Öğrenme Güçlüğü Olan ve Olmayan Öğrencilerin Sözcük Okuma ve Ses Bilgisel İşlemleme Becerilerinin İncelenmesi

Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler dilin ses bilgisel bileşenindeki bozukluklar nedeni ile okuma becerilerinde önemli güçlükler yaşamaktadır. Bu çalışmanın amacı öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin ses bilgisel işlemleme becerilerindeki (ses bilgisel farkındalık, hızlı otomatik isimlendirme, ses bilgisel kısa süreli bellek) performanslarının karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Çalışmada betimsel karşılaştırmalı araştırma modeli kullanılmıştır. Katılımcıları ilkokul üçüncü sınıfa devam eden öğrenme güçlüğü olan 20 ve olmayan 20 olmak üzere toplam 40 öğrenci oluşturmaktadır. Sözcük okuma becerilerinin değerlendirilmesinde Türkçe Kelime Okuma Testi, ses bilgisel farkındalığın değerlendirilmesinde Ses Bilgisel Farkındalık Değerlendirme İşlemleri, hızlı otomatik isimlendirmenin değerlendirilmesinde Hızlı İsimlendirme Testi ve ses bilgisel kısa süreli belleğin değerlendirilmesinde Çalışma Belleği Ölçeği’nin Sözel Kısa Süreli Bellek alt testleri kullanılmıştır. Sonuçlar bütün becerilerde öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin anlamlı bir şekilde normal okuma başarısına sahip akranlarından başarısız olduğunu göstermiştir. Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin sözcük okuma becerileri ile ses bilgisel işlemleme becerileri arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Investigating Word Reading and Phonological Processing Skills of Students with and without Learning Disabilities

Students with learning disabilities have significant difficulties in learning to read because of the disorder in the phonological component of the language. This study aims to investigate the relationship between word reading and phonological processing skills of students with and without learning disabilities. In the study, a comparative descriptive research method was used. Twenty students with a learning disability and 26 students without learning disability who attended third-grade classes of elementary schools in the city of İstanbul participated in this study. The data were collected through Turkish Word Reading Test, Phonological Awareness Assessment Tool, Rapid Naming Test and Verbal short- term memory subtest of Working Memory Scale. The results of the analysis showed that students with learning disabilities had significantly lower performance in all assessments than their peers without learning disability. Significant relationships were observed between word reading, phonological awareness, rapid automized naming, and phonological short term memory scores. The findings were discussed within the framework of related literature.

