Kafdağı'nın ardında saklı kalan komşuluk Avrupa Birliği ve Güney Kafkasya

Avrupa Birliği’nin genişleme dalgalarıyla birlikte hedeflerini yeniden gözden geçirdiğini ve siyasal bir oluşuma doğru uluslararası sistem içerisinde küresel bir aktör olarak var olduğunu görmekteyiz. AB, genişleyen sınırlarının güvenliğini korumak ve birliğin geleceğe yönelik beklentilerini karşılayabilmek için çeşitli politikalar ortaya koymuştur. Bu politikalar içerisinde SSCB sonrası yeniden şekillenen Kafkasya’da yer almıştır. Özellikle enerji arzını karşılayabilecek bir potansiyelin varlığına dikkat çekilen bölgede hem istikrarın sağlanması hem de uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Makalede, AB’nin Kafkasya’ya yönelik uygulamaya koyduğu politikalara yer verilmiş ve bu politikalar doğrultusunda hem bölge devletlerinin hem de bölgesel güçlerin AB’ye yönelik tutumları incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, doğal kaynaklar, petrol

The European Union and the Southern Caucasus

It has been seen that the European Union, based on the last wave of enlargement, reviews its targets and becomes a global actor in the internetional system toward a new political formation. EU introduced several policies to secure its expanding borders and correspond expectations about Union’s future. Within these policies, Caucasus acquiring a new shape also has a place. It is aimed both to warrant stabilization and enhance international realations by noticing a potential role especially on the energy supply. In this article, EU policies toward the Caucasus are explanied and both the region states and region powers’ attitudes towards EU are analyzed.

Keywords:

Turkey, natural resources, petroleum,

PDF

___

“Avrupa Komşuluk Politikası Hakkında Not”, http://www.dtm.gov.tr/ab/CesitliCalısmalar/AB%20Pol.htm. (11.10.2005).
“Bakü-Ceyhan Petrolle Buluştu” http://www.bbc.co.uk/turkish/europe/story- /2005/05/050525_btc_pipeline_oil.shtml (17.03.2006).
“AB Enerji Politikası”, AB Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, Ankara, 2000.
“AB Programları Kapsamında Türk Firmalarına Yeni İhale İmkânları”, http://www.ticaret.iso.org.tr/dokumanlar/abm/ihale/yurdisi/abihale.htm (10.11.2005).
“Avrupa Birliği’nin Enerji Politikası”, http://www.ikv.org.tr/pdfs/5b42999e.pdf (06.10.2005).
“AB Hırvatistan İle Müzakereleri Erteledi”, http://www.ikv.org.tr/abguncel2.php?- ID=1337 (16.11.2006).
Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri ve Bölge Ülkeleri İlişkileri, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, N0:2511, Ankara 2000.
Ağacan, Kamil, “AB’nin Güney Kafkasya Politikası”, Stratejik Analiz, S. 51, Ocak 2007.
Ağacan, Kamil, “Rus Liberal İmparatorluk Stratejisi, Güney Kafkasya ve ABD”, 2023, Avrasya Ekseninde Çözülmeyi Bekleyen Stratejik Düğüm Kafkasya, Atılım Yayıncılık, S.31, 15 Kasım 2003.
Aydın, Mustafa “Geopolitics of Central Asia and The Caucasus; Continuinty and Change Since The End of The Cold War”, The Turkish Yearbook of International Relations, Research Center for International Political and Economic Relations, Ankara Universty Faculty of Political Science, Ankara, 2002.
Bal, İdris, “ Türk Cumhuriyetlerinde Miletleşme Süreci ve İç ve Dış Politikaya Etkisi”, Avrasya Etüdleri, Özel Sayı, S.20, Yaz, 2001.
Baran, Zeyno, “The Caucasus: Ten Years after Independence”, http://muse.jhu.edu/journals/washington_quarterly/vo25/25.1baran.html (02.05.2003).
Bilici, Nurettin, Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005.
Bozkurt, Enver, Arif Köktaş, Mehmet Özcan, Avrupa Birliği Hukuku, Asil Yayınevi, Ankara, 2008.
Çalış, Şaban, Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkileri, Nobel Basımevi, Ankara, 2006.
Dedeoğlu, Beril, “Avrupa Birliği Bütünleşme Süreci I: Tarihsel Birikimler”, Dünden Bugüne Avrupa Birliği, Der. Beril Dedeoğlu, Boyut Kitapları, İstanbul, 2003.
Kaleağası, Bahadır “AB’nin Sesi Açılıyor”, http://www.abhaber.com/bahadirkale- /bahadirkale0083.asp, (16.11.2006).
Kanbolat, Hasan, “Rusya Federasyonu’nun Güney Kafkasya’daki Askeri Varlığı ve Gürcistan Boyutu”, Stratejik Analiz, C.1, S.3, Temmuz 2000.
Karluk, Rıdvan, Avrupa Birliği ve Türkiye, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2005.
Kavalalı, Murat, “Avrupa Birliği’nin Genişleme Süreci”, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Ankara, 2005, http://ekutup.dpt.gov.tr/ab/kavalalim/genislem.pdf (21.09.2006).
Kılıçbeyli, Elif Hatun, “Rusya-AB Diyalogunda Yeni Açılımlar”, Stradigma.com (aylık strateji ve analiz e-dergisi), S.7, 2003.
Kramer, Heinz ve Friedeman Müler, “Relations with Turkey and the Caspian Basin Countries”, Robert D. Blackwiill ve Michael Stürmer (der.), Alliees Divided. Translatlantic Policies fort he Greater Middle East, Cabridge, MIT Pres, 1997.
Kuloğlu, Armağan, “Enerji Politikasının Güvenlik Boyutu”, Stratejik Analiz, C. 3, S.27, Temmuz.
Özalp, Necdet, “Büyük Oyunda Hazar Enerji Kaynaklarının Önemi ve Konumu”, Panorama Dergisi, Sayı 1, Şubat 2004.
Öztürk, Osman M., Rusya Federasyonu Askeri Doktrini, ASAM, Ankara, 2001.
Pamir, Necdet, “Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru hattı’nda Son Durum”, Panorama Dergisi, Sayı 03, Nisan 2004.
Sander, Oral, “Yeni Bir Bölgesel Güç Olarak Türkiye’nin Dış Politika Hedefleri”, Türk Dış Politikası’nın Analizi, der. Faruk Sönmezoğlu, Der Yayınları, İstanbul, 1994.
Sezgin, Mahmut Niyazi, “Temel Atıldı, Fırtına Dinmedi: Bakü-Ceyhan’da Son Durum”, Stratejik Analiz, C. 3, S. 31, Kasım 2002.
Şenkaya, Ender, “Hazar:Paylaşılamayan Sular Isınıyor”, http://www.suvakfi.org.tr- /sudosyalari/uluslararasisu/suproblemleri.htm (22.01.2004)
Tezcan, Ercüment, “Avrupa Birliği’nin Kurumsal Yapısı ve Karar Alma Mekanizması: Üye Devletlerin Rolü Üzerine Değerlendirmeler”, Dünden Bugüne Avrupa Birliği, Der. Beril Dedeoğlu, Boyut Kitapları, İstanbul, 2003.
The Treaty of Rome, 25 March 1957, http://www.bmdf.co.uk/rometreaty.pdf (21.09.2006).
Tuncer, İdil, “ Rusya Federasyonunun Yeni Güvenlik Doktrini: Yakın Çevre ve Türkiye”, Gencer Özkan, Şule Kut (der), En Uzun On Yıl Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündemindeki Doksanlı Yılllar, Buke Yayınları, İstanbul, 2000.
Türkiye ile Türk Cumhuriyetleri ve Bölge Ülkeleri İlişkileri, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, N0:2511, Ankara 2000.
Türkmen, İlter, “Avrupa Komşuluk Politikası”, http://www.obiv.org.tr/ilter36.htm. (15.10.2004).
Usul, Ali Resul, “Avrupa Birliği’nin Orta Asya Politikaları: Sessiz ve Derinden”, Küresel Politikada Orta Asya, der. Mustafa Aydın, Nobel Yayınları, Ankara, 2005, s. 195.
Ülger, İrfan Kaya, Avrupa Birliği El Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.
Winrow, Gareth M., “Orta Asya ve Transkafkasya Politikası”, Der., Alan Makovsky- Sabri Sayarı, Çev., Hür Güldü, Türkiye’nin Yeni Dünyası (Türk Dış Politikasının Değişen Dinamikleri) Alfa Yayınları, İstanbul, Şubat 2002.
http://www.abgs.gov.tr
http://www.inogate.org