Tanzimat'ın eyalet reformları 1840–64 Silistre Örneği

Osmanlı Eyalet Teşkilatı, “askeri” amaçlar göz önüne alınarak inşa edilmiştir. Bu yapının, Tanzimat dönemine kadar hemen hemen hiç değişmediği kabul edilir. Çalışmamızda yeni devrin başlangıcı olan Tanzimat’ın 1840–42, 1846, 1849, 1852 ve 1858 tarihli eyalet reformları ele alınacaktır. Amacımız; öncelikle 24 yıllık süreç içinde, neden bu kadar sık ve birbirini takip eden düzenlemelerin yapılma gerekliliğini ortaya koymaktır. İkincisi, bu düzenlemelerin hala askeri amaçlar mı yoksa bir başka gaye ile mi yapıldığını saptamaktır. Dolayısıyla Tanzimat’ın temel hedefi olan “mali merkezleşmenin” bu düzenlemelere nasıl etki yaptığını belirlemekte amaçlarımız arasındadır. Böylece 1864 vilayet yasası öncesi merkez-taşra ilişkisi açısından nasıl bir eyalet düzeni oluşturulduğu ortaya konulacaktır.

Provincial reforms of the administrative reforms in 1840-64: the sample of Silistre

Ottoman Provecial Organization, "military" purposes was built in mind. This structure, the Tanzimat period, almost does not change until accepted. Working with the start of new era of Tanzimat 1840–42, 1846, 1849, 1852 and 1858 will be handled on provecial reform. Our goal, first in 24 years, followed each other so often and make the arrangements to be put to the necessity. Second, these arrangements still with military purposes or to make any other purpose is to detect. Therefore, the basic goal of the Tanzimat, the "fiscal activity centers" that aim to determine impact of regulations is how. Thus, the pre– 1864 law provinces of central-provincial relations in terms of how to create a state order will be put in place.

