Türk Devlet geleneğinde İktidarın meşrulaştırılmasında İktidarın Rolü

İktidarla halk ilişkisi tarihçi için son derece önemli bir fenomendir. Sadece bugün değil eski dönemlerde de iktidarda olanlar yönettikleri halk kitleleri ile bazı ilişki modelleri kullanmışlardır. En baskıcı yönetim modelleri bile iktidarlarını halka benimsetmek için gücün yanı sıra bazı ikna metotlarını da kullanıyorlardı. Biz bu iknâ metotlarına “meşrulaştırma” diyoruz. Türk tarihinde de meşrulaştırma metotlarının bir çok çeşidini görmek mümkündür. Biz bu makalede Türklerin kullandığı meşrulaştırma vasıtalarından birisi olan “rüya”nın kullanımını ele alacağız.

Use of The Dream of Power Legitimation of The Turkish State Tradition

Relationship between authority and people is an extremely important phenomenon for historians. Not only today but also in former times those in power have used some models of relationship with masses. Even the most authoritarian management models have used some methods of persuation as well as force for people to adopt their power. We call these persuation methods as “legitimation”. It is possible to see a lot of methods of legitimation in Turkish History. In this article we evaluate the dream which Turks have used as a legitimation method.

___

  • ARAT Reşit Rahmetî (2987). Makaleler I, Ankara.
  • Aşıkpaşaoğlu Tarihi (1985). hzl. Hüseyin Nihal Atsız, Ankara.
  • BAYART Jean François (1999). Kimlik Yanılsaması, İstanbul.
  • ÇOBANOĞLU Özkul (1999). “Sözlü Kültürden Yazılı Kültür Ortamına Geçiş Bağlamında Erken Dönem Osmanlı Tarihlerinden Âşıkpaşazade’nin Epik Karakteri Üzerine Tespitler”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fa‐ kültesi Dergisi, Özel Sayı: 65‐82.
  • DİVİTÇİOĞLU Sencer (2004). “Selçuklu ve Osmanlı Sosyal Kuruluşlarında Ortak Kanon”, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Efsaneler ve Gerçekler, Pa‐ nel Bildirileri (ed. Suavi Aydın vd. ) Ankara: 47‐61.
  • Düstûrname‐i Enverî (2003). Hzl. Necdet Öztürk, İstanbul.
  • Ebulgâzi Bahadır Han (1996). Şecere‐i Terâkime, hzl. Zuhal Kargı Ölmez, Ankara.
  • EKİCİ Metin‐Adem Öger (2007). “Türklerde Ocak Kültü ve Bu Kültün Alevi‐ lik İnancına Yansımaları”, 2. Uluslar arası Türk Kültür Evreninde Alevilik ve Bektaşilik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı, 2. Cilt (ed. Filiz Kılıç‐Tuncay Bül‐ bül), Ankara: 1357‐1367.
  • ELIEDA Mircea (2001). Mitlerin Özellikleri, İstanbul.
  • ERGUN Pervin (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara.
  • FINKEL Caroline (2007). Rüyadan İmparatorluğa Osmanlı, çev. Zülal Kılıç, İstanbul.
  • GÖKYAY Orhan Şaik (2001). Dedem Korkud’un Kitabı, İstanbul.
  • IMBER Colin (2000). “Osmanlı Hanedan Efsanesi”, Söğüt’ten İstanbul’a (der. Oktay Özel‐Mehmet Öz), Ankara: 243‐270.
  • İNAN Abdulkadir (2000). Tarihte ve Bugün Şamanizm, Ankara.
  • JUNG C. G. (1997). Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi (çev. Engin Büyükinal), İstan‐ bul.
  • KÖPRÜLÜ Fuad (1991). Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Ankara.
  • KUZUBAŞ Muhammet (2007). “İlkellere Ait Anlatılarda Rüya Motifi” Turkish Studies, II/1:305‐316.
  • LEVY‐BRUHL Lucien (2006). İlkel Toplumlarda Mistik Deneyim ve Simgeler (çev. Oğuz Adanır), Ankara.
  • OCAK Ahmet Yaşar (2004). “Osmanlı Devletinin Kuruluşunda Dervişlerin Rolü”, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Efsaneler ve Gerçekler, Panel Bildi‐ rileri (ed. Suavi Aydın vd.) Ankara: 75‐89
  • OCAK Ahmet Yaşar (1999). Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhitler, İstanbul.
  • ÖGEL Bahaeddin (1989). Türk Mitolojisi, II, Ankara.
  • ÖZGÜL Metin Kayıhan (2004). Türk Edebiyatında Siyasi Rüyalar, Ankara.
  • ROUX Jean‐Paul (2002). Türklerin ve Moğolların Eski Dini (çev. Aykut Ka‐ zancıgil), İstanbul.
  • SAYDAM Bilgin (1997). Deli Dumrul’un Bilinci, İstanbul.
  • TAŞ İbahim (2002). Türk Düşüncesinde Kozmogoni‐Kozmoloji, Konya.
  • TAVKUL Ufuk (2000). Karaçay‐Malkar Türkçesi Sözlüğü, Ankara.
  • TİMUR Taner (2004). “Kurucu Efsaneler ve Devlet”, Osmanlı Devleti’nin kuruluşu Efsaneler ve Gerçekler, Panel Bildirileri (ed. Suavi Aydın vd.), Ankara: 35‐46.
  • TOGAN Zeki Velidi (1982). Reşideddin Oğuznamesi; Tercüme ve Tahlili, İs‐ tanbul.
  • TURAN Osman (1980). Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi, İstanbul.
  • YILDIRIM Enbiya (20019. “Beyhakî ve Hadis Rivayetinde Rüyaya Verdiği Değer”, Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, V/1: 1‐17.