Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Abdominal Obezite Sıklığı ve Yeme Farkındalık Düzeyleri
Amaç: Araştırma, sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde abdominal obezite sıklığının ve yeme farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tasarımda gerçekleştirilen araştırmaya 972 öğrenci katılmıştır. Veriler, Öğrenci Tanılama Formu ve Yeme Farkındalığı Ölçeği ile toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede Student-t testi, tek yönlü ANOVA, Pearson Korelasyon Analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmış, sonuçlar p
Frequency of Abdominal Obesity and Eating Awareness Levels in Health Science Students
Aim: This study aimed to evaluate the frequency of abdominal obesity and the level of eating awareness in students studying at a faculty of health sciences. Methods: The sample of this descriptive, cross-sectional, and interrelated designed research comprised 972 students. The data of the study were collected with a Student Diagnostic Form, Mindful Eating Questionnaire (MEQ), and a tape measure. Descriptive statistical methods (mean, standard deviation, frequency, percentage) as well as Student’s t-test, one-way ANOVA, Tukey HSD post-hoc test, and Pearson correlation analysis were used to evaluate the data. Results were evaluated at a significance level of p
___
- . Sarria A, Moreno LA, Garcia-Clop LA, Fleta S, Morellan MP, Bueno M. Body mass index triceps skinfold and waist circumference in screening for adiposity in male children and adolescent. Acta Pediatr. 2001;90(4):387-92.
- 2 . Oğuz A. Metabolik sendrom. Klinik Psikofarmakoloji. 2008;18(2):57- 61.
- 3 . Appel S, Jones E, Kennedy-Malone L. Central obesity and the metabolic syndrome: implications for primary care providers. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners. 2004;16(8):335-42. Available from: https://libres.uncg.edu/ir/uncg/f/E_Jones_Central_2004.pdf
- 4 . Aygün N. Obezite tanımı, komplikasyonları, endokrin kontrolü ve beslenme tedavisi. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2014;30(Suppl. 1):45-9. Available from: https://www.journalagent.com/eamr/pdfs/OTD_30_ SUP_1_45_49.pdf
- 5 . Türkiye Obezite (Şişmanlık) İle Mücadele ve Kontrol Programı (2010- 2014). Sağlık Bakanlığı TSHGM; 2010. Available from: http://www. istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/halksag/belge/mevzuat/turkiye_obezite_ mucadele_kontrol_prg.pdf
- 6 . Wiley J, Byrne CD, Wild SH, eds. The metabolic syndrome and primary care. Chichester, UK: 2009. p. 144.
- 7 . Korkmaz A, Topal T. Modern yaşam tarzı ve yeni hastalıklar: Metabolik sendrom örneği. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2006;5(4):307-16. Available from: https://www.ejmanager.com/mnstemps/1/ khb_005_04-307.pdf?t=1558013861
- 8 . Sattar N. Metabolik sendrom: güncel kriterler klinik uygulamayı etkilemeli mi? Scotland, UK: Glasgow Royal Infirmary; 2006.
- 9 . Köse G, Tayfur M, Birincioğlu İ, Dönmez A. Yeme Farkındalığı Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. JCBPR. 2016; 3:125-34. doi: 10.5455/ JCBPR.250644.
- 10 . Dalen J, Smith BW, Shelley BM, Sloan AL, Leahigh L, Begay D. Pilot study: Mindful Eating and Living (MEAL): Weight, eating behavior, and psychological outcomes associated with a mindfulness-based intervention for people with obesity. Complementary Therapies in Medicine. 2010;18(6):260-4. doi: 10.1016/j.ctim.2010.09.008.
- 11 . Bishop SR, Lau M, Shapiro S, Carlson L, Anderson ND, Carmody J, et al. Mindfulness: A proposed operational definition. Clin Psychol Sci Prac. 2004;11(3):230-41. doi: 10.1093/clipsy/bph077.
- 12 . Framson C, Kristal AR, Schenk JM, Littman AJ, Zeliadt S, Benitez D. Development and validation of the mindful eating questionnaire. J Am Diet Assoc. 2009;109(8):1439-44. doi: 10.1016/j.jada.2009.05.006.
