Gamze BAYRAM, İlhan TURGUT, Emre ŞENYİĞİT

İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silajlık Mısırda Ekim Şekilleri ile Farklı Bitki Sıklıklarının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi

Bu araştırma, Bursa koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen mısırda uygun bitki sıklığı ve ekim şeklinin belirlenmesi ve bunların verim ve kalite üzerine olan etkilerini incelemek, bu konuda ileride yapılacak araştırmalara ışık tutmak ve bölge çiftçilerine yardımcı olmak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada bitki materyali olarak Bora çeşidi kullanılmıştır. Deneme, 2009-2010 yıllarında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yürütülmüştür. Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Denemede 3 farklı ekim şekli (50 cm, 70 cm ve 25+45 cm) ve 4 farklı bitki sıklığı (5500, 7500, 9500 ve 11500 bitki da-1) kullanılmıştır. İki yıl süren bu araştırmada, bitki boyu, sap kalınlığı, yaprak oranı, yeşil ot verimi, kuru madde verimi, ham protein oranı belirlenmiştir. Araştırmada, bitki boyu ekim şekillerinden etkilenmiş, bitki sıklığı arttıkça bitki boyunda artış saptanmıştır. Çift sıra ekim şeklinin daha kalın saplı bitki oluşturduğu belirlenmiştir. Artan bitki sıklıklarıyla birlikte sap kalınlığında azalma meydana gelmiştir. Çift sıra ekim yönteminde (25+45 cm) yaprak oranı, diğer ekim şekillerine göre daha yüksek bulunmuştur. En yüksek yaprak oranı, en yüksek bitki sıklığında elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, çift sıra ekiminde yeşil ot verimi önemli oranda artmıştır. Artan bitki sıklığı ve birim alandaki bitki sayısının da artmasıyla yeşil ot verimde artış olmuştur. Sonuç olarak, denemenin tarımsal ekolojik koşullarında ikinci ürün mısır üretiminde 11500 bitki da-1 yoğunluğu ve 25+45 cm ekim şeklinin daha iyi sonuç verdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mısır, çift sıra ekim, bitki sıklığı, verim, kalite

PDF

___

Açıkgöz E, Turgut İ ve Filya İ 2002. Silaj Bitkileri Yetiştirme ve Silaj Yapımı. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., 86 s.
Buehring NW, Harrison MP and Dobbs, RR 2003. Corn response to twin and narrow rows with selected seeding rates. Agronomy, Cap.11, p.639-686.
Cox WJ and Cherney DJR 2001. Row Spacing, Plant Density and Nitrogen Effects on Corn Forage. Agron. J. 93:597-602.
Cusicanqui JA and Lauer JG 1999. Plant Density and Hybrid Influence on Corn Forage Yield and Quality. Agronomy Journal 91:911-915.
Dostalek R and Hruska L 1985. Effect of Crop Density on the Production in Maize Seed. Rastlinna Vyroba 31(10) 1103-1110.
Geren H 2000. Ana ve ikinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde ekim zamanlarının hasıl verimleri ile silaja ilişkin tarımsal özelliklere etkisi üzerinde araştırmalar, Ege Üniv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Basılmamış Dr.Tezi), 251s.
Gözübenli H, Kılınc M, Sener O and Konuskan O 2004. Effect of single and twin row planting on yield and yield components in maize. Asian Journal of Plant Sciences 3 (2): 203-206.
Heimbeck W, Schwarz FJ and Kirchgessner M 1988. Auswirkungen eines Quetschens von Mais-Gesamtpflanzen und Maiskörnern auf die Nahrstoffverdaulichkeit. 1. Mitteilung. Das wirtschaftseigene Futter 34 (1)15-16.
İptaş S 1993. Tokat şartlarında birinci ürün silajlık mısır (Zea mays), sorgum (Sorghum vulgare), Sudanotu (Sorghum sudanense) ve Sorgum-Sudanotu melezinin değişik olgunluk devrelerinde yapılan hasatların verim ve silajlık özellikler ile kaliteye etkileri üzerinde araştırmalar, Ege Üniv.Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Basılmamış Doktora Tezi), Bornova-İzmir, 133s.
İptaş S. and Acar AA 2006. Effects of Hybrid and Row Spacing on Maize Forage Yield and Quality, In Plant: Soil and Environment, 52 (11):515-552.
Jiwang Z, Changhao HO, Kongjun W, Shuting D and Peng L 2004. Effects of Plant Density on Forage Nutritive Value of Whole Plant Corn. Agricultural Sci. in China, 3(11):842-848.
Kızılşimşek M, Erol A ve Kaplan M 2005. Farklı Bitki Sıklıklarının Silajlık Mısır Çeşitlerinde Yaprak Alanı Gelişimi ve Işık Kullanımı Üzerine Etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005. Antalya.(2):1005-1010.
Kolcar F and Videnovic Z 1985. Yield of Some Maize Hybrids Depending on Plant Density and Amounts of Fertilizers. Arhiv za Poljoprivredne Nauke, 44(155): 315–322.
Mcgraft, C 2005. Twin Row Corn Study. Iowa State Univercity, Arm Strong Olson, RA and Sanders DH 1988. Maize production. In: G.F. Sprague, J.W. Dudley. Corn and corn improvement. Madison: American Society of Agronomy, Cap.11, p.639-686.
Saruhan V ve Şireli D 2005. Mısır (Zea mays L.)Bitkisinde Farklı Azot Dozları ve Bitki Sıklığının Koçan,Sap ve Yaprak Verimlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2):45-55.
Shaw RH 1988. Climate Requirement Corn and Corn Improvement. ASA, CSSA, SSSA, 609-638, Wisconsin,USA.
Şener O, Gözübenli H, Konuşkan Ö ve Kılınç M 2004. The Effect of Intra Row Spacings on the Grain Yield and Some Agronomic Characteristics of Maize (Zea mays L.) Hybrids. Asian Journal of Plant Sciences. 3(4):429-432.
Turgut İ, Duman A, Bilgili U ve Açıkgöz E 2005. Alternate Row Spacing and Plant Density Effects on Forage and Dry Matter Yield of Corn Hibrids (Zea mays L.). J. Agronomy& Crop Science 191, 2005. p.146-151.
Yılmaz S, Gözübenli H, Konuşkan Ö ve Atış İ 2007. Genotype and Plant Density on Corn (Zea mays L.) Forage Yield, Asian Journal of Plant Sciences. 6(3):538-541. Yılmaz S, Eryaman M, Gözübenli H ve Can E 2008. Twin or Narrow-Row Planting Patterns versus Conventionel Planting in Forage Maize Production in the Eastern Mediterranean. Cereal Research Comminications. Akademi Kiado. V:36, N:1, 189-199 p.
Yield and Quality. Plant Soil Environ, 52(11):515-522.