21946

Kurmacanın Tarihe Bakan Yönü: Aşk ve İsyan

Geleneksel tarihî roman anlayışında, yazarın temel gayesi tarihsel gerçekliğe bağlı kalmaktır. Ancak postmodern tarihî roman yazarları böyle bir çabaya girişmezler. Okurun gerçeklik algısını sarsacak ve okuduğunun bir metin olduğunu hatırlatacak imalarda bulunmayı tercih ederler. Postmodern tarihî roman yazarları tarihin boşluklarından faydalanır ve bu boşlukları hayal gücünü kullanarak doldurur. Onlar için tarih, eserlerinin kurgusunu zenginleştirecekleri malzeme görevi görür. Resmî tarih yazımında göz ardı edilen kişiler, postmodern romanlarda ana kahramanlar olarak varlık kazanabilir. Türk edebiyatında postmodern tarihî roman yazarları arasında Nedim Gürsel (1951- …) de yer almaktadır. Çalışmamızda, Nedim Gürsel’in Aşk ve İsyan (2020) adlı romanının, postmodern tarihî roman sınıfına dâhil edilebileceği elde edilen verilerle ortaya konmuştur. Gürsel’in, söz konusu romanında, Voltaire’in Saf Oğlan Candide adlı eserinin parodisini yaptığı gözlemlenmiştir. Yazarın, Voltaire’in Saf Oğlan Candide adlı eserinin sonunu kendi muhayyilesine uygun biçimde Aşk ve İsyan’da yeniden kurguladığı tespit edilmiştir. Lale Devri’nden ve Patrona Halil İsyanı’ndan yola çıkıp tarih ve kurguyu harmanlayarak eserini oluşturduğu elde edilen verilerle ortaya konmuştur. III. Ahmet, Damat İbrahim Paşa, IV. Murat gibi tarihî şahsiyetlerin yanı sıra kurmaca da kahramanlara geniş ölçüde yer verdiği görülmüştür. Gürsel’in, Aşk ve İsyan’ı üstkurmaca, metinlerarasılık ve parodi anlatım tekniklerinden faydalanarak inşa ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aşk ve İsyan, Candide, postmodern tarihî roman, parodi, üstkurmaca.

The Historical Aspect of Fiction: Aşk ve İsyan

In the traditional understanding of historical novels, the main purpose of the author is to adhere to historical reality. However, postmodern historical novelists do not undertake such an effort. They prefer to make insinuations that will shake the reader’s perception of reality and remind them that what they read is a text. Postmodern historical novelists benefit from the gaps of history and fill these gaps using their imagination. History serves as a material to enrich the fiction of their works for them. People who are ignored in official historiography can become main heroes in postmodern novels. Nedim Gürsel (1951- …) is among the postmodern historical novelists in Turkish literature. In our study, it was revealed with the data obtained that Nedim Gürsel’s novel Aşk ve Isyan (2020) could be included in the postmodern historical novel genre. In his novel, Gursel parodies Voltaire’s work Candide . It was determined that the author reconstructed the end of Voltaire’s Candide in Ask ve Isyan in accordance with his own imagination. It was revealed in the data obtained that he created his work by fusing history and fiction starting from the Tulip Age and the Patrona Halil Rebellion. In addition to including historical figures such as Ahmed III, Damat (Groom) İbrahim Pasha, Murat IV, it’s also seen that he has included fiction heroes to a large extent. It was determined that Gürsel constructed Ask ve Isyan by using metafiction, intertextuality and parody expression techniques.

Keywords:

Aşk ve İsyan, Candide, postmodern historical novel, parody, metafiction.,

PDF

___

Aktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
Argunşah, H. (2016). Tarih ve Roman. İstanbul: Kesit Yayınları.
Cebeci, O. (2008). Komik Edebi Türler Parodi, Satir ve İroni. İstanbul: İthaki Yayınları.
Collingwood, R. G. (1996). Tarih Tasarımı (Çev. Doç. Dr. Kurtuluş Dinçer). Ankara: Gündoğan Yayınları.
Çelik, Y. (2002). Tarih ve Tarihi Roman Arasındaki İlişki-Tarihi Romanda Kişiler. Bilig, (24), 49-67.
Ecevit, Y. (2001). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Emre, İ. (2006). Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı Yayıncılık.
Foucault, M. (2006). Kelimeler ve Şeyler. Ankara: İmge Kitabevi.
Göğebakan, T. (2004). Tarihsel Roman Üzerine. Ankara: Akçağ Yayınları.
Gürsel, N. (2020). Aşk ve İsyan. İstanbul: Doğan Kitap.
Iggers, G. G. (2011). Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme, Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
İçel, D. (2009). Voltaire’in “Saf Oğlan” Adlı Hikâyesinde Mutluluk Kavramı, Dilbilim, 2 (2), s. 47-58. İstanbul.
Munslow, A. (2000). Tarihin Yapısökümü. İstanbul: Ayrıntı yayınları.
Naci, F. (1998). “Tarih ve Roman”, Eleştiri Günlüğü 5 – Kıskanmak. İstanbul: Oğlak Yayınları.
Oppermann, S. (2006). Postmodern Tarih Kuramı –Tarihyazımı, Yeni Tarihselcilik ve Roman. Ankara: Phoenix yayınları.
Özkaya, E. (2018). Voltaire’in Candide Eserinde Alaycı Nedensellikler. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42(2), 117-125.
Rose, M. A. (2016). Parodi: Antik, Modern ve Postmodern (Çev. Cansu Dikme). İstanbul: Hece Yayınları.
Sağlık, Ş. (2017). Postmodernizmin Modern Türk Edebiyatındaki Üç Hali. Yüzüncü Yıl Üniversitesi SBE Dergisi, Özel Sayı 2-1.
Sazyek, H. (2002). Türk Romanında Postmodernist Yöntemler Yönelimler, Hece, S.65/66/67, Mayıs/Haziran/ Temmuz, s. 494-497.
Tekin, M. (2006). Roman Sanatı (Romanın Unsurları) 1. Ankara: Ötüken.
Voltaire (2022). Candide Yahut İyimserlik (Çev. Gülşah Ünal). Ankara: Say Yayınları.
Yalçın Çelik, S. D. (2005). Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Türk Edebiyatında Postmodern Tarih Romanları. Ankara: Akçağ Yayınları.