Palyatif Bakım Tanımı ve Felsefesi
“Palyatif” sözcüğü, kısa bir tanım ile “rahatlatmak, dindirmek” anlamına gelmektedir.Latince “Palliate”den köken alan “Palyatif” sözcüğü,aynı zamanda “pelerin ileörtülü”olarak da tanımlanmaktadır.Yapılan tanımlamalara bakıldığında; palyatif bakım,Hospis bakımı, terminal dönem hasta bakımı, yaşam sonu bakım gibi kavramlarınbirbirininyerine kullanıldığı görülür. Palyatif bakım gereksinimi, dünya nüfusunun giderekyaşlanması, başta kanser olmak üzere, özellikle kardiyovasküler ve respiratuar sistemietkileyen, diğer bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların da çoğalmasıyla, küresel olarakartmıştır. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hospis Palyatif Bakım Birliği, ortaklaşaoluşturduğu Küresel Palyatif Bakım Atlası’nda bu konuyu vurgulamıştır.Bu derleme, palyatifbakımın çeşitli tanım ve özelliklerini gözden geçirmek, palyatif bakım kavramınınfarklı boyutlarını ele almak ve palyatif bakım felsefesini, aile hekimliği disipliniyle örtüşenyönlerini vurgulayarak açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.
___
- 1. http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/palliative,
(Erişim tarihi: 22.01.2016)
2. Kabalak A.A., Öztürk A.A.,Çağıl H., Yaşam Sonu Bakım Organizasyonu:
Palyatif Bakım, Yoğun Bakım Dergisi, Cilt 11,
2013, Sayı 2, s.56-70
3. Hui D., De La Cruz M., Mori M., Parsons H.A., Kwon J.H.,
Terres-Vigil I. et al, Concepts and definitions for “supportive
care”, “best supportive care”, “palliative care”, and “hospice
care” in the published literature, dictionaries and textbooks,
Support Care Cancer, Vol. 21, 2013, No.3, pp: 659–685.
4. Report of a World Health Organization (WHO) Expert Committee,
WHO Technical Report Series 804, Cancer pain relief,
Geneva: WHO, 1990, p.11.
5. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/, Erişim
tarihi: 22.01.2016
6. http://www.ncdalliance.org/news/whowpca-global-atlas-palliative-
care, Erişim tarihi: 23.01.206
7. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs355/en/, Erişim
tarihi: 22.01.2016
8. World Health Organization (WHO), Improving Access to Palliative
Care, WHO/NMH/NVI/15.5, https://www.cfhi.org/sites
/files/files/infographic_palliative_care_en.pdf, Erişim tarihi:
30.01.2016
9. Milicevic N., The hospice movement: History and current
worldwide situation, Archive of Oncology, Vol.10, 2002,No.1,
pp.:29-32
10. Saunders C. A., A personal therapeutic journey, BMJ,
Vol.313, 1996, No.7072, pp. 1599-1601
11. Davies E., Higginson I.J., WHO Europe, The Solid Facts Palliative
Care, 2004, p.7
12. Saunders C. A., A personal therapeutic journey, BMJ,
Vol.313, 1996, No.7072, pp. 1599-601’den aktaran Ferris FD,
Balfour HM, Bowen K, Farley J, Hardwick M, Lamontagne
C et al, A Model to Guide Hospice Palliative Care, Canadian
Hospice Palliative Care Association, 2002, p.17
13. Elçigil A., Palyatif Bakım Hemşireliği, Gülhane Tıp Dergisi,
Vol.54, 2012, s.329-334
14. Radbruch L., Payne SH. And the Board Directors of the European
Association of Palliative Care (EAPC) White Paper
on Standards and norms of hospice and palliative care in Europe:
Part 1, European Journal of Palliative Care, Vol.16,
2009, No:6, pp.278-289
15. http://www.chpca.net/about-us/awards/leadership-award/balfour-
mount.aspx, Erişim tarihi: 06.02.2016
16. Ferris FD, Balfour HM, Bowen K, Farley J, Hardwick M, Lamontagne
C et al, A Model to Guide Hospice Palliative Care,
Canadian Hospice Palliative Care Association, 2002, p.15
17. Kelly A.S., Morrison R.S., Palliative Care for the Seriously Ill,
The New England Journal of Medicine (NJEM), Vol.373, 2015,
No.8, pp.747-755
18. Editors: Matzo M., Witt Sherman D., Chapter Editor: Witt Sherman
D., Palliative Care Nursing (Quality Care to the End of
Life), Third Edition, Springer Publishing Company, 2010,
p.4,14-15
19. Vissers K.C.P., Van den Brand M.W.M., Jacobs J., Groot M.,
Veldhoven C., Verhagen C. et al., Palliative Medicine Update:
A Multidisciplinary Approach, Pain Practice, Vol.13, 2013,
No.7, pp.576-588
20. Keown D., End-of life: the Buddhist view, Lancet, Vol.366,
2005, pp.952-955
21. Chochinov H.M.., Dying, Dignity and New Horizons in Palliative
End-of Lie Care, CA Cancer Journal for Clinicians,
Vol.56, 2006, pp.84-103
22. Murray S., Kendall M., Boyd K., Sheikh A., Illness trajectories
and palliative care, British Medical Journal (BMJ),
Vol.330, 2015, No.30, pp.1007-1011
23. Sucaklı M.H., Ölmekte Olan Hasta ve Yaşam Sonu Bakım, Turkish
Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC),
Vo.7, 2013, No.3, s.52-57
24. Michelson K.N., Steinhorn D.M., Pediatric End of Life Issues
and Palliative Care, Clinical Pediatric Emergency Medicine,
Vol.8, 2007, pp.212-219
25. Randall F., Downie R.S., Palliative Care Ethics, Second Edition,
New York, Oxford University Press, 1999 (reprinted 2001,
2002, 2003), p.16, 164
26. Norman A., Sisler J., Hack T., Harlos M., Family Physicians
and cancer care, Canadian Family Physician, Vol.47, 2001,
pp.2009-2016
27. McDaniel S.H., Campbell T.L., Hepworth J., Lorenz A., Family-
Oriented Primary Care, Second Edition, Springer Science
+ Business Media, 2005 Çeviri ve Bölüm Editörü: Yaman,
H., Aile Yönelimli Birincil Bakım, İkinci Basım, Yüce Reklam
Yayım/Dağıtım a.ş., 2005, s.3 ve 5.
28. McDaniel S.H., Campbell T.L., Hepworth J., Lorenz A., Family-
Oriented Primary Care, Second Edition, Springer Science
+ Business Media, 2005 Çeviri Editörü: Yaman, H., Bölüm
Editörü: Ünlüoğlu İ., Aile Yönelimli Birincil Bakım, İkinci
Basım, Yüce Reklam Yayım/Dağıtım a.ş., 2005, s.264
29. Vinay P, Should palliative care be a specialty?Canadian Family
Physician, Vol. 54, 2008, pp:841-843
30. Dio Kavalieratos D., Mitchell E.M., Carey T.S., Dev S., Biddle
A.K. et al, Not the Grim Reaper Service: An Assessment of
Provider Knowledge, Attitudes, and Perceptions Regarding
Palliative Care Referral Barriers in Heart Failure, J Am Heart
Assoc., Vol.3, 2014, e000544
31. Barbera L., Taylor C., Dudgeon D., Why do patients with cancer visit
the emergency department near the end-of life? Journal of Canadian
Medical Association (CMAJ), Vol.182, 2010, No.6, pp.563-568