Doğum Korkusu Yönetiminde İnsan Bakım Kuramı’na Temelli Psikoeğitim Programı ve Ön Uygulama Sonuçları

Doğum korkusu, doğumdan önce, sırasında ve sonrasında doğuma ilişkin yaşanan korku olarak tanımlanmaktadır. Doğum korkusunun yönetiminde yönelim daha çok doğum ağrısına yöneliktir. Ancak doğum korkusunun yalnızca doğum ağrısı ile ilişkili olmadığı, önceki doğum şekli, depresyon, karar çatışması, düşük sosyal destek ve bilgi düzeyinin doğum korkusu ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Hemşirelerin doğum korkusunu azaltmaya yönelik kullanabileceği yaklaşımlardan biri olan psikoeğitimin ülkemizde kullanılmadığı ve hemşirelik kuramına temelli bir programın mevcut olmadığı görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, “Doğum Korkusu Yönetiminde İnsan Bakım Kuramı’na Temelli Psikoeğitim Programı”’nı ve ön uygulama sonuçlarını paylaşmaktır. Program, iyileştirici süreçlere temellendirilerek 20. gestasyonel haftadan itibaren uygulanmak üzere beş oturumda tasarlanmıştır. Programın ön uygulaması yedi kadın ile gerçekleştirilmiştir. Ön uygulama sonunda kadınların doğum korkusunun azaldığı ve doğum şekli tercihlerinin vaginal doğum olduğu saptanmıştır. Ülkemizde obstetrik bakımın kalitesinin arttırılmasında, hemşirelik bakımının geliştirilmesinde, kadınların desteklenmesi ve doğum şekillerinin vaginal doğuma yönelik olarak iyileştirilmesinde önemli bir program olacağı düşünülmektedir. Doğum korkusu yönetiminde İnsan Bakım Kuramı’na Temelli Psikoeğitim programının farklı gruplarda denenmesi, sonuçlarının deneysel ve nitel çalışmalarla incelenmesi önerilmektedir.

Psychoeducation Programme and Pre-Application Results Based on Human Caring Theory at Fear of Birth Management

Fear of birth is defined as fear related to before, during and after birth. In the management of fear of birth, tendency is more towards birth pain. However, previous birth type, depression, decision conflict, low social support and knowledge level are associated with fear of birth. Psychoeducation, one of the approaches that nurses can use to reduce the fear of birth has not been used in our country and there is no programme based on nursing theory. The aim of this study is to share the "Psychoeducation Programme Based on Human Caring Theory in Fear of Birth Management" and its the preliminary results. Programme was designed in five sessions to be implemented from the 20th gestational week on the basis of caring-healing modalities. The programme was implemented with seven women. As the results of the programme, the fear of birth decreased and the birth preference was vaginal birth. In our country, it is estimated to be useful programme that increasing the quality of obstetric care, improvement of nursing care, support of women and improving birth type towards vaginal birth. It is suggested that psychoeducation programme be tested in different pregnant groups and should be examined by experimental and qualitative studies.

