Ali Osman ENGİN, RASİM TÖSTEN, M. Dursun KAYA, Yavuz Selim KÖSELİOĞLU

İlköğretim Öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasıyla ilgili tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi (Kars ili örneği)

Engelli çocukların sosyal ortamla bütünleşmeleri ve akran gruplarının onları oldukları gibi kabullenerek sürece kazandırmaları amacıyla geliştirilen kaynaştırma programlarının önemi büyüktür. Türkiye’deki bu uygulamalarda öğretmenlerin kaynaştırma programları konusundaki yetersizliği gözden kaçmayacak derecede problem oluşturmaktadır. Öğretmenlerin yükseköğrenimleri süresince konu ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmamaları ve mesleki yaşamlarında bu tür durumlarla karşılaştıklarında zorlandıkları görülmüştür. Yapılan durum tespit çalışmalarında özellikle sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma problemlerine ilişkin görüşleri olumsuz olmuştur. Ebeveynlerin ise kaynaştırma programları hakkında çok fazla bilgiye sahip olmadıkları gözlenmiştir. Bu çalışma Kars ilinde kaynaştırma sınıfları uygulamasının sınırlılıklarının ne olduğunun tespit edilmesi ve gerekli önerilerin sunulması amacıyla hazırlanmıştır. Amaçsal örnekleme yoluyla seçilen Kars il merkezinde görevli kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin tutumlarını belirlemek amacıyla bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçek, derecelendirme formunda 5 seçenekten oluşmuştur. Birinci bölümde araştırmanın kuramsal temelleri üzerinde durularak gereken teorik boyut tamamlanmıştır. Aynı zamanda araştırma ile ilgili literatür taraması yapılmış ve farklı çalışmaların ortaya çıkardığı sonuçlar değerlendirilmiştir. İkinci bölümde ise, hazırlanan ölçek uygulanarak veriler toplanmış ve bu veriler araştırma yöntem ve teknikleri çerçevesinde raporlaştırılmıştır. Çalışmanın son bölümünde de, elde edilen veriler istatistikî yöntemlerle değerlendirilerek sonuçlandırılmış ve gereken önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın Kars ilindeki öğretmen ve ilgili alanda çalışan görevlilerin yerel kültürel değerlerin ve kültür yapılarının geliştirilmesine katkı sağlamalarına yardımcı olacağına inanılmaktadır.

The evaluation of manners and point of views related to mainstreaming education having responsibilities of students who are in needs of special education for primary education (Example of Kars)

The importance of education Programmes related to educational activities fort he students to become close friends to help them to be the central factors of educational experiences by having the other agual friend groups accept them with their special features and succeeding to help them to become together with the social environment.It was found out that the teachers’ disabilities on the education of becoming close friends reasoned very critical problems in the applications happened in Turkey. It was undrstood that the teachers had some difficulties when they were faced these kinds of problems because of not having enough information while studying at universities. During the situation (position) analysing studies especially the point of views of primary education of developing close friendship activity class room teachers were not positive. On the other hand it was also understood that the parents didn’t have enough information about the educational activities to maket he students become close friends (to eachothers). This study was carried out fort he aim of producing the necessary suggestions and for understanding what the educational limitations of becoming close friends in Kars. In this study a scala was prepared fort he aim of defining the manners and point of views of teachers being busy on duty with educating and teaching in classrooms for causing to become firm friends in the same school. The scala was a credible one having credibility and validity counted by the experts. In the first chapter, the necessary theorical dimension was prepared by investigating the historical background. On the other hand some other studies studied on and their data were put into account. In the second chapter, the collected data, as a result of applying the scala, were reported by the way of sutable researching methods. In the last chapter of the study, the handed data were evaluated by using statistical techniques and then some suggestions were suggested. It was believed that this study helped the teachers and duty persons to develope the local cultural values and forms.

PDF

___

AKÇAMETE, G.-GÜRGÜR, H.-KIŞ, A. 2004: “Okul Dışı Ortamlarda Özel Gereksinimli Öğrencilere Verilen Destek Hizmetlere İlişkin Gönüllü Özel Eğitim Öğretmenlerinin Görüşleri”. 14. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Bolu.

AKÇAMETE A. G., 2009: Genel Eğitim Okullarında Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim (2. baskı) Ankara: Kök Yayıncılık

AYDIN, B.-ŞAHİN, R. 2002: “Kaynaştırma Programının Uygulandığı Okullardaki Uygulamalarla Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin Karşılaştırılması”. 11. Özel Eğitim Kongresi. Konya: Eğitim Kitabevi.