- 13 . Beshara M, Hutchinson AD, Wilson C. Does mindfulness matter? Everyday mindfulness, mindful eating and self-reported serving size of energy dense foods among a sample of South Australian adults. Appetite. 2013; 67:25-9. doi: 10.1016/j.appet.2013.03.012.
- 14 . Ermiş E, Doğan E, Erilli NA, Satıcı A. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi örneği. 2015;6(1):30-40. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/190543
- 15 . Erten M. Adıyaman ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerinin beslenme bilgilerinin ve alışkanlıklarının araştırılması [master’s thesis] Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2006.
- 16 . Mazıcıoğlu MM, Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi. 2003;25(4):172-8. Available from: https://docplayer.biz.tr/4200517- Ozet-abstract-erciyes-tip-dergisi-erciyes-medicaljournal- 25-4-172-178-2003-172.html
- 17 . Çetinkaya S. Sakarya Üniversitesi öğrencilerinin kilofobi düzeyleri ve obez bireylere yönelik tutumların değerlendirilmesi [master’s thesis]. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
- 18 . Yıldırım İ, Yıldırım Y, Işık Ö, Karagöz Ş, Ersöz Y, Doğan İ. Üniversite öğrencilerinde farklı ölçüm yöntemlerine göre obezite prevalansı. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2017;4(2):20-33. Available from: https://dergipark.org.tr/download/article-file/368412
- 19 . Baer RA, Smith GT, Hopkins J, Krietemeyer J, Toney L. Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment. 2006;13(1):27-45. doi: 10.1177/1073191105283504.
- 20 . Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği; 2018. Available from: http://www.temd.org.tr/admin/uploads/tbl_ gruplar/20180525144116-2018-05-25tbl_gruplar144108.pdf
- 21 . Koran S. Obezitesi ve abdominal obezitesi olan hastalarda kardiyovasküler rsik profili karşılaştırılması [master’s thesis]. İstanbul: Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2009
- 22 . Soyuer F, Ünalan D, Elmalı F. Normal ağırlıklı ve obez üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010;7(2):862-72. Available from: https://www.j-humansciences.com/ ojs/index.php/IJHS/article/view/798/622
- 23 . Özyazıcıoğlu N, Gökdere Çınar H, Buran G, Ayverdi D. Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009;12(2):34- 40. Available from: https://dergipark.org.tr/download/article-file/29459
- 24 . Gezer C. Hemşirelik bölümü öğrencilerinde bel/boy oranı ve tip 2 diyabet riski ilişkisinin değerlendirilmesi. Journal of Food and Health Science. 2017;3(4):141-9. doi: 10.3153/JFHS17017.
- 25 . Altun S. Üniversite öğrencilerinin obeziteye ilişkin önyargılarının belirlenmesi [master’s thesis]. Ankara: Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
- 26 . Ayhan DE, Günaydın E, Gönlüaçık E, Arslan U, Çetinkaya F, Asımı H, et al. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve bunları etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;38(2):97-104. Available from: https://docplayer. biz.tr/19100722-Uludag-universitesi-tip-fakultesi-ogrencilerininbeslenme- aliskanliklari-ve-bunlari-etkileyen-faktorler.html
- 27 . Orak S, Aygn S, Orhan H. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2006;13(2):5-11. Available from: https://dergipark.org.tr/download/ article-file/196634
- 28 . Kadıoğlu M, Ergün A. Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, öz etkililik ve etkileyen faktörler. MÜSBED. 2015;5(2):96-104. doi: 10.5455/musbed.20150309011008.
- 29 . Zileli R, Cumhur Ö, Özkamçı H, Diker G. Üniversite öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ile obezite görülme sıklığı. Bilinçli Sağlıklı Yaşam Dergisi 2016; 12:549-62. Available from: https://www.researchgate.net/ profile/Oeznur_Cumhur/publication/292986814
- 30 . Beyaz FB, Koç AA. Obezitenin ekonomisi: Güncel durum, mücadele politikaları ve ekonomik analizler. Paper presented at Econ Anadolu, Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi; 2009, June 17-19. Available from: https://docplayer.biz.tr/17937635-Obezitenin-ekonomisi-gunceldurum- mucadele-politikalari-ve-ekonomik-analizler.html
- 31 . İşeri A, Arslan N. Obesity in adults in Turkey: Age and regional effects. European Journal of Public Health. 2008;19(1):91-4. doi: 10.1093/ eurpub/ckn107.