PDF

___

1 . Aslan Ş, Okumuş F. The Influence of childbirth expectation on primiparous women’s perceptions of their birth experience. Arc Health Sci Res. 2017;4(1):32-40. doi: 10.17681/hsp.287497.
2 . Şahin N, Dinç H, Dişsiz M. Gebelerin doğuma ilişkin korkuları ve etkileyen faktörler. Zeynep Kamil Bülteni. 2009;40:57-62. doi: 10.1080/00016340600756920.
3 . Yüksel-Yakut E. Gebelerin doğum şekline ilişkin görüş ve tercihleri [master’s thesis]. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
4 . Fisher C, Hauck Y, Fenwick J. How social context impacts on women’s fears of childbirth: A Western Australian example. Social Science & Medicine. 2006;63:64-75. doi: 10.1016/j.socscimed.2005.11.065.
5 . Kjærgaard H, Wijma K, Dykes AK, Alehagen S. Fear of childbirth in obstetrically low risk nulliparous women in Sweden and Denmark. Journal of Reproductive and Infant Psychology. 2008;26(4):340-50. doi: 10.1080/02646830802408498.
6 . Nordeng H, Hansen C, Garthus-Niegel S, Eberhard-Gran M. Fear of childbirth, mental health, and medication use during pregnancy. Arch Womens Ment Health. 2012;15:203-9. doi: 10.1007/s00737-012- 0278-y.
7 . Adams S, Eberhard-Gran M, Eskild A. Fear of childbirth and duration of labour: A study of 2206 women with intended vaginal delivery. BJOG. 2012;119:1238-46. doi: 10.1111/j.1471-0528.2012.03433.x.
8 . Fenwick J, Gamble J, Nathan E, Bayes S, Hauck Y. Pre and postpartum levels of childbirth fear and the relationship to birth outcomes in a cohort of Australian women. Journal of Clinical Nursing. 2009;18:667- 77. doi: 10.1111/j.1365-2702.2008.02568.x.
9 . O'connell MA, Leahy Warren P, Khashan AS, Kenny LC, O'neill SM. Worldwide prevalence of tocophobia in pregnant women: systematic review and meta-analysis. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 2017;96(8):907-20. doi: 10.1111/aogs.13183.
10 . Saisto T, Halmesmäki E. Fear of childbirth can be treated, and cesarean section on maternal request avoided. Acta Obstet Gynecol Scand. 2007;86(9):1148-9. doi: 10.1080/00016340701521421.
11 . Aksoy AN, Özkan H, Gündoğdu G. Fear of childbirth in women with normal pregnancy evolution. Clin Exp Obstet Gynecol. 2015;42(2):179- 83. doi: 10.12891/ceog1770.2015.
12 . Demirci H, Şimşek HN. Effects of prenatal education on fear of childbirth. Turkiye Klinikleri Journal of Health Sciences. 2018;3(1):48- 56. doi: 10.5336/healthsci.2017-58144.
13 . Serçekuş P, Okumuş H. Fears associated with childbirth among nulliparous women in Turkey. Midwifery. 2009;25:155-62. doi: 10.1016/j.midw.2007.02.005.
14 . Zar M, Wijma K, Wijma B. Pre- and postpartum fear of childbirth in nulliparous and parous women. Scand J Behav Ther. 2001;30(2):75-84. doi: 10.1080/02845710121310.
15 . Shakeri M. Effect of physiologic labor on pain ıntensity during active phase of labor. Researcher. 2014;6(6);10-3.
16 . Toohill J, Creedy DK, Gamble J, Fenwick J. A cross-sectional study to determine utility of childbirth fear screening in maternity practice-an Australian perspective. Women Birth. 2015;28(4):310-6. doi: 10.1016/j. wombi.2015.05.002.
17 . Meyer S. Control in childbirth: A concept analysis and synthesis, Journal of Advanced Nursing. 2013;69:218-28. doi: 10.1111/j.1365-2648.2012.06051.x.
18 . Mete S, Çiçek Ö, Aluş-Tokat M, Çamlıbel M, Uludağ E. Doğuma hazırlık sınıflarının doğum korkusu, doğum tercihi ve doğuma hazır oluşluğa etkisi. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2017;9(3):201-6. doi: 10.5336/nurses.2016-53977.
19 . Waisblat V, Langholz B, Bernard FJ, Arnaould M, Benassi A, Ginsbourger F, et al. Impact of a hypnotically-based intervention on pain and fear in women undergoing labor. Int J Clin Exp Hypn. 2017;65(1):64-85. doi: 10.1080/00207144.2017.1246876.
20 . Uçar T. Gebelere uygulanan bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programının doğum korkusu ve doğum sürecine etkisi [doctoral dissertation]. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
21 . Toohill J, Fenwick J, Gamble J, Creedy DK, Buist A, Turkstra E, et al. A randomized controlled trial of a psycho-education ıntervention by midwives in reducing childbirth fear in pregnant women. BIRTH. 2014;41(4):384-94. doi: 10.1111/birt.12136.
22 . Fenwick J, Toohill J, Slavin V, Creedy DK, Gamble J. Improving psychoeducation for women fearful of childbirth: Evaluation of a research translation project. Women Birth. 2018;31(1):1-9. doi: 10.1016/j.wombi.2017.06.004.
23 . Toohill J, Callander E, Gamble J, Creedy DK, Fenwick J. A cost effectiveness analysis of midwife psycho-education for fearful pregnant women – a health system perspective for the antenatal period. BMC Pregnancy Childbirth. 2017;17(1):217 doi: 10.1186/s12884-017-1404-7.
24 . Rouhe H, Salmela-Aro K, Toivanen R, Tokola M, Halmesmäki E, Saisto T. Obstetric outcome after intervention for severe fear of childbirth in nulliparous women – randomised trial. BJOG. 2013;120:75-84. doi: 10.1111/1471-0528.12011.
25 . Rouhe H, Salmela-Aro K, Toivanen K, Tokola M, Halmesmäki E, Ryding EL, et al. Group psychoeducation with relaxation for severe fear of childbirth improves maternal adjustment and childbirth experience – a randomised controlled trial. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2015;36(1):1-9. doi: 10.3109/0167482X.2014.980722.
