İnsan Haklarının Aydınlatılmasında Felsefi Bilginin Önemi

İnsan hakları belirgin, somut olanı değil, soyut ve düşünsel olanı ifade eden bir kavramdır. Soyut ve düşünsel içeriğinden dolayı insan haklarının özü itibariyle anlaşılabilmesi temel bir sorunsal olarak karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu sorunsala istinaden bu çalışma insan haklarının aydınlatılmasında felsefi bilginin yeri ve önemini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede temel olarak felsefenin etik, epistemoloji ve hukuk felsefesi gibi disiplinlerinin insan haklarının aydınlatılmasında hangi rolleri oynayabileceği analiz edilmektedir. Diğer taraftan felsefenin eleştirel, sorgulayıcı ve sorunların özüne nüfuz edici karakterinin insan hakları konusunda bilgisel aydınlanma sağlayıcı mahiyette olup olmadığı irdelenmektedir. Ayrıca felsefi bilginin insan hakları konusunda verilecek eğitimdeki rolü ve hakların bilincine varmak hususunda hangi argümanları sağlayabileceği üzerinde durulmaktadır. Araştırmamız çerçevesinde hakkın hukuka, doğal hukukun da pozitif hukuka göre önceliği ve yetkinliği insan haklarının felsefi bağlamda aydınlatılmasında başat rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İnsan Hakları, İnsan Onuru, Etik, Hukuk, Epistemoloji

The Significance of Philosophical Knowledge in Enlightening of the Human Rights

Human rights is a concept which expresses the abstract and ideation rather than apparent and concrete. It is a basic problematic to comprehend human rights in essence due to its abstract and ideational content. Due to this problematic, this research study aims to discuss the place and significance of philosophical information in enlightening the human rights. In this framework, exactly what roles do the disciplines of philosophy such as ethics, epistemology, and law philosophy have on enlightening the human rights are analyzed. On the other hand, it is investigated whether the critical, interrogator and problem-penetrating characteristics of philosophy supports informative enlightening of human rights. Moreover, it is discoursed, which arguments philosophy provides to comprehend the rights, and the role of the philosophical information in human rights education. In the framework of this research study, the competence and priority of right over law, and natural law over positive law play a leading role in enlightening human rights in philosophical context.

Keywords:

Human Rights, Human Dignity, Ethics, Law, Epistemology,

PDF

___

BEITZT, Charles R. (2013). “Human Dignity in the Theory of Human Rights: Nothing But a Phrase?”, Philosophy & Public Affairs 41(3): 259-290.

CEYLAN, Yasin (2010). “Yirmibirinci Yüzyılda Eğitim Felsefesi Nasıl Olmalıdır?”, Uluslararası Eğitim Felsefesi Kongresi Bildirileri, ss. 114-116, Ankara: Eğitim Bir-Sen.

CEVİZCİ, Ahmet (2014a). Etik-Ahlak Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları.

CEVİZCİ, Ahmet (2014b). Felsefe Sözlüğü, 4. Baskı, İstanbul: Say Yayınları.

CEVİZCİ, Ahmet (2015) Felsefe Tarihi, 6. Baskı, İstanbul: Say Yayınları.

ÇOTUKSÖKEN, Betül (2012). İnsan Hakları ve Felsefe, İstanbul: Papatya Yayıncılık.

DAVRAN, Zeynep (1999). “İnsan Haklarının Düşünsel Temelleri”, İnsan Haklarının Gelişimi, ss. 19-25, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.

DW (2008). “Dünya insan haklarını hiçe sayıyor” Erişim Tarihi: 12.07.2018, (https://www.dw.com/tr/d%C3%BCnya-insan-haklar%C4%B1n%C4%B1-hi%C3%A7e-say%C4%B1yor/a-3365265).

GERLACH, Sebastian (2010). Innere Konfliktregelungsmechanismen der Afrikanischen Union vor dem Hintergrund der entsprechenden Bestimmungen der Europäischen Union, Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.

GÜLMEZ, Mesut (2001). İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, Ankara: Todaie Yayınları.

HABERMAS, Jürgen (2010). “Das Konzept der Menschenwürde und die realistische Utopie der Menschenrechte”, Deutsche Zeitschrift für Philosophie, Akademie Verlag, 58(3): 343-357.

KANT, Immanuel (2014). “Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt”, Immanuel Kant Seçilmiş Yazılar, çev. Nejat Bozkurt, ss. 313-325, 4. Baskı, Ankara: Sentez Yayıncılık.

KANT, Immanuel (2008). “Was heisst: Sich im Denken orientieren?” (1786), Zum ewigen Frieden und andere Schriften, ss. 44-60, Frankfurt am Main: Fischer Verlag.

KEYMAN, Selahattin (1998). “Tabii Hukuk Doktrininin Epistemolojik Tahlili”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 47(1-4): 17-36.

KILIÇ, Muharrem (2007). “Etik-Hukuksal Değerlerin Nesnelliğinin / Evrenselliğinin Temellendirilmesi Bağlamında İnsan Hakları Eğitimi”, Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, ss. 595-612, İstanbul: Dem Yayınları.

KILIÇ, Yavuz (2015). “Kant’ın Etik Görüşünde Değerli Eylemin Olanağı”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22: 93-100.

KUÇURADİ, İoanna. (2003). “Etik ve Etikler”, Türkiye Mühendislik Haberleri, 423(1): 7-9.

KUÇURADİ, İoanna (2016). İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları, 3. Baskı, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.

MANSTETTEN, Reiner (2005). “Freiheit, Heil und Politik, Von Aristoteles über Las Casas zur Idee der Menschenrechte”, Wege zur Politischen Philosophie, ss. 101-118, Hrsg. Gabriele von Sivers und Ulrich Diehl, Würzburg: Königshausen und Neumann.

ÖĞÜTÇÜ, Muhlis (2005). “Doğal Hukuk Ve Pozitif Hukuk Işığında İnsan Hakları Alanındaki Bazı Kavramlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7: 555-615.

PLATON (2007). “Menon”, çev. Tuna Poyraz, Toplu Diyaloglar - I, ss. 277-315, Ankara: Eos Yayınları.

SANDEL, Michael J. (2013). Adalet: Yapılması gereken Doğru Şey Nedir?, çev. Mehmet Kocaoğlu, Ankara: BigBang Yayınları.

SAVCI, Bahri (2016). “Yaşam Hakkı”, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, ss. 83-92, yay. haz. İoanna Kuçuradi, Ankara: TFK.

SCHMEER, Elis (2010). Responsibility to Protect und Wandel von Souveränität, Berlin: BWV Verlag.

SEN, Amartya (2004). “Elements of the Theory of Human Rights”, Philosophy and Public Affairs, 32 (4): 328-332.

SIRLESCHTOV, A., MONATH H., WORATSCHKA R., (2018). “Seehofer bedauert Suizid von abgeschobenem Afghanen”, Erişim Tarihi: 13.07.2018, (https://www.tagesspiegel.de/politik/asylpolitik-seehofer-bedauert-suizid-von-abgeschobenem-afghanen/22789716.html).

TEZCAN, Durmuş, Mustafa Ruhan ERDEM, Oğuz SANCAKTAR, Rifat Murat ÖNOK (2011). İnsan Hakları El Kitabı, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.

YEŞİLÇAYIR, Celal (2016). “Sığınmacılar Hakkındaki Ön Kabulleri Belirleyen Etmenler Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları, 32: 121-138.

YEŞİLÇAYIR, Celal (2017). Ebedi Barış Pax Romadan Birleşmiş Milletlere, İstanbul: Tezkire Yayıncılık.