Fatma Pınar ÖZTÜRK, Cenk KÜÇÜKYUMUK, Emel KAÇAL, Halit YILDIZ

Verim Çağındaki Elma Ağaçlarında Yüzey Sulama Yönteminden Damla Sulama Sistemine Geçiş Sürecinin Ekonomik Değerlendirmesi

Uzun yıllar yüzey (salma) sulama yöntemi ile sulanan elmabahçelerinde, damla sulama sistemi kullanımı yaygınlaşmaktadır.Ancak uygun sulama programının bilinmemesi ekonomik ve çevreselsorunlara yol açmaktadır. Bu çalışmada; verim çağındaki elmabahçeleri için damla sulama ve yüzey (salma) sulama yöntemileri,ekonomik açıdan incelenmiş, pratiğe önerilebilecek en ekonomiksulama programlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Damla sulamayönteminde iki farklı sulama aralığı ve her sulama aralığı için 4 farklıpan katsayısı olmak üzere toplam 8 sulama konusu, salma sulama ilekarşılaştırılmıştır. Her konu için gelir ve üretim masraflarıbelirlenmiş, brüt kar, net kar ve birim ürün maliyetlerihesaplanmıştır. Uzun yıllar yüzey (salma) sulama yöntemi ile sulananverim çağındaki elma bahçelerinde damla sulama yöntemine geçişte,sulama aralığı 4 gün olan Kcp3 (1.0) bitki pan katsayısınınkullanılmasının en ekonomik ve çevresel faydayı sağladığıbelirlenmiştir. Hibe desteği de düşünüldüğünde (%50), ekonomikfaydanın sistem değişikliği için yapılan ekstra masrafın üzerindeolduğu anlaşılmıştır. Kcp3 (1.0) konusunda, verim artışı olmamış,karlılık meyve kalitesindeki artışdan kaynaklanmıştır.

Economic Evaluation of Transition From Flood Irrigation Method to Drip Irrigation Method of Apple Trees in Yield Age

Drip irrigation method has spread out at apple orchards which have been irrigated with flood irrigation method for a long period. But, not having the most suitable irrigation schedule leads to economic and environmental problems. In this study, the period of transition from flood irrigation method to drip irrigation method was investigated economically. It was aimed to determine the most suitable irrigation schedules that could be recommend for farmers in transition period. Two different irrigation intervals and four different pan coefficient for each irrigation interval in drip irrigation with a total of 8 treatments were compared flood irrigation treatment. Income and production costs for each treatment and gross profit, net profit and unit product costs were determined. It was determined that using 4 days irrigation intervals (I1) and 1.0 pan coefficient (Kcp3) led to the most economic and environmental profits in apple orchards from flood irrigation to drip irrigation. By taken into consideration grant support, it was determined that economic profit was better than extra cost for new drip irrigation method. There was no yield increasing in Kcp3 treatment but fruit quality was the main reason for profit increase.

PDF

___

DSİGM 2007. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, www.dsi.gov.tr TUİK 2001. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara (resmi veri).

Çetin B, Tipi T, Özer H, Yazgan S 2003. Economics of Drip Irrigation for Peach (Prunus persica) Orchards in Turkey. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science 31: 85-90.

Çevik B, Tekinel O, Özsan M, Tuzcu Ö, Yurdakul O 1982. A Research on Comparison of Furrow. Sprinkler and Drip Irrigation Methods for Citrus Growth Under Çukurova Conditions. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 6 (3): 91-98.

Demircan V, Yılmaz H Binici T 2005. Isparta İlinde Elma Üretim Maliyeti ve Gelirinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Derneği Dergisi 11 (2): 71-80.

Ergenoğlu F, Çevik B, Tangolar S, Tülücü K 1988. Bazı Erkenci Üzüm Çeşitlerinde Değişik Sulama Yöntemlerinin Verim ve Kaliteye Etkileri. 1. Bilim Kongresi Bildirileri. 28-30 Kasım. c:1:71-80. Adana.

