (Erişim Tarihi: 10.11.2018). TÜİK 2018. www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi: 21.02.2018).

Uçum İ 2016. ARIMA Modeli ile Türkiye Soya Üretim ve İthalat Projeksiyonu, TEAD, 2016; 2(1):24-21

UN Comtrade, 2018. https://comtrade.un.org. (Erişim Tarihi: 21.02.2018).

ZMO 2016. http://www.zmo.org.tr. (Erişim Tarihi: 21.02.2018).