Alplar ve Elfler: Türk ve İskandinav Dünyalarında Kahramanlık Olgusu

Eski İskandinav kayıtları Türklerin eskiden yaşadığı bölge ve bizzat Türk toplulukları ile İskandinavyalıların atalarının yoğun temasta olduklarını bildirmektedir. Bunlar çok önemli kültürel öğeleri içerir. Ayrıca etnik temaslar da gerçekleşmiştir. Sonuçta en önemli kültürel niteliklerden biri olan kahraman tiplemesinin İskandinav ve Turan dünyalarında büyük ölçüde benzeştiğini görmek şaşırtıcı olmamaktadır. Ayrıca bu kahramanlara verilen isimler de benzeşmektedir ve belki de kökteştir.

Anahtar Kelimeler:

Türk mitolojisi, İskandinav kültürü, İskandinav mitolojisi, kahramanlar, alp, elf.

Alps and Elves: Heroism in the Turkic and Scandinavian Worlds

Old Scandinavian records inform that ancestors of the Scandinavian peoples had condensed contacts with the region where ancient Turks used to live, and sometimes directly with the Turks. They contain very significant cultural elements. Besides, some ethnic contacts occurred. Consequently, witnessing the very similarity of typecasting of heroes, which is one of the most outstanding cultural peculiarities, of the Scandinavian and Turanic realms is not very surprising. In addition, basic words of the two denominating heroes are strikingly similar to each other, and likely cognate.

Keywords:

Turkic mythology, Scandinavian culture, Scandinavian mythology, heroes, alps, elves.,

PDF

___

AÇA Mehmet (2000). “Türk Destancılık Geleneğine Bütüncül Yaklaşabilme ve Alp Kavramı Üzerine Bazı Yeni Yaklaşım Denemeleri”, Millî Folklor, VI/48: 5‐17.
AĞASIOĞLU Firidun (2000). Azer Xalqı, Bakı.
AYTO, J. (2005). Dictionary of English Etymology, London: A & C Black Publ.
BAYRAM Bülent (2010). Çuvaş Türklerinin Kahramanlık Anlatmaları (Alp‐ lar), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay.
CLEASBY R.‐G. VIGFUSSON (1874). Icelandic English Dictionary, London: MacMillan and Co.
CRAIGIE W. A. (1896). Scandinavian Foklore: Illustrations of the Traditional Beliefs of the Northern People, London.
GREEN W. C. (trans.) (1893). The Story of Egil Skallagrimsson, London 1893.
KÖPRÜLÜ Fuat (1997). “Alp”, İslam Ansiklopedisi, C. 1, Eskişehir: MEB Dev‐ let Kitapları.
KAPLAN Mehmet (1985). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 3 (Tip Tahlil‐ leri), C. III., İstanbul: Dergâh Yay.
KARATAY Osman (2009). “Ergenekon Öncesindeki Felaket Hakkında Bir Tarihleme Denemesi”, 1. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni, Afyon Kocatepe Üniversitesi, 18‐20 Kasım 2009 (bas‐ kıda).
KARATAY Osman (2010a). “Dnyeper Nehrinin Türkçe Adı ve İzahı Gereken 2500 Yıl”, Karadeniz Araştırmaları, 26:17‐26.
KARATAY Osman (2010b). “Türklerin ve Macarların Ortadoğu Kökenleri Üzerine”, Turan, 9: 27‐46.
KVIDELAND R.‐H. K. SEHMSDORF (ed.) (1988). Scandinavian Folk Belief and Legend, Minneapolis: University of Minnesota Press.
MacCULLOCH J. A. (1930). Eddic Mythology, Vol. II, Boston.
MANTAYEV T. (2010). Bir Tarih Kaynağı Olarak Muravyev ve Velihanov’un Eserleri, İzmir: Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
MARCANTONIO Angela (2009). “Belso‐ázsiai nyelv‐e a magyar?”, Journal of Eurasian Studies, I/2: 68‐94
MORRIS W.‐E. MAGNÚSSON (1893). The Saga Library (Heimskringla, Vol. I), Vol. III, London.
NİZAMÜDDİN ŞÂMÎ (1987). Zafernâme, (çev. N. Lügal), 2. Baskı, Ankara.
PARTRIDGE E. (1966). Origins: A Short Etymological Dictionary of Modern English, London: Routledge.
SEPHTON J. (1880). Eirik The Red’s Saga, Liverpool: D. Marples & Co. Limi‐ ted.
THORSSON Ö. (ed.) (2000). The Sagas of Icelanders: A Selection, London: Penguin Books.
YILDIZ Naciye (1985). Manas Destanı (W. Radloff) ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller, Ankara: AKDTYK Türk Dil Kurumu Yay.