PDF

___

Arşiv belgeleri(Başbakanlık Osmanlı Arşivi)
Defterler: MAD 9061, KK 60/7, Nizamat 44/42, Sadaret Defteri II., ML.CRD 73, MAD 7928, ML 518,
Vesikalar: AMKT,4/24, MKT UM 167/15.İMSM 78, İMSM 608, AMKT UM 41/57, AMKT UM 67/93, AMKT MVL 51/25, AMKT UM 67/93, AMKT UM 52/70, AMKT UM23/14, AMKT UM42/47,AMKT NZD 32/44,AMKT MVL 93/961–1,İMVL 17138, İMVL 13271, AMKT UM 117/55, AMKT UM 119/78, AMKT UM 87/24, AMKT UM180/32, AMKT UM 559/72, AMKT UM 303/96,AMKT MVL 106/88, İMVL 20147, AMKT MVL 143/18.
Devlet Salnamesi, 1263, 1265, 1266, 1267,1269.
Talimat-ı Umumi 1262.
TV: Takvim-i Vekayi, , 13 Z 1255, Defa 193.
Kitap ve Makaleler
AHMET LÜTFİ Efendi, Vak’anüvis Ahmet Lütfi EfendiTarihi, YPK, İstanbul, 1999.
AKDAĞ M., Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, C.II, Ankara,1995.
ÇADIRCI M., “Tanzimat’ın İlanı Sırasında Türkiye’de Yönetim 1826–1839” Tanzimat Sürecinde Ülke Yönetimi, İmge yay, Ankara.2007, s.97–133.
ÇADIRCI M., “Tanzimat” Tanzimat Sürecinde Ülke Yönetimi, İmge yay, Ankara.2007, s 57–97.
ÇADIRCI M., “Osmanlı İmparatorluğunda Eyalet ve Sancaklarda Meclislerin Oluşturulması 1840–1864” Tanzimat Sürecinde Ülke Yönetimi, İmge yay, Ankara. 2007, s.259–287.
ÇADIRCI M., “Türkiye’de Kaza Yönetimi” Tanzimat Sürecinde Ülke Yönetimi, Ankara. 2007, s.231–259.
ÇAKIR C., Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi, İstanbul, 2001.
CEBECİ A. “Silistre Sancağı Vakıfları ve H.1006(1597–1589) Tarihli Silistre Livası Vakıf Defteri No:561 Vakıflar Dergisi, s.453–459.
ÇOLAK K. “Rusçuk ve Eflak Sınır Bölgesinde Eşkıyalık ve Asayiş Meselesi 1550– 600” Uluslararası Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Türk ve Bulgar İlişkileri Sempozyumu, Eskişehir, 2005, s.417;
DAVİSON R. Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform 1856–76, İstanbul, 1997.
DUMAN H., Osmanlı Salnameleri ve Nevsalleri Bibliyografyası ve Toplu Katalogu, I, Ankara, 1999.
EFE A., Muhassıllık Teşkilatı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Yayınlanmamış Dok. Tezi, Eskişehir, 2002.
ENGELHART, Tanzimat ve Türkiye, İstanbul, 1999. Evliya Çelebi Seyahatnamesi,(Yay. Haz.) S.A.Karaman-Yücel Dağlı, İstanbul,1999.
ERDOĞAN M.K.,” Rusçuk Kalesi” Uluslararası Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Türk ve Bulgar İlişkileri Sempozyumu, Eskişehir, 2005.
GENÇ M.,”İltizam” DİA, C.22, s.154–158.
GÜRAN T., “Tanzimat döneminde Tarım Politikası 1839–1876” Türkiye’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi 1071–1920,O.Okyar, H. İnalcık, Ankara, 1980.
İNALCIK H., “Eyalet” DİA, C. 11,s.548–557.
İNALCIK H., “Tanzimat’ın Uygulanması ve Sosyal Tepkiler” Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, H. İnalcık-M.Seyitdanlıoğlu(Edı), Phonix, Ankara, 2006.
İNCİCİYAN P.L - H.D. Andreasyan, Osmanlı Rumelisi Tarih ve Coğrafyası, Güney Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi Sayı2-3’ten ayrı basım, İstanbul, 1974.
KARAL E., Osmanlı Tarihi,C. 6, Ankara, 1983,
KARDAKUL N., Tanzimat Dönemi Basınında Sosyo-Ekonomik Fikir Hareketleri, Ankara, 1997.
KUNT M., Sancaktan Eyalete 1550–1650,İstanbul, 1978.
KIRMIZI A., Abdülhamid’in Valileri, Osmanlı Vilayet İdaresi 1895–1908, İstanbul, 2008
KORNRUMPH, H.J., Die territorialverwaltung im östlichen Teil der europaischen Türkei vom Erlass der Vilayetsordnung 1864 bis zum Berliner Kongress 1878 nach amtlichen osmanischen Veröffentlichungen, Freıburg 1976.
KÖKSAL Y., D.Er, “Tanzimat Döneminde Bulgaristan Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa’nın Rumeli Teftişi” Uluslararası Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Türk ve Bulgar İlişkileri Sempozyumu, Eskişehir, 2005, s.367–372.
ORTAYLI İ., Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri 1840–1880, Ankara,2000.
Örenç A.F., “Mutasarrıflık” DİA, 3,1İstanbul 2006, s.377–379.
SHOW S., Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, C.II, İstanbul,1994.
SHOW S., “Local Administrations ın The Tanzimat” 150.Yılında Tanzimat, Ankara, 1992,s.33–35.
SHOW S.,”The Origins of Representative Government in The Otoman Empire: an İntroduction the Provincial Councils 1839–1876” Staudies in Otoman and Turkish History, Isıs, İstanbul,2000, s.183–231.
SEYİTDANLIOĞLU M., “Tuna Vilayet Nizamnamesi” Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C.5, 1996, s.67–81.
TODOROV, Balkan Cities, 1400–1900, Seattle and Londan, 1983.
TURAL E., “Habsburg ve Osmanlı İmparatorluğun En Uzun Asrı ve 1864- Tuna Vilayet Nizamnameleri” Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 13, 2004, s.83–112.