26 . Rouhe H, Salmela-Aro K, Toivanen R, Tokola M, Halmesmäki E, Saisto T. Life satisfaction, general well‐being and costs of treatment for severe fear of childbirth in nulliparous women by psychoeducative group or conventional care attendance. Acta Obstet Gynecol Scand. 2015;94(5):527-33. doi: 10.1111/aogs.12594.
27 . Saisto T, Toivanen R, Salmela-Aro K, Halmesmaki E. Therapeutic group psychoeducation and relaxation in treating fear of childbirth. Acta Obstet Gynecol Scand. 2006;85(11):1315-9. doi: 10.1080/00016340600756920.
28 . Klabbers GA, Wijma K, Paarlberg KM, Emons WH, Vingerhoets AJ. Haptotherapy as a new intervention for treating fear of childbirth: A randomized controlled trial. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2019;40(1):38-47. doi: 10.1080/0167482X.2017.1398230.
29 . Taheri Z, Mazaheri MA, Khorsandi M, Hassanzadeh A, Amiri M. Effect of educational intervention on self-efficacy for choosing delivery method among pregnant women in 2013. Int J Prev Med. 2014;5(10):1247-54.
30 . Kordi M, Bakhshi M, Masoudi S, Esmaily H. Effect of a childbirth psychoeducation program on the level of fear of childbirth in primigravid women. Evidence Based Care Journal. 2017;07:26-34. doi: 10.22038/ EBCJ.2017.25676.1575.
31 . Striebich S, Mattern E, Ayerle, GM. Support for pregnant women identified with fear of childbirth (FOC)/tokophobia: A systematic review of approaches and interventions. Midwifery. 2018;61:97-115. doi: 10.1016/j.midw.2018.02.013.
32 . Matsuda M, Kono A. Development of a psychoeducation practitioner training program (PPTP). Archives of Psychiatric Nursing. 2015;29:217- 22. doi: 10.1016/j.apnu.2015.03.002.
33 . Brown NW. Psychoeducational groups: Process and practice. 4th ed. New York: Taylor & Francis Group; 2018.
34 . Kurdal E, Tanrıverdi D, Savaş HA. The effect of psychoeducation on the functioning level of patients with bipolar disorder. Western Journal of Nursing Research. 2014;36(3):312-28. doi: 10.1177/0193945913504038.
35 . Uzunoğlu G, Arabacı LB. Davranım bozukluğu tanılı ergenlere verilen psikoeğitimin öfke yönetimine etkisi. Düşünen Adam. 2017;30(4):344-53. Available from: http://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php?pdf=0021381
36 . Zanarini MC, Conkey LC, Temes CM, Fitzmaurice GM. Randomized controlled trial of web-based psychoeducation for women with borderline personality disorder. J Clin Psychiatry. 2018;79(3). doi: 10.4088/JCP.16m11153.
37 . Newell A, Keane J, McGuire B, Heary C, McDarby V, Dudley B, et al. Active vs. Passive distraction and parent psychoeducation as pain management techniques during paediatric venepuncture–a randomized controlled trial (forthcoming). Clin J Pain. 2018 Nov;34(11):1008-1016. doi: 10.1097/AJP.0000000000000628.
38 . Stuart GW. Principles and practice of psychiatric nursing. 10th ed. Washington: Elsevier; 2013.
39 . Güçray SS, Çekici F, Çolakkadıoğlu O. Psikoeğitim gruplarının yapılandırılması ve genel ilkeleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019;5(1):134-53.
40 . Morrison-Beedy D, Melnyk BM. Theory underlying nursing intervention research. In: Fitzpatrick JJ, McCarthy G, editors. Theories guiding nursing research and practice: Making nursing knowledge development explicit. 1th ed. New York: Springer Publishing Company; 2014. p. 341-54.
41 . Hayes C. Approaches to continuing professional development: Putting theory into practice. Br J Nurs. 2016;25(15):860-64. doi: 10.12968/ bjon.2016.25.15.860.
42 . Ozan DY, Okumuş H. Tedavi sonucu başarısız olan infertil kadınların Watson’ın İnsan Bakım Kuramına göre hemşirelik bakımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;16(3):190-8.
43 . Özkan IA, Okumuş H, Buldukoğlu K, Watson J. A case study based on Watson's theory of human caring: Being an infertile woman in Turkey. Nurs Sci Q. 2013;26(4):352-9. doi: 10.1177/0894318413500346.
44 . Arslan-Özkan İ, Okumuş H, Buldukoğlu K. A randomized controlled trial of the effects of nursing care based on Watson's Theory of Human Caring on distress, self-efficacy and adjustment in infertile women. J Adv Nurs. 2014;70(8):1801-12. doi: 10.1111/jan.12338.
45 . Ozan DY, Okumuş H, Lash AA. Implementation of Watson’s Theory of Human Caring: A case study. International Journal of Caring Sciences. 2015;8(1):25-35.
46 . Ozan DY, Okumuş H. Effects of nursing care based on Watson’s Theory of Human Caring on anxiety, distress, and coping, when infertility treatment fails: A randomized controlled trial. J Caring Sci. 2017;6(2):95- 109. doi: 10.15171/jcs.2017.010.
47 . Tektaş P, Çam O. The effects of nursing care based on watson's theory of human caring on the mental health of pregnant women after a pregnancy loss. Arch Psychiatr Nurs. 2017;31(5):440-6. doi: 10.1016/j. apnu.2017.07.002.
48 . Watson J. Human caring science: A theory of nursing. 2th ed. New York: Jones & Bartlett Learning; 2011.
49 . Clark CS. Watson’s Human Caring Theory: Pertinent transpersonal and humanities concepts for educators. Humanities. 2016;5:21. doi: 10.3390/h5020021.
50 . Korukcu O, Kukulu K, Fırat MZ. The reliability and validity of the Turkish version of the Wijma Delivery Expectancy/Experience Questionnaire (W‐DEQ) with pregnant women. J Psychiatr Ment Health Nurs. 2012;19(3):193-202. doi: 10.1111/j.1365-2850.2011.01694.x.

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 2618-5741
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Koç Üniversitesi HYO Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (SANERC)