İdeal Müdür Niteliklerine İlişkin Bilişsel Yapılar: Repertory Grid Tekniğine Dayalı Bir Çalışma

Bu makalenin amacı ilköğretim okullarında görev yapan müdür yardımcılarının algılarına göre ideal müdür niteliklerini belirlemektir. Araştırma, karma yöntemlerden keşfedici desen kullanılarak tasarlanmıştır. Çalışma grubu ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenen 15 müdür yardımcısından oluşmaktadır. Veriler, ‘yapılandırılmış görüşme’ ve ‘karar verme grid’ formu ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde; içerik analizi, grid benzerlik formülü ve temel bileşen analizine dayalı açımlayıcı faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Bulgular, ideal müdür niteliklerine ilişkin bileşen ve yapılar arasında benzerlik ve farklılıkların olduğunu göstermiştir. Ayrıca yapılan temel bileşen analizi sonucu; müdür niteliklerinden sadece ‘kendine güvenir’ yapısının ideal olmayan müdür boyutunda yer aldığı saptanmıştır.

Cognitive Structures in Relation to the Qualities of an Ideal School Principal: A Study Using a Repertory Grid Technique

The purpose of this study was to determine the qualities of an ideal school principal according to the perceptions of assistant principals who work in Turkish primary schools. This study was designed with an exploratory pattern which is one of the mixed research methods. The study group was comprised of 15 assistant principals who were selected via the criterion sampling method. Data were collected via ‘structured interview’ and a ‘decision-making grid’ form. Content analysis, grid similarity formula and basic component analysis-based exploratory factor analysis were used for the analysis of the data. The results of this study indicated that there were similarities and differences between the components and structures related to the qualities of an ideal school principal. In addition, it was determined that only the “feeling confident” structure was within the non-ideal school principal dimension.

