Ortaokul Öğrencilerinin Müzik Dersi ve Müzik Öğretmenine İlişkin Algılarının Metaforik Analizi

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin müzik dersi ve müzik öğretmenine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analiz edilmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Niğde ili merkez ilçesindeki ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda öğrenim görmekte olan 972 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, ortaokul öğrencilerinin müzik dersi ve müzik öğretmenine ilişkin sahip oldukları algıları ortaya koymak amacıyla "Müzik dersi ... gibidir. Çünkü ... " ve "Müzik öğretmeni ... gibidir. Çünkü ... " ifadelerini tamamlamaları istenen bir form aracılığıyla elde edilmiştir. Çalışma sonucunda müzik dersine ilişkin kavramsal kategorilerden "eğlendiren ve mutluluk veren bir ders olarak müzik dersi" (f=558, %57.41) kategorisinin öğrencilerin en sık katılım gösterdiği kategori olduğu bulunmuştur. Bu kategoriyi "arındıran, dinlendiren ve huzur veren bir ders olarak müzik dersi" (f=98, %10.08), "karmaşık bir ders olarak müzik dersi" (f=87, %8.95) ile "zengin öğrenme durumlarını içeren bir ders olarak müzik dersi" (f=54, %5.55) kategorilerinin takip ettiği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda müzik öğretmenine ilişkin kavramsal kategorilerden ilk sırada yer alan kategorinin "seven, güven veren ve koruyan bir kişi olarak müzik öğretmeni" (f=246, %25.31) kategorisi olduğu belirlenmiştir. Bu kategoriyi "sanatçı kişiliği ile müzik öğretmeni" (f=224, %23.04) ve "hayranlık duyulan bir kişi olarak müzik öğretmeni" (f=96, %9.88) kategorilerinin izlemekte olduğu bulunmuştur

A Metaphorical Analysis of Middle-School Students' Perceptions on Music Lesson and Music Teacher

The purpose of this study was to analyze middle-school students' perceptions on music lesson and music teacher through metaphors. The study group comprised of 972 students in grades 5, 6, 7 and 8 in middle schools in the central province of Niğde during the 2014-2015 school year. In order to determine the perceptions of middle-school students on music lesson and music teacher, the research data were collected through forms requiring the students to complete the expressions such as "Music lesson are like ..., because ..." and "Music teacher are like ..., because ...". The category of "Music lesson as an entertaining, relaxing and uplifting lesson" (f=558, 57.41%) was found to be the category the students most often chose. It was found that the categories of "Music lesson as a purifying, relaxing and peaceful lesson" (f=98, 10.08%), "Music lesson as a complicated lesson" (f=87, 8.95%) and "Music lesson as a lesson containing rich learning" (f=54, 5.55%) were chosen less often. The top conceptual category regarding music teacher was found to be the category of "Music teacher as a person who loves, cares and boosts confidence" (f=246, 25.31%). It was found that the categories of "Music teacher with his or her own artistic personality" (f=224, 23.04%) and "Music teacher as a person who is admired" (f=96, 9.88%) were chosen less often

___

Ada, S. (2013). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Yayımlanma- mış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının "fen" ve "fen ve teknoloji öğretmeni" kavramlarına yönelik metafor durumları. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 1242-1254.

Akça-Berk, N., Gültekin, F. ve Çençen, N. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersine ve sosyal bilgiler öğretmenine ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(1), 183-199.

Akkaya, E. (2012). Ortaöğretim öğrenci ve öğretmenlerinin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Ames, C. ve Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: students' learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80(3), 260-267.

Asaman, E. (2013). Özel eğitim kurumlarındaki öğretmen ve öğrencilerin birbirlerine yönelik metaforik algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Aydıner-Uygun, M. (2015). Öğretmen adaylarının geleneksel müzik türlerine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 59-76.

Babacan, E. (2014). AGSL öğrencilerinin müzik kavramına ilişkin algıları: Metafor analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 124-132.

Bahar-Güner, H. Ö., Tunca, N., Alkın-Şahin, S. ve Oğuz, A. (2015). Öğret- men adaylarının öğretmen eğitimcisine ilişkin metaforik algıları. Pe- gem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(4), 419-444. doi: 10.14527/pegegog.2015.023

Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma (11. baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.

