İnsanlararası İlişkilerde Anlam İnşası: Türkçede Onarım Türleri

Schegloff, Jefferson ve Sacks (1977) karşılıklı konuşma sırasında ortaya çıkan etkileşimsel sorunlar ve bu sorunlara ilişkin yapılan sözel eylemlere onarım (repair) pratikleri adını vermiştir. Karşılıklı konuşmalarda gözlenen onarım süreci, karşılıklı konuşma sırasında ifade etmede, duymada ve anlamada yaşanan sorunları çözmek üzere gerçekleştirilen sözel eylemlerdir. Onarım süreçleri, konuşma analizi adı verilen yaklaşım çerçevesinde kuramsallaştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı, günlük hayattan seçilmiş dört ortamda (aile, arkadaş, iş ve sokak) tespit edilen onarım türlerinin, konuşmanın gerçekleştiği ortama göre farklılaşıp farklılaşmadığını konuşma analizi yaklaşımı ile incelemektir. Çalışmanın verilerini bu dört ortamda kaydedilmiş olan 8 saatlik (her bir ortamda 2 saat olmak üzere) konuşma kayıtları oluşturmuştur. Analiz sonuçları, kullanılan onarım pratiklerinin ortamlar arasında belirgin bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Bütün ortamlarda, verilerin hiçbirinde gözlenmeyen ötekinin başlattığı ötekinin tamamladığı onarım türü dışında, hem kendini onarım hem de ötekinin onarımı tespit edilmiştir; ancak kendini onarım kullanımının bütün ortamlarda daha fazla tercih edildiği gözlenmiştir. Kendini onarımın, ötekinin onarımına kıyasla daha fazla tercih edilmiş olması, başka diller bağlamında onarımüzerine yapılan çalışmaların sonuçları ile benzerlik taşımaktadır.

The Construction of Meaning in Interpersonal Relationships: Types of Repair in Turkish

Schegloff, Jefferson ve Sacks (1977) named the interactional troubles regarding intersubjective meaning making and the verbal acts aiming to deal with such problems as repair practices. Conversational repair is a verbal action to deal with problems of speech, hearing and understanding. These practices have been constructed within a conversation analytic theoretical approach. The aim of this study was to compare the types of conversational repair practices observed in four selected contexts of daily life (family, friends, work and street). The data consisted of 8 hours of recorded conversations in these contexts. The results indicated that preferred repair practices did not differ based on the type of context. In all contexts both self and other repair practices were observed except for other-initiated other repair which has not been observed in any of these contexts, however, use of self repair was preferred more. The finding of preference of self-repair over other-repair is consistent with studies concerned with repair mechanisms carried out in other languages.

PDF

___

Bilgiç, F. A. (2010). A comparative and contrastive analysis of the results of conversation analysis of English and Turkish languages and its effects on Turkish students learning English. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dornelles, C. ve Garcez, P. M. (2001). Making sense of nonsense: Fabrication, ambiguity, error and clarification in the organization of experience in ordinary conversation. Journal of Pragmatics, 33, 1707-1730.
Drew, P. (1995). Conversation analysis. J. A. Smith, R. Harré ve L. Van Langenhove, (Eds.), Rethinking methods in psychology içinde (64-79). Londra: Sage Publications.
Drew, P. (1997). “Open” class repair initiators in response to sequential sources of troubles in conversation. Journal of Pragmatics, 28, 69-101.
Gale, J. (2000). Patterns of talk: A micro-landscape perspective. The Qualitative Report [On-line serial], 4(1/2), http://www.nova.edu/ssss/QR/QR41/gale.html
Genç, B. (2007). An analysis of communication strategies employed by Turkish-speakers of English. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Grice, H. P. (1996). The philosophy of language. New York: Oxford University Press.
Günthner, S. (1998). Language and culture: An analysis of a Chinese-German conversations. Erfurt Electronic Studies in English, http://www.webdoc.sub.gwdg.de/edoc/ia/eese/artic98/Gunthner/2_98. html
Heritage, J. (2001). Goffman, Garfinkel and conversation analysis. M. Wetherell, S. Taylor ve S. J. Yates, (Eds.), Discourse theory and practice, a reader içinde (47-56). Londra: Sage Publications.
Jefferson, G. (1985). An exercise in the transcription and analysis of laughter. T. A. Van Dijk, (Ed.), Handbook of discourse analysis: Discourse and dialogue (3. baskı) içinde (25-34). Londra: Academic Press.
Kitzinger, C. (2013). Repair. J. Sidnell ve T. Stivers, (Eds.), The handbook of conversation analysis içinde (229-256). Londra: Blackwell.
Mason, M. (2004). Referential choices and the need for repairs in covertly-tape conversations. Journal of Pragmatics, 36, 1139-1156.
Rieger, C. L. (2003). Repetitions as self-repair strategies in English and German conversations. Journal of Pragmatics, 35, 47-69.
Schegloff, E. A., Jefferson, G. ve Sacks, H. (1977). The preference for self-correction in the organization of repair in conversation. Language, 53(2), 361-382.
Schegloff, E. A., Koshik, T., Jacoby, S. ve Olsher, D. (2002). Conversation analysis and applied linguistics. Annual Review of Applied Linguistics, 22, 3-31.
Tekdemir, G. (2007). İnsanlar arası ilişkilerde anlamın birlikte inşası. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Terzi, C. (2010). Preferred repair-initiation mechanisms in EFL classrooms. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 776-782.
Wei, Z. (1998). Repair in Chinese conversation. Yayınlanmamış doktora tezi, Hong Kong Üniversitesi.
Wouk, F. (2005). The syntax of repair in Indonesian. Discourse Studies, 7, 237-258.
Yılmaz, E. (2004). A pragmatic analysis of Turkish discourse particles: yani, işte and şey. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.