- 32 . Sucaklı MH, Çelik M. Obezite etiyolojisi ve epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri J Fam Med - Special Topics. 2015;6(3):1-6. Available from: https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-obezite-etiyolojisi-veepidemiyolojisi- 71793.html
- 33 . Satman I, Ömer B, Tütüncü Y, Kalaca S, Gedik S, Dinççağ N, et al. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013;28(2):169-80. doi: 10.1007/s10654-013-9771-5.
- 34 . Tam AA, Çakır B. Birinci basamakta obeziteye yaklaşım. Ankara Medical Journal. 2012;12(1):37-41. Available from: https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/19739
- 35 . Onat A. Türk erkek ve kadınında abdominal obezite, insülin direnci ve dislipidemi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006;2(7):30-8. Available from: https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-turk-erkek-vekadininda- abdominal-obezite-insulin-direnci-ve-dislipidemi-44718. html
- 36 . Kitiş Y, Bilgili N, Hisar F, Ayaz S. Yirmi yaş ve üzeri kadınlarda metabolik sendrom sıklığı ve bunu etkileyen faktörler. Anadolu Kardiyol Derg. 2010; 10:111-9. doi: 10.5152/akd.2010.033.
- 37 . Dülger H, Mayda AS. Bartın Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve obezite prevalansı. DÜ Sağlık Bil Enst Derg. 2016;6(3):173-7. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzcesbed/issue/31078/66720
- 38 . Oğuz A, Sağun G, Uzunlulu M, Alparslan B, Yorulmaz E, Tekiner E, et al. Frequency of abdominal obesity and metabolic syndrome in healthcare workers and their awareness levels about these entities. Arch Turk Soc Cardiol. 2008;36(5):302-9. Available from: https://www. journalagent.com/tkd/pdfs/TKDA_36_5_302_309.pdf
- 39 . Koçyiğit E, Arslan N, Köksal E. Yetişkin bireylerde vücut farkındalığı ve antropometrik ölçümlerle ilişkisi. Bes Diy Derg. 2018;46(3):248-56. doi: 10.33076/2018.BDD.317.
- 40 . Doğan Kaya Y. Erişkinlerde abdominal obezite ve huzursuz bağırsak sendromu ilişkisi [master’s thesis]. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2018.
- 41. Özçelik M. Sağlık çalışanlarında abdominal obezite sıklığıve farkındalığı - 2 çalışması [master’s thesis]. İstanbul: İstanbul Göztepe Eğitim Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı; 2012.
- 42 . Mendeş B, Mendeş M, Mendeş E. Üniversite öğrencilerinde kan grupları ile abdominal obezite ilişkisinin incelenmesi, SPORMETRE. 2018;16(2):72-9. Available from: https://dergipark.org.tr/download/ article-file/599136
- 43 . Garibağaoğlu M, Budak N, Öner N, Sağlam Ö, Nişli K. Üç farklı üniversitede eğitim gören kız öğrencilerin beslenme durumları ve vücut ağırlıklarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2006;15(3):173- 80. Available from: http://sagens.erciyes.edu.tr/dergi/2006_3/nurten. pdf
- 44 . Grinnell S, Greene G, Melanson K, Blissmer B, Lofgren IE. Anthropometric and behavioral measures related to mindfulness in college students. J Am Coll Health. 2011;59(6):539-45. doi: 10.1080/07448481.2011.555932.
- 45 . Serin Y, Şanlıer N. Duygusal yeme, besin alımını etkileyen faktörler ve temel hemşirelik yaklaşımları. J Psychiatric Nurs. 2018;9(2):135-46. doi: 10.14744/phd.2018.23600.
- 46 . Jordan CH, Wang W, Donatoni LR, Meier BP. Mindful eating: Trait and state mindfulness predict healthier eating behavior. Personality and Individual Differences. 2014;68(Octoer):107-11. doi: 10.1016/j. paid.2014.04.013.