SURİYE ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİ

Türkiye-ABD ilişkileri 19. yüzyılın başlarından itibaren misyonerlik kurumları ve ticari nitelikte başlamış, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı sürecinde sınırlı görüşmeler ile devam etmiştir. II. Dünya Savaşı sonrası ise iki ülke arasında Truman Doktrini ve Marshall Planı’nın imzalanması ile çok taraflı ilişkilere dönüşmüştür. Türkiye’nin NATO’ya girmesi ile birlikte iki ülkenin ilişkileri bağımlılık çerçevesine ulaşmıştır. Ancak 1964 Johnson Mektubu dolayısı ile gerginleşen ilişkiler, 1974 yılında Türkiye’nin Kıbrıs’a yönelik yaptığı Kıbrıs Barış Harekatı nedeniyle kesintiye uğramıştır. 1980 sonrası iki ülke arasında yapılan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması ve 2000 sonrası imzalanan Stratejik Ortaklık Anlaşması ile yeniden bağımlılık boyutuna ulaşılmıştır. 15 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye’de siyasal iktidara yönelik yapılan Fetullahçı darbe girişimi sonrası ise iki ülke ilişkilerinde ciddi sarsıntılar meydana gelmiştir. Fakat ABD’nin 1991’de Irak’a müdahalesi sonrası Türkiye’ye komşu olması ve 2011 yılından itibaren Suriye’de ortaya çıkan iç savaş sürecinde iki ülke tekrar çekincelerine rağmen tümüyle olmasa da bazı konularda ittifak yollarını aramak için görüşmeler gerçekleştirmişlerdir. Biz de bu çalışmamızda; Suriye özelinde Türkiye-ABD ilişkilerini 2011 yılından günümüze tarihî süreci içerisinde aktaracağız.

___

  • AKGÜN, S. (1985). “Ana Hatlarıyla General Moseley Raporu”. Belleten. XLVIII: 95-108.
  • AKGÜN, S. (1994). “Kendi Kaynaklarından Amerikalı Misyonerlerin Türk Sosyal Yaşamına Etkisi (1820-1915)”. Türk Tarih Kongresinden Ayrı Basım. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • ARMAOĞLU, F. (1989). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • EROL, M. (1988). Osmanlı İmparatorluğu’nun ABD ile Yaptığı Ticari Anlaşmaları. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
  • KARAKAYA, A. (2001). Milli Mücadelede Manda Sorunu, Harbord ve King Crone Heyetleri.Ankara: Başkent Klişe ve Matbaacılık.
  • TEVETOĞLU, F. (1991). Milli Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • UÇAROL, R. (1985). Siyasi Tarih. İstanbul: Filiz Kitapevi.