Church, M. A., Elliot, A. J. ve Gable, S. L. (2001). Perceptions of classroom environment, achievement goals, and achievement outcomes. Journal of Educational Psychology, 93(1), 43-54.

Çifçi, T. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin coğrafya dersine ilişkin algıları. e-International Journal of Educational Research, 6(3), 87-100.

Çulha-Özbaş, B. (2012). "Sosyal bilgiler öğretmeni olarak, ben kimim?" sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki kimliklerine yönelik görüşle- rinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Turkish Studies, 7(2), 821-838.

Çulha-Özbaş, B. ve Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 211-228.

Demirci-Güler, M. P. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji dersine ilişkin metaforik tanımlamaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 53-63.

Dinç-Altun, Z. (2014, Nisan). Müzik öğretmenliği programı öğretmen aday- larının piyano dersi kavramına ilişkin metafor algıları. İpek yolunda müzik kültürü ve eğitimi konferansında sunulan bildiri, İstanbul, Tür- kiye.

Dumanlı-Kadızade, E. (2014). Aktif öğrenmede bir teknik; metafor uygula- ması "Türkçe öğretmen adaylarının Türkçe dersi algıları üzerine". In- ternational Journal of Language Academy. 2(4), 68-85.

Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin "öğretmen" kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.

Eminoğlu-Küçüktepe, S. ve Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin "yapılandır- macı öğretmen" kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 282-305.

Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının öğretmenlik kavramına ilişkin metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 471-484.

Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25. baskı). Ankara: Nobel A Yayıncılık.

Koca, Ş. (2012). The pre-school teacher candidates' metaphorical thinking about the concept of music learning. Procedia - Social and Behavioral Sciences 47, 1485-1489.

Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72. doi: 10.17679/iuefd.79408

Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1980).

Mentiş-Köksoy, A. (2015). Primary school teacher candidates' perceptions related to the concept of music. International Review of Social Sciences and Humanities, 9(2), 9-15.

Merriam, S. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel A Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 2009).

Mertol, H., Doğdu, M. ve Yılar, B. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğren- cilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 176-183.

Mete, Y. A. (2013). Okul uygulaması dersine yönelik öğretmen adayı, öğ- retmen ve okul yöneticilerinin sahip oldukları metaforlar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 2(2), 249-274.

Mustan-Dönmez, B. ve Karaburun, D. (2013). Türk halk müziği sözlerinde metaforik anlatım geleneği. Turkish Studies, 8(4), 1081-1097.

Oflaz, G. (2011, Nisan). İlköğretim öğrencilerinin "matematik" ve "matema- tik öğretmeni" kavramlarına ilişkin metaforik algıları. 2nd international conference on new trends in education and their implications içinde (884-893). Antalya, Türkiye.

Özkul, M. K. (2013, Ekim). Müzik Metaforları. 1. uluslararası müzik araş- tırmaları sempozyumu "müzik ve kültürel doku" içinde (312-320). Trabzon, Türkiye.

Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının "öğretmen" kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.

Saban, A. (2011). Bilgisayar öğretmeni adaylarının "okul" ve "bilgisayar öğretmeni" kavramlarına ilişkin zihinsel imgeleri. Kuram ve Uygula- mada Eğitim Bilimleri, 11(1), 423-446.

Soysal, D. ve Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin "fen ve teknoloji dersi" ve "fen ve teknoloji öğretmeni" kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.

Şengül, S., Katrancı, Y. ve Gerez-Cantimer, G. (2014). Ortaokul öğrencile- rinin "matematik öğretmeni" kavramına ilişkin metafor algıları. In- ternational Journal of Social Science, 25(1), 89-111. doi:10.9761

Umuzdaş, S. ve Umuzdaş, M. S. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin müzik dersine ilişkin algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Inter- national Journal of Human Sciences, 10(1), 719-729.

Wells-Yalçın, Ş. (2015). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının öğretmen ve sanatçı algısına ilişkin metafor analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 160-175.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yön- temleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Zeren, M. G. (2015). Üniversite öğrencilerinin gözü ile coğrafya eğitimcisi: Bir olgubilim araştırması. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 189-208.