Felaketin Belleği: ‘66 Varto Depremi ve Etrafında Oluşan Kolektif Hafıza

Bu makalede, 1966 Varto Depremi üzerinden kolektif hafıza, hatırlama ve unutma kültürünün tarihyazımına olan yansımaları incelenmektedir. Söz konusu deprem, sözlü tarih ve bellek çalışmalarında yeterince ele alınmamıştır. Varto Depremi ile birlikte toplumsal hafıza, edebi metinler aracılığı ile kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Bu makale, 1966 Varto Depremi’ni edebi metinler bağlamında belleklerdeki yansımasını ortaya çıkarmayı ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

The Memory of Catastrophe: Collective Memory around 1966 Varto Earthquake

This article examines the reflections of the collective memory, remembering and forgetting cultures in the context of the 1966 Varto Earthquake on the historiography. This earthquake has not been adequately discussed in oral history and memory studies. With Varto earthquake, the social memory is transmitted from generation to generation with literary texts. This article aims to read and evaluate the reflections of 1966 Varto earthquake based on these literary texts.

___

  • Yavuz, Hilmi. Okuma Biçimleri. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
  • Yaşamak Haram Oldu: İstanbul: Duru Film. https://www.youtube.com/ (Erişim tarihi: 23.03.2017)
  • Tek, Ayhan. “Mela Faysal ile Varto Depremi Üzerine Görüşme.” Varto: Dadînan. Görüşme tarihi: 09.01.2018.
  • Taş, Ali. “[Ferman Kirî Rebbê Mezin].” [Deprem üzerine yazılan bu şiirin bir başlığı yok. Bu nedenle ilk cümleyi başlık olarak işaretledik. A. T.], 1966.
  • Sancar, Mithat. Geçmişle Hesaplaşma -Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne-. İstanbul: İletişim Yayınları, 2016.
  • Kocadağ, Burhan. Lolan Oymağı ve Yakın Çevre Tarihi. İstanbul: Can Yayınları, 2007.
  • Kardaş, Canser. “Tarihsel Olayların Dengbêjler Aracılığıyla Sözlü Kültüre Aktarılması.” Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 2012: 1: 199-206.
  • Kafadar, Cemal. Kendine Ait Bir Roma -Diyar-ı Rum’da Kültürel Coğrafya ve Kimlik Üzerine-. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.
  • Ehmedê Xanî. Mem û Zîn. çev. Namık Açıkgöz, ed. Ayhan Tek. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2010.
  • Dölek, İskender. “Muş Depremleri (Eylül 2013) ve Muş İlinin Depremselliği.” Makalelerle Muş. Muş: Muş Alparslan Üniversitesi Yayınları, 2014: 183-204.
  • Bryant, Rebecca. “Felaketi Yazmak: Kıbrıs’ta Nostalji ve Tarih(ler)i.” Nasıl Hatırlıyoruz: Türkiye’de Bellek Çalışmaları içinde. Haz. Leyla Neyzi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011: 65-90.
  • Bloom, Harold. Etkilenme Endişesi. İstanbul: Metis Yayınları, 2008.
  • Bilgin, Nuri. Tarih ve Kolektif Bellek. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2013.
  • Ambraseys, Nicolas N.; Finkel, Caroline F. Türkiye’de Ve Komşu Bölgelerde Sismik Etkinlikler 1500-1800. çev. Müzeyyen Umur Koçak. Ankara: Tübitak Yayınları, 2006.