22048

Sırbistan’da Mileta’nın İhtilali (1835)

1835’in başında Sırp Knezliği’nde Knez Miloş Obrenoviç’e karşı önderliğini Mileta Radoykoviç’in yaptığı bir ihtilal meydana geldi. İhtilalciler can ve mal güvenliklerini garanti altına alacak bir anayasanın ilan edilmesini talep ettiler. İhtilali zorla bastıramayacağını gören Knez Miloş ihtilalcilerle uzlaşmak zorunda kaldı ve Şubat 1835’te Sretenski Ustav olarak bili- nen anayasayı ilan etti. Bu makalede anayasal hareketler bakımından 19. Sırp siyasi tarihinin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilen bu ihtilalin sebepleri, aktörleri ve sonuçları ele alınmaktadır.

Mileta’s Revolt in Serbia (1835)

At the beginning of 1835, a revolt led by Mileta Radojkovich occurred against Prince Milosh Obrenovich in Serbian Principality. The revolutionaries demanded the decla- ration of a constitution that ensured their security of life and property. Prince Milosh, who considered that he was not able to suppress the revolution by force, was obliged to com- promise with the revolutionaries and declared a constitution, known as Sretenski Ustav, in February 1835. This article examines the reasons, actors and results of this revolt, which is regarded as one of the most significant events in the Serbian political history from the per- spective of constitutional movements.

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hatt-ı Hümayun Tasnifi: Vesika numaraları dipnotlarda gösterilmiştir.

Belgradi Raşid, (2011) Vaka-ı Hayretnüma (1802-1849), (Haz. Nurbanu Duran), İstanbul Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.

Çubriloviç, Vasa (1958) Istorija političke Misli u Srbiji XIX Veka [19. Yüzyılda Sırbistan’da Siyasi Düşüncenin Tarihi], Belgrad: Prosveta.

Dostyan, Irina S. (1990) “Serbskoe Knyažestvo [Sırp Knezliği]”, Medjunarodnie Otnoşeniya na Balkanah 1830-1856 [Balkanlar’da Uluslararası İlişkiler 1830-1856] içinde (Ed.: V. N. Vinogradov), Moskova: Nauka, s. 132-147.

Eren, Cevat (1965) Mahmud II. Zamanında Bosna Hersek, İstanbul: Nurgök. Kunibert, Bartolomeo (1988) (Fransızca ilk baskı 1855: Essai historique sur les révolutions et l'indépendance de la Serbie depuis 1804 jusgu'a 1850, Sırpça tercüme 1901) Srpski Ustanak i Prva Vladavina Miloša Obrenovića (1804-1850), 2 Cilt, (Çev.: M. Vestiç), Belgrad: Prosveta.

Lyuşiç, Radoş (1986) Kneževina Srbija (1830-1839)[Sırp Knezliği (1830-1839)], Belgrad: SANU.

Miliçeviç, Milan (1888), Pomenik Znamenitih Ljudi u Srpskog Naroda Novijeg Doba [Yeni Çağda Sırp Milletinin Meşhur Şahsiyetleri Hatırası], Belgrat: SKŞ.

Prodanoviç, Yasa (1930) Ustavni Razvitak i ustavne Borbe u Srbiju [Sırbistan’da Anayasal Gelişme ve Anayasa Mücadeleleri], Belgrad: Geca Kon. Prodanoviç, Yasa (1947) Istorija političkih Stranka i Struja u Srbiji [Sırbistan’da Siyasi Partiler ve Akımların Tarihi], Belgrad: Prosveta.

Radoviç, Miodrag (2010), “Sretenjski Ustav i Razvoj Političkih Ideja i Institucija[Sreten Günü Anayasası ve Politik Fikir ve Kurumların Gelişimi]”, Politička Revija, 25/3: 47-66.

Stoyançeviç, Vladimir (1966) Miloš Obrenović i Njegovo Doba [Miloş Obrenoviç ve Zamanı], Belgrad: Prosveta.

Yakşiç Grugur-Dragoslav Stranyakoviç (1935) Srbija od 1813 do 1858 Godine [1813’ten 1858’e Sırbistan], Belgrad: Geca Kon. Yankoviç, Dragoslav (1951) O političkim Strankama u Srbiji XIX Veka [19. Yüzyılda Sırbistan’da Siyasi Partiler Üzerine], Belgrad: Prosveta.

Yankoviç, Dragoslav (1960) Istorija Države i Prava Srbije XIX Veka [19. Yüzyıl Sırbistan’da Devlet ve Hukuk Tarihi], Belgrad: Naučna Knjiga.