Nil Deltasında Solmuş Bir Çiçek: Hypatia

Hypatia, M.S. 370(?) yılında İskenderiye'de doğmuştur. İlk kadın matematikçidir. Aynı zamanda astronom ve filozoftur. İskenderiye'de yaşadığı dönemde en eğitimli kişi ve aynı zamanda matematikçi olan Theon'un kızıdır. Hypatia eğitimini tamamlamak için Atina'ya giderek Platonculuk okulundan dersler almıştır. Eğitimini tamamlayıp İskenderiye'ye dönerek üniversitede matematik ve astronomi üzerine dersler vermeye başlamıştır. Hypatia'nın öğrencileri arasında İskenderiye Valisi Orestes de bulunmaktadır ve Hypatia ile Orestes yakın arkadaştır. Orestes, Hypatia'ya bilimsel konularda danışmaktadır. Hypatia, Ptolemy'nin Almagest adlı eseri üzerine bir derleme, Diophantus'un Arithmetica, Apollonius'un Konikler eseri üzerine yorumlamalarda ve katkılarda bulunmuştur. Cyril'in İskenderiye başpiskoposu olmasıyla birlikte İskenderiye'de Hristiyan paganlar toplumda baskın konuma gelmişlerdir. Bu durumu kullanmak isteyen Cyril, dini gücünü siyasi güçle birleştirmek istemiş ve Orestes'in yerini almak istemiştir. Orestes'in buna şiddetle karşı çıkmasının arkasında ise tüm dinlere bilmesine rağmen herhangi bir dine mensup olmayan ve Orestes'in de yakın arkadaşı olan Hypatia'yı sorumlu olarak görmüştür. Cyril halkı Hypati'ya karşı kışkırtmaya başlamıştır. Halkın galeyana gelmesiyle Hypatia, Hristiyan paganlar tarafından taşlanarak linç edilmiştir. Eserleri ise İskenderiye kütüphanesinde çıkan yangında yok olmuştur. Bu sebeple günümüze kadar ulaşan eseri bulunmamaktadır. Hypatia'nın bilim uğruna kurban edilmesi pek çok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur. Adına şiirler yazılmış, linç edilme anı resmedilmiş ve 2009 yılında Hypatia'nın hayatını konu alan "Agora" isimli bir film yapılmıştır. Hypatia verimli sayılabilecek yaşta katledilmeseydi hem bilime daha fazla katkısı olabilecekti hem de eserlerinin günümüze ulaşması ve böylece bilimin ilerlemesi daha kolay sağlanabilecekti

A Faded Flower at the Nile Delta: Hypatia

Hypatia was born in A.C. 370(?) in Alexandria. She is the first woman mathematician. She is also astronomer and philoshopher. She is the daughter of Theon who is the most educated man in Alexndria during his life. Hypatia has lessons on Platonism in Athens. She goes back to Alexandria after she completed her education and teaches maths and astronomy in Alexandria. One of her students is Orestes who is the governer of Alexandria. Orestes and Hypatia are close friends. Orestes consults to Hypatia about scientific works. Hypatia takes a compilation onPtolemy’s Almagest. She also makes contribution on Diophantus’s Arithmetica and Apollonius’s Conics. With the result of Cyril’s being bishop Christian pagans are dominated on society. Cyril wants to power of goverment with the religious authority but Orestes does not. Cyril thinks that Hypatia conducts Orestes. Even though Hypatia knows every religion, she has no religion. Cyril provocates people about Hypatia so that people lynch Hypatia with stones. Her pieces are destroyed on the fire in Alexandria. Hypatia influences artists. Poets are written about Hypatia. Paintings are painted. The film is made about Hypatia’s life “Agora” in 2009. If Hypatia had not been killed on her fruitful age, she would have made contribution to science and science would have made progress easily

___

Adair, Gini (1995), “Hypatia”, Agnes Scott College, Biographies of Women Mathematicians, Atlanta.

Deakin, Michael A.(2007), “Hypatia of Alexandria: Mathematician and Martyr”, Amherst, N.Y.: Prometheus Books,s:93-97.

Richeson, A.W.(1940), “Hypatia of Alexandria”, Mathematical Association of America, National Mathematics Magazine, Vol. 15, No. 2 (November), s: 74-82.

Rist,J. M.(1965), “Hypatia”, Classical Association of Canada, Phoenix, Vol. 19, No. 3 (Autumn), s: 214-225.