BATU, E. S. 1998: Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

BATU, S.-KIRCAALİ-İFTAR G.-UZUNER Y. 2004: “Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 33–50 Ankara.

BAYKOÇ-DÖNMEZ, N.-AVCI, N.-ASLAN, N. 1997: “İlk ve Ortaöğretim Kurumu Öğretmenlerinin Engellilere ve Kaynaştırmaya İlişkin Bilgi ve Görüşleri”. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri. Eskişehir, Eylül.

DİKEN, H. İ. 1998: Sınıfında Zihinsel Engelli Çocuk Bulunan ve Bulunmayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Çocukların Kaynaştırılmasına Yönelik Tutumlarını Karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu

DİLER, N. 1998: “Kaynaştırma Kavramı, Kaynaştırma Uygulamaları Ve Etkili Kaynaştırma İçin Yapılması Gerekenler”. 8. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Edirne.

ERİPEK, S. 1986: “Özel Gereksinimli Çocukların Normal Sınıflara Yerleştirilmesi ‘Kaynaştırma’”. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2).

ERİPEK, S. 2004: “Türkiye’de Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmalarına İlişkin Olarak Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 25–32. Ankara

EURYBASE 2009: Türk Eğitim Sisteminin Örgütlenmesi. Ankara: European Commission

FICUS, E. D.-MANDELL, C. J. 1983: “Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi” AKÇAMETE, G. (Ed.), Çev. ŞENEL, H. G. ve TEKİN, E. ÖZKAN Matbaacılık Sanayi, Ankara.

KARGIN, T.-BAYDIK, B. 2002: “Kaynaştırma Ortamındaki İşitme Engelli Olmayan Öğrencilerin İşitme Engelli Akranlarına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişken Açısından İncelenmesi” Özel Eğitim Dergisi. 3 (2), 27–39.

KARGIN, T.-ACARLAR, F.-SUCUOĞLU, B. 2005: “Öğretmen, Yönetici ve Anne Babaların Kaynaştırma Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi” Özel Eğitim Dergisi, 4 (2), 55–76.

KARGIN, T. 2004: “Kaynaştırma: Tanımı, Gelişimi ve İlkeleri” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 1–13. Ankara

KAYAOĞLU, H. 1999: Bilgilendirme Programının Normal Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Ortamındaki İşitme Özel Gereksinimli Çocuklara Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

KIRCAALİ-İFTAR, G. 1992: “Kaynaştırma Becerileri Öz-Değerlendirme Aracı” Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 119–129 Eskişehir

KIRCAALİ-İFTAR, G. 1998: “Özel Gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim” S. Eripek (Ed.), Özel Eğitim (1–14). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları

KÜÇÜKER, S.-KANIK-RICHTER, N. 1994: “Normal Çocuğa Sahip Anne Babaların Özürlü Çocuklara Yönelik Tutumları”, Özel Eğitim Dergisi, 1(4), 13–19. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

METİN, N. 1997: “Anaokuluna Devam Eden 4–6 Yaş Grubundaki Çocukların Anne Babalarının Normal ve Özürlü Çocukların Kaynaştırıldığı Programlar Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi” 5. Mithat Enç Günleri. Ankara: Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Yayınları.

OSBORNE, A. G.-DIMATTIA, P. 1994: “The Least Restrictive Environment Mandate: Legal İmplications”. Exceptional Children, 61(1), 6–14.

ÖNCÜL, N.-BATU, S. 2004: “Eskişehir İlinde Kaynaştırma Uygulamasının Yapıldığı Bir İlköğretim Okunda Normal Çocuk Annelerinin Kaynaştırma Uygulamasına İlişkin Görüşleri” 14. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Bolu.

ÖZBABA, N. 2000: Normal Çocuk Annelerinin Kaynaştırma Uygulamasına İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul

SUCUOĞLU, B. 2004: “Türkiye’de Kaynaştırma Uygulamaları: Yayınlar/Araştırmalar (1980–2005)” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2) 15–23 Ankara.

TEMİR, D. 2002: Normal Çocuk Annelerinin Kaynaştırma Uygulamasına İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara

UYSAL, A. 2003: “Kaynaştırma Uygulaması Yapan Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri” 13. Ulusal Özel Eğitim Kongresi. Ankara: Kök Yayınevi

http://okulweb.meb.gov.tr/75/01/306898/index_dosyalar/BEP.doc (17.01.2010 )