PDF

___

Acarlar, F., Ege, P. ve Turan, F. (2002). Türk çocuklarında üst dil becerilerinin gelişimi ve okuma ile ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 17(50), 63-73.
Akoğlu, G. ve Acarlar, F. (2014). Türkçe anlamsız sözcük tekrarı listesinin 3-9 yaş grubu çocuklarda kullanımının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 13-24.
Aksoy-Tercan, E., Kesikçi-Ergin, H. ve Amado, S. (2012). Okuma güçlüğü yaşayan çocuklarda çalışma belleğinin fonolojik depo açısından incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 27(69), 65-75.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. baskı). Arlington, VA: Author.
Babayiğit, S. ve Stainthorp, R. (2007). Preliterate phonological awareness and early literacy skills in Turkish. Journal of Research in Reading, 30(4), 394-413.
Babür, N., Haznedar, B., Erçetin, G., Özerman, D. ve Erdat Çekelek, E. (2011). Türkçe’de Kelime Okuma Bilgisi Testi’nin (KOBİT) geliştirilmesi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 32(1), 1-22.
Bakır, F. H. (2007). Development of the Turkish rapid automatized naming tests. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Boets, B., de Smedt, B., Cleuren, L., Vandewalle, E., Wouters, J. ve Ghesquière, P. (2010). Towards a further characterization of phonological and literacy problems in Dutch-speaking children with dyslexia. British Journal of Developmental Psychology, 28(1), 5-31.
Brandenburg, J., Klesczewski, J., Schuchardt, K., Fischbach, A., Büttner, G. ve Hasselhorn, M. (2016). Phonological processing in children with specific reading disorder versus typical learners: Factor structure and measurement invariance in a transparent orthography. Journal of Educational Psychology, 109(5), 709- 726.
Caravolas, M., Volín, J. ve Hulme, C. (2005). Phoneme awareness is a key component of alphabetic literacy skills in consistent and inconsistent orthographies: Evidence from Czech and English children. Journal of Experimental Child Psychology, 92(2), 107-139.
Catts, H. W., Fey, M. E., Zhang, X. ve Tomblin, J. B. (1999). Language basis of reading and reading disabilities: Evidence from a longitudinal investigation. Scientific Studies of Reading, 3(4), 331-361.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
Clarke, P., Hulme, C. ve Snowling, M. (2005). Individual differences in RAN and reading: A response timing analysis. Journal of Research in Reading, 28(2), 73-86.
Demirtaş, Ç. P. (2017). Okuma güçlüğü olan öğrencilerde okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ehri, L. C. (2005). Learning to read words: Theory, findings, and issues. Scientific Studies of Reading, 9(2), 167-188.
Ergül, C. ve Demir, E. (2016). Hızlı İsimlendirme Testi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
Ergül, C., Özgür-Yılmaz, Ç. ve Demir, E. (2018). 5-10 yaş grubu çocuklara yönelik geliştirilmiş çalışma belleği ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 187-214.
Ferrer, E., Shaywitz, B. A., Holahan, J. M., Marchione, K. E., Michaels, R. ve Shaywitz, S. E. (2015). Achievement gap is present as early as first grade and persists through adolescence. Journal of Pediatrics, 167(5), 1121-1124.
Frith, U. (1985). Beneath the surface of developmental dyslexia. K. E. Patterson, J. C. Marshall ve M. Coltheart, (Ed.), Surface dyslexia: Neuropsychological and cognitive studies of phonological reading içinde (301-330). London: Lawrence Erlbaum Associates.
Frith, U. (1986). A developmental framework for developmental dyslexia. Annals of Dyslexia: An Interdisciplinary Journal of The Orton Dyslexia Society, 36, 69- 81.
Furnes, B. ve Samuelsson, S. (2009). Pre-school cognitive and language skills predicting kindergarten and grade 1 reading and spelling: A cross-linguistic comparison. Journal of Research in Reading, 32(3), 275-292.
Høıen-Tengesdal, I. ve Tønnessen, F. (2011). The relationship between phonological skills and word decoding. Scandinavian Journal of Psychology, 52(1), 93-103.
Hulme, C. ve Snowling, M. J. (2009). Developmental disorders of language learning and cognition. Oxford: Wiley-Blackwell.
Karakelle, S. (1998). İlk okuma becerisinin kazanılmasını etkileyen bilişsel faktörler. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (20. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
Knoop-van Campen, C. A. N., Segers, E. ve Verhoeven, L. (2018). How phonological awareness mediates the relation between working memory and word reading efficiency in children with dyslexia. Dyslexia, 24(2), 156-169.
Kudo, M. F., Lussier, C. M. ve Swanson, H. L. (2015). Reading disabilities in children: A selective meta-analysis of the cognitive literature. Research in Developmental Disabilities, 40, 51-62.
Lauterbach, A. A., Park, Y. ve Lombardino, L. J. (2017). The roles of cognitive and language abilities in predicting decoding and reading comprehension: Comparisons of dyslexia and specific language impairment. Annals of Dyslexia, 67, 201-208.
Lyon, G. R., Shaywitz, S. E. ve Shaywitz, B. A. (2003). Defining dyslexia, comorbidity, teachers’ knowledge of language and reading: A definition of dyslexia. Annals of Dyslexia, 53, 1-14.
Melby-Lervåg, M., Lyster, S. A. H. ve Hulme, C. (2012). Phonological skills and their role in learning to read: A meta-analytic review. Psychological Bulletin, 138, 322-352.
Moura, O., Moreno, J., Pereira, M. ve Simões, M. R. (2015). Developmental dyslexia and phonological processing in European Portuguese orthography. Dyslexia, 21(1), 60-79.
Nithart, C., Demont, E., Metz-Lutz, M., Majerus, S., Poncelet, M. ve Leybaert, J. (2011). Early contribution of phonological awareness and later influence of phonological memory throughout reading acquisition. Journal of Research in Reading, 34(3), 346-363.
Papadimitriou, A. M. ve Vlachos, M. (2014). Which specific skills developing during preschool years predict the reading performance in the first and second grade of primary school? Early Child Development and Care, 184(11), 1706-1722.
Papadopoulos, T. C., Spanoudis, G. C. ve Georgiou, G. K. (2016). How is RAN related to reading fluency? A comprehensive examination of the prominent theoretical accounts. Frontiers in Psychology, 7. Doi:10.3389/fpsyg.2016.01217.
Perez, T. M., Majerus, S. ve Poncelet, M. (2012). The contribution of short-term memory for serial order to early reading acquisition: Evidence from a longitudinal study. Journal of Experimental Child Psychology, 111, 708-723.
Puolakanaho, A., Ahonen, T., Aro, M., Eklund, K., Leppänen, P. H. T., Poikkeus, A. M., Tolvanen, A., Torppa, M., & Lyytinen, H. (2007). Very early phonological and language skills: estimating individual risk of reading disability. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(9), 923-931.
Saletta, M. (2018). Reading disabilities in adolescents and adults. Language Speech and Hearing Services in Schools, 49(4), 787-797.
Schmitterer, A. M. A. ve Schroeder, S. (2019). Effects of reading and spelling predictors before and after school entry: Evidence from a German longitudinal study. Learning and Instruction, 59, 46-53.
Seçkin-Yılmaz, Ş. ve Baydık, B. (2020). Comparison of language skills of students with and without reading difficulties. Elementary Education Online, 19(2), 782-802.
Shapiro, L. R., Carroll, J. M. ve Solity, J. E. (2013). Separating the influences of prereading skills on early word and nonword reading. Journal of Experimental Child Psychology, 116, 278-295.
Spencer, L. ve Hanley, J. R. (2003). The effects of orthographic consistency on reading development and phonological awareness: Evidence from children learning to read in Wales. British Journal of Psychology, 94, 1-28.
Swanson, H. L. (2012). Adults with reading disabilities: Converting a meta-analysis to practice. Journal of Learning Disabilities, 45, 17-30. Thompson, P. A., Hulme, C., Nash, H. M., Gooch, D., Hayiou-Thomas, E. ve
Snowling, M. J. (2015). Developmental dyslexia: Predicting individual risk. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(9), 976-987.
Vaessen, A. ve Blomert, L. (2010). Long-term cognitive dynamics of fluent reading development. Journal of Experimental Child Psychology, 105(3), 213-231.
Wagner, R. K. ve Torgesen, J. K. (1987). The nature of phonological processing and its causal role in the acquisition of reading skills. Psychological Bulletin, 101, 192-212.
Yıldırım, H. H. ve Yıldırım, S. (2011). Hipotez testi, güven aralığı, etki büyüklüğü ve merkezi olmayan olasılık dağılımları üzerine. İlköğretim Online 10(3), 1112- 1123.