KIRGIZİSTAN’DA SİYASİ KATLİAM (1937-1938)

XX. yüzyılda sivil halka yönelik birçok sayıda kitlesel terör ve yok ediliş girişimine tanık olunmuştur. Bunlardan biri de tarihte Stalin’in Büyük Temizliği ya da Büyük Terör olarak bilinen olaydır. Bu dönemde, Sovyetler genelinde, rejim karşıtı ilan edilen yüz binlerce insan siyasi katliam kurbanı olmuştur. Genellikle bu kurbanlar, işlememiş oldukları ağır suçları itiraf etmeye zorlanmış veya yok edilmiş ya da toplama kamplarına gönderilerek ağır cezalar verilmiştir. Çalışmada 1937-1938 yıllarında Kırgızistan’da Stalin rejimi tarafından Kırgız liderlerine uygulanan siyasi katliamların (political repression) nasıl gerçekleştiği hususunda bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte terör kurbanlarının gizli toplu mezarlarının da nasıl ortaya çıktığı da açıklanmaktadır.

Political Repression in Kirgyzstan (1937-1938)

A large number of mass terror and extermination attempts against civilians were witnessed in the 20th century. One of those episodes in history is known as Stalin's Great Cleansing or the Great Terror. At that time hundreds of thousands of people who were declared “anti-regime” became victims of political massacres. Most of those victims were forced to confess to serious crimes they had not committed and they were either executed or sent to concentration camps. The aim of this research is to provide information on the political repression of the Kyrgyz leaders carried out by the Stalin regime in Kyrgyzstan in 1937-1938. Along with that it also reveals how a hidden mass grave of terrorism victims was disclosed.

PDF

___

Abdırrahmanov, B. D. (1997). Çön Taş, Aktaranlar: N. Moldoliyeva, A. Küçükyıldız ve T. Ekici, Bilig Dergisi, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı, Sayı:4, Ankara, s.13-16.

Аytmatova, Р. (2013). Belıye stranitsı istorii: Moi vospominaniya, V.R.S. Company, Bişkek, 268 s.

Batırbayeva, Ş. (2003). Naseleniye Kırgızstana v 1920-1950-e godı XX veka: istoriko-demografiçeskiy analiz,

Bişkek, 272 s. Buran, A. (2016). Kurşunlanan Türkoloji, Akçağ Yayınları, Ankara, 560 s.

Cunuşilev, C. (2003). Vremya sozidaniy i tragediy: 20-30- e godı XX veka, Bişkek, 57 s.

Helimskaya, R. (1994). Тayna Çön-Taşa, İzdatelstvo İlim, Bişkek, 144 s. Karakaş, Ş. (Güz-1996). 20. Yüzyıl Türk dünyası edebiyatı üzerine bir deneme, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S.2, s. 279-317.

Lewin, Moshe. (2005). Sovyet yüzyılı, The Soviet Century, Çev.: Renan Akman, İletişim Yayınları, İstanbul, 510 s.

Moldalieva, N., Küçükyıldız, A. & Ekici, T. (Aktaranlar). (1997). Törekul AYTMATOV, Bilig Dergisi, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı, Ankara, Sayı 4, 17-21 s.

Rıasanovsky, N.V. & Steinberg, M.D. (2014). Rusya tarihi. Başlangıçtan günümüze…, Çev.: Figen Dereli, İnkılap Yayınevi, İstanbul, 787 s.

Rıbakovskiy, R. (2013). Pоlitiçeskiy terror. 1937-1938 gg.. (к 75-letiyu stalinskih repressiy v SSSR). Ekon-inform/İnstitut sotsialno-politiçeskih issledovaniy Rossiyskoy akademii nauk (İSPİ RAN), Moskva, 245 s.

Sarsenbayev, B. (2015). Politiçeskiye repressii protiv Kırgızskoy i Kazahskoy elitı v 1930-e godı i ih presledovaniye, Vestnik KRSU, izd-15, № 3, Bişkek, 76 s.

Zemskov, V. N. (1995). K voprosu o maştabah repressiy v SSSR, jurnal Rossiyskoy Akademii Nauk “Sotsiologiçeskiye İssledovaniya” № 9, s. 188-127.

Nekrasov, V. F. Bolşaya Sovetskaya Entsiklopediya (BSE), otdel “Yejov Nikolay İvanoviç”, https://bigenc.ru/military_science/text/1976479] Erişim Tarihi: 28.08.2018]

Aksyutin Yu. A. Bolşaya Sovetskaya Entsiklopediya (BSE), otdel “Molotov Vyaçeslav Mihayloviç”, https://bigenc.ru/military_science/text/1976479] Erişim Tarihi: 28.08.2018].