Gültaş HT, Erdem Y 2007. Bodur Kiraz Bahçelerinde Damla ve Mikro Yağmurlama Sulama Yöntemlerinin Yatırım ve İşletme Masrafları Yönünden Karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi 13 (1): 38-46.

Günes T, Kıral T, Arıkan R, Bülbül M, Çetin B, Tatlıdil F, Albayrak N, Meshur M, Çelen H 1988. Başlıca Tarım Ürünleri Maliyetleri Araştırma Projesi. TMO Matbaası, Ankara.

Kacar B 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No: 3, Ankara.

Karamürsel K, Öztürk FP, Öztürk G, Kaymak S, Eren İ, Akgül H 2003. Eğirdir Yöresi Elma Yetiştiriciliğinin Durumu ve Sorunlarının Belirlenmesi ile Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, 72 s.

Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil FF, Fidan H, Gündoğmuş E 1999. Tarımsal ürünler için maliyet hesaplama metodolojisi ve veri tabanı rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Proje Raporu: 1999-13, Ankara.

Köksal Aİ, Dumanoğlu H, Güneş N, Yıldırım O, Kadayıfçı A 1999. Farklı Sulama Yöntemleri ve Programlarının Elma Ağaçlarının Vejetatif Gelişimi. Meyve Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Tr. Journal of Agriculture and Forestry 23(4): 909-920.

Küçükyumuk C, Ay Z 2010. Meyve Yetiştiriciliğinde Yüzey Sulama Yönteminden Damla Sulama Yöntemine Geçişte Yapılan Hatalar ve Çözüm Yolları. 1. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi. 1-4 Haziran 2010. 232-238. Eskişehir.

Levin I, Bravdo B, Assaf R 1973. Relation Between Apple Root Distribution and Soil Water Extraction in Different İrrigation Regimes. Institute of soil water. Agricultural Research Organization. Volcani Center. Bet Dagan. Israel.

Orta H, Yüksel AN, Akçay ME, Erdem T, Balcı B 2001. Elma Ağaçların Farklı Sulama Yöntemi ve Programları Altındaki Üretim Özelliklerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi 15: 99- 106.

Özçelik A, Turan A, Tanrıvermiş H 1998. Türkiye’de tarımın pazara entegrasyonunda sözleşmeli tarım ve bu modelin sürdürülebilir kaynak kullanımı ile üretici geliri üzerine etkileri. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No: 14 Ankara.

Öztürk FP, Emre M, Karamürsel D 2015. Elma. Tarımsal Araştırmalardan Bakış. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Ankara.

Öztürk G, Karamürsel D, Öztürk FP, Emre M, Kaçal E 2013. Ulusal Elma Strateji Planı. Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü. Yayın No: 49. ISBN: 978-605-4672-22-6

Öztürk K 2002. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 22 (1): 47-65.

Pırlak L, Güleryüz M 1996. Meyvecilikte Damla Sulamanın Uygulama İmkanları ve Yararları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 27 (1): 177-186.

Proebstıng EL, Drake SR, Evans RG 1984. Irrigation Management. Fruit Quality and Storage Life of Apple. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 109 (2): 229-232.

Safran B, Bravdo B, Bernsteın Z 1975. L’irrigation De La Vigue Par Goutte A Gutte. Bull. L.O.I.V. 48: 406- 429.

Tekinel O 1973. Tarımda Uygun Sulama Metodunun Seçimi. Adana Zir. Fak. Yayınları 61: 30.

Tüzüner A 1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuvarları El Kitabı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.

U.S. Salinity Laboratory Staff 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. Agricultural Hanbook No. 60.

Uçar Y, Kadayıfçı A, Aşkın MA, Kankaya A, Şenyiğit U, Yıldırım F 2009. Farklı Sulama Programlarının Genç Bodur Elma Çeşitlerinin Vejetatif ve Generatif Gelişme Parametreleri Üzerine Etkisi (Sonuç raporu). Proje No: TUBİTAK-TOVAG 105- O-538.

Yükçeken Y 1998. Antepfıstığı Çöğürlerinde Farklı Sulama Programlarının Gövde Gelişmesi ve Su Tüketimine Etkilerinin İrdelenmesi. Çukurova Üniv.. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 108 s.