PDF

___

Adems-Weber, J. (2003). Research in personal constructs psychology. F. Fransella, (Ed.), International handbook of personal constructs psychology içinde (51- 61). London: John & Wiley.
Andre, C. ve Lelord, F. (2006). Kendine saygı. (İ. Yerguz, Çev.). İstanbul: İletişim. (Orijinal çalışma basım tarihi 1999.)
Balcı, A. (2007). Etkili okul-okul geliştirme: kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem A.
Balcı, A. (2011). Eğitim yönetiminin değişen bağlamı ve eğitim yönetimi programlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 196-208.
Berkovich, I. ve Eyal, O. (2017). The mediating role of principals’ transformational leadership behaviors in promoting teachers’ emotional wellness at work: A study in Israeli primary schools. Educational Management Administration & Leadership, 45(2), 316-335.
Best, T. L. (2016). Elementary assistant principals: Perspectives on role and Responsibilities. Yayınlanmamış doktora tezi, Hampton University.
Bottery, M. (2004). Challenges of educational leadership values in a globalized age. London: Paul Chapman.
Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A.
Celep, C. (1996). Okullarda işbirlikçi karar verme ve yöneticinin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 1, 49-58.
Cooper, C. W. (2009). Performing cultural work in demographically changing schools: implications for expanding transformative leadership frameworks. Educational Administration Quarterly, 45(5), 694-724.
Fullan, M. (2002). The change leader. Educational Leadership, 59(8), 16-20.
Fuller, E., Young, M. ve Baker, B. D. (2011). Do principal preparation programs influence student achievement through the building of teacher-team qualifications by the principal? an exploratory analysis. Educational Administration Quarterly, 47(1), 173-216.
Graff, O. B., Street, C. M., Kimbrough, R. B. ve Dykes, A. R. (1966). Philosophic theory and practice in education administration. California: Wadsworth Publishing.
Gümüşeli, A. İ. (2001). Çağdaş okul müdürlerinin liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 531-548.
Hambly, K. (2003). Özgüven. (B. Bıçakçı, Çev.). İstanbul: Rota. (Orijinal çalışma basım tarihi 1997.)
Harris, A. ve Lambert, L. (2003). Building leadership capacity for school improvement. Philadelphia: Open University Press.
Hart, A. W. (1992). Principal succession: Establishing leadership in schools. NY: State University of New York Press.
Hoerr, T. R. (2005). The art of school leadership. Alexandria, VA: ASCD.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2004). Educational administration, policy, and refrom: research and measurement. Connecticut: IAP.
Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, uygulama ve araştırma (S. Turan, Çeviri Editörü). Ankara: Nobel. (Orijinal çalışma basım tarihi 2005.)
Humphreys, T. (2002). Çocuk eğitiminin anahtarı: özgüven. (T. Anapa, Çev.). İstanbul: Epsilon. (Orijinal çalışma basım tarihi 1995.)
Ilbery, B. W. ve Hornby, R. (1983). Repertory grids and agricultural decision-making: A mid-warwickshire case study. Human Geography, 65(2), 77-84.
Jankowicz, D. (2004). The easy guide to repertory grids. England: John&Wiley.
Kelly, G. A. (1991). The psychology of personal constructs theory and personality. London: Routledge.
Klopf, G., Schelden, H. ve Brennan, K. (1982). The essentials of effectiveness: A job description for principals. Principal, 61(4), 35-38.
Lauster, P. (2003). Özgüven öğrenilebilir. (L. Yarbaş, Çev.). İzmir: İlya. (Orijinal çalışma basım tarihi 1974.)
Leaf, A. ve Odhiambo, G. (2017). The deputy principal instructional leadership role and professional learning: Perceptions of secondary principals, deputies and teachers. Journal of Educational Administration, 55(1), 33-48.
Leithwood, K. ve Azah, V. N. (2016). Characteristics of effective leadership networks. Journal of Educational Administration, 54(4), 409-433.
Leithwood, K. A. ve Riehl, C. (2003). What do we already know about successful school leadership? Washington, DC: AERA Division A Task Force on Developing Research in Educational Leadership.
Li, L., Hallinger, P. ve Walker, A. (2016). Exploring the mediating effects of trust on principal leadership and teacher professional learning in Hong Kong primary schools. Educational Management Administration & Leadership, 44(1), 20- 42.
Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. CA: Sage.
Lindenfield, G. (2004). Kendine güvenen çocuk yetiştirme. (G. Tümer, Çev.). Ankara: HYB Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 2000.)
Lortie, D. C. (2009). School principal: Managing in public. Chicago: University of Chicago Press.
Marczyk, G., DeMatteo, D. ve Festinger, D. (2017). Essentials of research design and methodology. NY: John Wiley.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. CA: Sage.
Northfield, S. (2017). The novice principal: Change and challenges. Canadian Journal of Educational Administration and Policy, 142, 158-182.
Owens, R. G. (2004). Organizational behavior in education: adaptive leadership and school reform. Boston: Pearson.
Özden, Y. (2005). Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem A.
Patton, M. Q. (2002). Qualitive research & evaluation methods. London: Sage.
Riehl, C. J. (2000). The principal’s role in creating inclusive schools for diverse students: A review of normative, empirical, and critical literature on the practice of educational administration. Review of Educational Research, 70, 55-81.
Schlechty, P. C. (2005). Okulu yeniden kurmak. (Y. Özden, Çev.). Ankara: Nobel. (Orijinal çalışma basım tarihi 2001.)
Schumacher, S. ve McMillan, J. (2006). Research in Education Evidence-Based Inquiry. Boston: Pearson Education.
Sergiovanni, T. J. (2001). The principalship: a reflective perspective. Boston: Allyn and Bacon.
Shaw, M. L. G. ve McKnight, C. (1981). Think again: Personal problem-solving and decision-making. N. J.: Prentice-Hall.
Stringer, P. ve Hourani, R. B. (2016). Transformation of roles and responsibilities of principals in times of change. Educational Management Administration & Leadership, 44(2), 224-246.
Stronge, J. H., Richard, H. B. ve Catano, N. (2008). Qualities of effective principals. USA: ASCD.
Turan, S. (2001). School climate, supportive leadership behavior and faculty trust in Turkish public schools. American Educational Research Association, April 10-14, Seattle, USA.
Turan, S. (2019, Editör). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
Yılmaz, K. (2006). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerine göre kamu ilköğretim okullarında bireysel ve örgütsel değerler ve okul yöneticilerinin okullarını bu değerlere göre yönetme durumları. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.