Yaygın Platon Okumasının Bir Eleştirisi

Bu makale, yaygın Platon okumasının Platon metinlerinin şeklini göz ardı etmesini eleştirmektedir. Platon metinlerinin şekli, Platon’un felsefi kariyerinin başından sonuna kullandığı diyalog şeklidir. Bu makale diyalog şeklini görmezden gelen hiçbir Platon okumasının geçerli olamayacağını savunmaktadır. Bunun için ilk bölümde yaygın Platon okuması diyalogları kronolojik olarak ayırdığı üç grup aracılığıyla özetlenmekte ve bu okumanın güçlü yanları vurgulanmaktadır. İkinci bölümde bu yaygın okuma, önce Platon metinlerinin iki yönlü yapısı ve bunun sonucu olarak Platon alımlama tarihindeki iki eğilim ışığında nitelendirilmekte ve yaygın okumanın “gelişimci dogmatik” bir okuma olduğu ileri sürülmektedir. Üçüncü bölüm bu niteliklere sahip bir okuma olarak yaygın okumanın varsayımlarını ortaya çıkarmakta ve eleştirmektedir; genel olarak yaygın okumanın bir saf rasyonalite varsayımıyla işe başladığı savunulmakta ve bu nedenle söylem düzeyleri, tarihlendirme ölçütleri ve tarihlendirme düzlemleri arasında silikleştirdiği ayrımların altı çizilmektedir. Makaledeki eleştirinin temelinde diyalog şekli olduğundan, Platon metinlerinde diyalog şeklinin göz ardı edilmemesi gerektiğine ilişkin ek göstergelere işaret edilmektedir. Son bölümde bu makaleyi tamamlayacak üç çalışma tanımlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Antikçağ Felsefesi, Platon, Diyalog, Yazı

A Critique of the Standard Plato Reading

This paper criticizes the standard Plato reading strategy for its neglect of the form of Plato’s writings. The form of Plato’s writings is the dialogue form which he employed throughout his philosophical career. In this paper, we argue that no Plato reading is valid unless it takes into account this dialogue form. To this end, in the first part of the paper, we offer a very rough summary of the standard Plato reading with its three-part distinction between the dialogues according to their chronology, and then underline the strengths of this standard reading. In the second part, we qualify the standard Plato reading in light of, first, the persistent two-aspect character of Plato’s text, and, then, the consequent two trends of reading along the history of the reception of Plato’s philosophy. For this brief survey, we claim that the standard Plato reading is a dogmatic developmentalist reading. In light of this characterization, the third part draws out and criticizes the presuppositions of the standard Plato reading; generally speaking, we claim, first, that the standard reading starts out by imposing a model of pure rationality onto Plato’s texts, and, second, that it thereby blurs many important distinctions between different levels of discourse, dating criteria, and kinds of date. Since the paper’s criticism emphasizes the dialogue form in Platro’s writings, we point to three Platonic passages which suggest that the dialogue form should not be overlooked. Finally, the paper ends by defining three studies to supplement the present research.

Keywords:

Ancient Philosophy, Plato, Dialogue, Writing,

PDF

___

BRANDWOOD, L. (1992). “Stylometry and Chronology”, The Cambridge Companion to Plato, ed. Richard Kraut, pp. 90-120, Cambridge: Cambridge University Press.

BURNYEAT, M. (1985). “Sphinx without a Secret”, New York Review of Books 32(9): 30-36.

CICERO (1933). Academica, Massachussetts: Harvard Üniversitesi Yayınları.

DIOGENES LAERTIOS (2003). Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, çev. Candan Şentuna, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

DITTENBERGER, W. (1881). “Sprachliche Kriterien für die Chronologie der pllatonischen Dialoge”, Hermes, 16: 321-345.

GONZALEZ, F. J. (1995). “A Short History of Platonic Interpretation and the ‘Third Way’”, The Third Way, New Directions in Platonic Studies, ed. Francisco Gonzalez, pp. 1-24, Rowman & Littlefield.

GONZALEZ, F. J. (2009). “Caring and Conversing about Virtue”, Reexamining Socrates in the Apology, eds. Patricia Fagan & John Russon, pp. 117-167, Evanston: Northwestern University Press.

GUTHRIE, W.K.C. (1975). A History of Greek Philosophy, Vol. IV: Plato – The Man and His Dialogues: Earlier Period, Cambridge: Cambrdige University Press.

IRIGOIN, J. (1997). Tradition et Critique des textes grecs, Les Belles Lettres, Paris.

LONG, A. A. & SEDLEY, D. N. (1987). The Hellenistic Philosophers, Cambridge: Cambridge University Press.

MULHERN, J. J. (1971). “Two Interpretative Fallacies”, Systematics, 9(3): 168-172.

NAILS, D. (1998). “The Dramatic Date of Plato’s Republic”, The Classical Journal, 93(4): 383-396.

NATALI, C. (2013). Aristotle – His Life and School, ed. D. S. Hutchinson, Princeton Üniversitesi Yayınları.

PETTERSSON, O. (2017): “Dangerous Voices: On Written and Spoken Discourse in Plato’s Protagoras”, Plato’s Protagoras: Essays on the Confrontation of Philosophy and Sophistry, ed. O. Pettersson & V. Songe-Møller, pp. 177-198, Springer.

PLATON (1944). Devlet III. Kitap, çev. A. Erhat, İstanbul: Maarif Matbaası.

PLATON (1944). Devlet III. Kitap, çev. A. Erhat, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri.

PLATON (2006). Devlet, çev. S. Eyuoğlu & M. A. Cimcoz, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.

PLATON (2007). “Devlet,” çev. H. Demirhan, Platon: Toplu Diyalogları - I, ss. 391-735, Ankara: Eos Yayınevi.

PLATO (1997). Complete Works, Edited by John M. Cooper, Associate Editor D. S. Hutchinson, Indianapolis/Cambridge: Hackett Publishing.

RECCO, G. (2010). Athens Victorious – Democracy in Plato’s Republic, Lexington Books, Lanham.

RUSSON, J. (2019). Politics, Money, and Persuasion: Democracy and Opinion in Plato’s Republic, (forthcoming).

SALLIS, J. (1996). Being and Logos, Reading Platonic Dialogues, İndianapolis: İndiana Üniversitesi Yayınları.

SCHLEIERMACHER, F. D. E. (1836). Introductions to the Dialogues of Plato, trans. William Dobson, Cambridge: Deighton.

SCHOENBAUM, S. (1966). Internal Evidence and Elizabethan Dramatic Authorship; An Essay in Literary History and Method, Northwestern University.

THOUKYDIDES (1942). The History of the Peloponnesian War, Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.

TIGERSTEDT, E. N. (1974). The Decline and Fall of the Neoplatonic Interpretation of Plato, Societas Scientarum Fennica, Helsinski.

TIGERSTEDT, E. N. (1977). Interpreting Plato, Uppsala: Almqvist & Wiksell.

WIELAND, W. (1982). Platon und die Formen des Wissens, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.