KARS’TA CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI (1930-1949)

Türk Kurtuluş Savaşı’nın ardından, millî egemenlik ilkesi gereğince 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiş ve böylece Cumhuriyet idaresine geçilmiştir. Cumhuriyetin ilanının bayram olarak kutlanmasına karar verildikten sonra, yurt genelinde kutlamaların canlı geçebilmesi adına zengin içerikli programlar uygulanmıştır. Kutlama günlerinde halkın ve devletin kaynaşması amacına yönelik olarak; söylevlere, şiirlere, millî oyunlara, fener alaylarına ve cumhuriyet balolarına yer verilmiştir. Tüm yurtta olduğu gibi Kars’ta da Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının belirli bir intizam içerisinde gerçekleştirilmiştir. 1930-1949 yılları arasında Kars’ta Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının ele alındığı bu makale yazılırken; Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgelerinden, Kars Vilayet gazetesinden, Doğuş dergisinden ve tetkik eserlerden yararlanılmıştır.

Republic Day Celebrations in Kars (1930-1949)

Following the Turkish War of Independence, the Republic was declared on 29 October 1923 in accordance with the principle of national sovereignty. After the decision to celebrate the declaration of the Republic as National Day, rich contest programs was implemented in order to celebrate the Republic Day with enthusiasm throughout the country. For the purpose of ensuring public and state integrity, the Republic Day celebrations included speeches, poems, folk dances, torchlight procession and official proms. The Republic Day celebrations were carried out in a certain order in Kars province as across the country. Prime Ministry Republic Archives (BCA), Kars Province Newspaper, Dogus Magazine and second-hand sources were used in this paper that the Republic Day celebrations in Kars between 1930 and 1949 were discussed.

PDF

___

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü BCA, 030.18.01.01.011.48.17.

BCA, 490.01.1145.18.1.(1-69).

BCA, 490.01.1208.10.1.

BCA, 490.1.0.0.1011.901.1.2.

Düstur, 3. Tertip, C. 5, 26 Teşrin-i Evvel 1340.

Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi, Devre: 1, C. 5, 22 Haziran 1325/5 Temmuz 1909, TBMM Basımevi, Ankara.

Resmi Gazete, S. 2437, 26 Haziran 1933: 2785.

TBMM Zabıt Ceridesi (1933). Devre: 4, C. 16, TBMM Matbaası, Ankara.

TBMM Zabıt Ceridesi (1976). Devre: 2, C. 18, TBMM Matbaası, Ankara.

Alpaslan, E. & Aydın, T. (2015). Tek parti döneminde Maraş'ta Cumhuriyet Bayramı kutlamaları (1934-1945). KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), ss. 261-284.

Biçer, Hasan. (2017). Cumhuriyet’in 50. yıl kurtuluş yıldönümü kutlamaları, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Bolat, B. S. (2007). Milli bayram olgusu ve Türkiye’de yapılan Cumhuriyet Bayramı kutlamaları (1923-1960), Hacattepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara. Çakmak, F. (2010). Bursa’da On beşinci yıl Cumhuriyet bayramı Kutlamaları. U.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 11, S. 18, ss. 87109.

Çanak, E. (2013). Adana’da cumhuriyetin onuncu yılı kutlamaları. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. XXIX, Sayı: 86, Temmuz, ss. 1-25.

Doğaner, Y. (2007).Cumhuriyetin onuncu yıl kutlamaları. Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl: 5, S. 9, Şubat, Ankara, ss. 119-143.

Elmacı, M. E. (1998). Cumhuriyet’in ilanının ilk yıldönümü kutlamaları. Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 75. Yıl Özel Sayısı, C. 3, S. 8, 49-59.

Haykır, Y. & Çevik, M. (2014). Tek Parti döneminde Elazığ’da Cumhuriyet Bayramı kutlamaları (1934-1945). Turkish Studies, C. 9, S. 7, Ankara, ss. 331-377.

Öztürk, G. (2015). Niğde’de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları (1926-1948). Gaziantep Üniversity Journal of Social Sciences, 14 (3), ss. 585-599.

Piyadeoğlu, C. (2010). Gazneliler ve Büyük Selçuklular’da bayramlar ve bayram kutlamaları. Turkish Studies 5 (4), ss. 1412-1420.

Şeneken, S. (2009). 1930’lu yıllarda İzmir’de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri Ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.

Yamak, S. (2008). Meşrutiyetin bayramı: 10 Temmuz ȋd-i Millisi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No: 38, İstanbul, ss. 323-342.

Doğuş Dergisi, 1933.

Doğuş Dergisi, 1939.

Kars Vilayet Gazetesi,1930.

Kars Vilayet Gazetesi,1938.

Kars Vilayet Gazetesi,1940.

Kars Vilayet Gazetesi,1943.

Kars Vilayet Gazetesi,1944.

Kars Vilayet Gazetesi,1945.

Kars Vilayet Gazetesi,1947.

Kars Vilayet Gazetesi,1948.

Kars Vilayet Gazetesi,1949.

Erdem, S. (1992). Bayram. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 5, Güzel Sanatlar Matbaası A. Ş., İstanbul.

Koca, S. (2002). Eski Türklerde bayram ve festivaller. Türkler, C. 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss. 79-89.

Taş, N. F. (2002). Türk meclislerinin kabul ettiği bayramlar. Türkler, C. 16, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss. 656-675.