Hüdaverdi GÜRKAN, Nilgün BAYRAKTAR, Hüseyin BULUT

İklim Değişikliği Nedeniyle Artan Kuraklığın Ayçiçeği ve Pamuk Verimi Üzerine Etkileri

Bitkisel verimliliği etkileyen birçok faktör vardır. Tohum genetik yapısı, toprak yapısı, uygulanan tarım metotlarının yanında verimi etkileyen en önemli faktörlerden biri iklim parametreleridir. Günümüzde etkisi giderek daha fazla hissedilmeye başlanan iklim değişikliği sonucu artan sıcaklıklar, yağış rejimindeki değişiklikler ve her geçen yıl artış gösteren meteorolojik afetler insanoğlunun tüm hayati faaliyetlerini etkilemektedir. Tarım sektörü iklim değişikliğinden en fazla etkilenen sektörlerin başında gelmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de tarımsal üretimde önemli payı olan ayçiçeği ve pamuk verimi üzerine iklim değişikliğinin etkileri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Çalışma 2006 – 2016 yılları arası dönemi kapsamaktadır. Materyal olarak, Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen Kuraklık İzleme Sistemi (KİS) il-bitki vejetasyon dönemi bazlı 9 aylık kuraklık analizleri, aylık maksimum sıcaklık ve aylık maksimum yağış meteorolojik parametreleri ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre değişen iklim koşullarının, Türkiye genelinde ayçiçeği (yağlık) veriminde % 20, pamuk (kütlü) veriminde ise % 14’e varan oranlardaki azalışlarda etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği, meteorolojik afetler, ayçiçeği, pamuk, bitkisel verimlilik

PDF

___

Akalın M 2014. İklim Değişikliğinin Tarım Üzerindeki Etkileri: Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Uyum Ve Azaltım Stratejileri. Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7(2): 351-377.
Anonim 2016. 2015 Yılı Pamuk Raporu. Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, http://koop.gtb.gov.tr/data/56e95b3a1a79f5b210d9176f/2015%20Pamuk%20Raporu.pdf (Erişim tarihi: 02.02.2017)
Anonim 2017a. Kuraklık İzleme Sistemi. http://212.175.180.197/bitkidon/kuraklikizleme.aspx (Erişim tarihi: 01.02.2017)
Anonim 2017b. Türkiye Meteorolojik Veri Arşiv ve Yönetim Sistemi (TÜMAS). http://tumas.mgm.gov.tr/wps/portal/ (Erişim tarihi: 05.02.2017)
Anonim 2017c. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi:02.02.2017)
Anonymous 2013. IPCC Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Working Group I Contribution To IPCC AR5, 203p., Geneva.
Demir İ 2013. TR71 Bölgesi Yağlı Tohumlu Bitki Yetiştiriciliği ve İklim Değişikliğinin Etkileri. Türk Tarım-Gıda Bilim Dergisi 1(2): 73-78.
Dellal İ (2012). Türkiye’de İklim Değişikliğinin Tarım ve Gıda Güvencesine Etkileri, Türkiye’nin II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı, Ankara, 1-32.
Gürkan H, Bayraktar N, Bulut H, Koçak N, Eskioğlu O, Demircan M 2016. İklim Değişikliğinin Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Verimine Olası Etkilerinin İncelenmesi: Marmara Bölgesi Örneği. 12. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Bildiriler Kitabı (I): 25-27 Mayıs, Isparta, 59-68.
Hınıs M A 2008. Standart Yağış İndeksi ile Konya’nın geçmişten Günümüze Kuraklık Değerlendirilmesi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı. Bildiriler Kitabı: 11-12 Eylül, Konya, 238-245.
McKee T B, Doesken N J, Kliest J 1993. The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales. In: Proceedings of the 8th Conference of Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, CA. American Meteorological Society, Boston, MA. 179-184.
Kadıoğlu M 2008. Kuraklık Risk Yönetimi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı. Bildiriler Kitabı: 11-12 Eylül, Konya, 1-16.