Özel hayatın korunması: Türk Ceza Kanununda özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlarla ilgili düzenlemenin İslam Hukuku ile mukayesesi

Hukukçuların kullandıkları “sır alanı”, hususi alan”, mahremiyet” ve “özel hayatın gizliliği” gibi tabirler, insanın başkalarıyla paylaşmayıp sadece kendisinin bilmesini istediği alanın hukuk ilmine yansımasıdır. Bu gerçek, asıl itibariyle sosyal bir varlık olan insanın iç dünyasında kendine mahsus hayatın yaşandığını göstermektedir. Bu özel hayatın sahibi, söz konusu alana ait bilgilerin ne kadarının dışarıya çıkmasına izin veriyorsa diğer insanların o kadar bilgi sahibi olma hakları var demektir. Buna göre bir başkasının özel hayatının gizliliğini ihlal etmek hukuk düzenleri tarafından suç sayılmaktadır. Bu bağlamda Türk Ceza Kanununun dokuzuncu bölümünde özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlarla ilgili çeşitli ceza hükümleri yer almaktadır. Burada haberleşmenin ve özel hayatın gizliliğinin ihlali, kişisel verilerin korunması, nitelikli haller, şikâyet hakkı gibi hususlar düzenlenmiştir. Özel hayatın gizliliğinin korunması hakkında klasik İslam hukukunda müstakil bir bölüm bulunmamaktadır. Ancak bu konuda ahlak-hukuk birlikteliği anlayışını yansıtan pek çok ayet ve hadis mevcuttur. Ayrıca fıkıh kaynaklarında da konuya ışık tutacak bilgi birikimi ve somut uygulama örnekleri yer almaktadır. Bu çalışmada tanım, kapsam, hukuki nitelik, sistem ve hüküm bakımından Türk Ceza Kanununda özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlarla ilgili düzenlemenin İslam Hukuku ile karşılaştırması amaçlanmaktadır

Protection of privacy: Comparison of regulation related crimes committed against private Life and secret areas of Life in Turkish penal code with the Islamic Law

The terms “secret area”, “private area”, “privacy”, and “privacy of personal space” used in legal nomenclature to define an area in which a person does not want to share with others. This reality also indicates that inner life of person is experienced in the human inner world. The person who owns that inner world determines the amount of knowledge to be known by others and the others would have access to only the information made public by the person himself or herself. For this reason violation of the privacy is regarded as a crime in legal systems. Similarly 9th section in the Turkish Punishment Laws states certain enforcements against the violation of the privacy. The law also regulates violation of privacy and privacy of communication, protection of personal data, and the right of compliments against of the violations. Classic Islamic law does not have a specific section solely devoted to the privacy. However, there are large number of revelations and hadiths as a reflection of ethic-law coupling. Moreover, there are a wealth of theoretical information and an elevated number of solid cases for the subject in the fiqh. In this study a comprehensive comparison of definitions, extents, legal status, system and case conclusions of privacy in Turkish Punishment Laws and Islamic Law.

PDF

___

ABDÜLBÂKÎ, M. F. 1990: el-Mu’cemü’l-müfehres li-elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm, İstanbul.

AHMED b. HANBEL, 1992: el-Müsned, İstanbul.

AKŞİT, C. 1976: İslâm Ceza Hukuku ve İnsanî Esasları, İstanbul.

ALBAYRAK, M. 2008: “Şikâyete Tabi Suçların Özellikleri Ve Bu Suçlara Bağlanan Hukuki Sonuçlar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, sayı: 77, s. 281-306.

ARMAĞAN, S. 1987: İslam Hukukunda Temel Hak ve Hürriyetler, Ankara. ATAR, F. 1992: Fıkıh Usulü, İstanbul.

ATTAR D. 1981: ed-Difâu’ş-Şer’iyyi fi’ş-Şerîati’l-İslâmî, Beyrut.

BARDAKOĞLU, A. 1993: “Ceza”, DİA, C: 7, s. 472, İstanbul.

BEHNESÎ, A. 1984: el-Medhalü’l-Fıkhi’l-Cinâiyyi’l-İslâmî, Beyrut.

BEŞER, F. 1987: İslam’da Sosyal Güvenlik, Ankara.

BİLMEN, Ö.N. 1985: Hukuku İslamiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu, İstanbul.

BİRSİN, M. 2012: İslam Hukukunda İnsan Hakları Kuramı, İstanbul.

BUHÂRÎ, M. 1992: el-Câmiu’s-sahîh, İstanbul.

BUHÛTÎ, M. 1985: Ravdu’l-murbi’ şerhu Zâdi’l-müstekni ́, Beyrut.

BUHÛTİ, M. 1997: Keşşâfu’l-kınâ’ an metni’l-İknâ, Beyrut.

ÇAĞRICI, M. 1997: “Sır”, İslam’da İnanç, İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, C: 4, s: 118, İstanbul.

ÇAĞIRICI, M. 2001: “İstihza”, DİA, C: 23, s. 347, İstanbul.

ÇAĞIRICI, M. 2006: “Nemime”, DİA, C: 32, s. 553, İstanbul.

ÇALIŞ, H. 2004: İslam Hukukunda Özel Mülkiyet ve Sınırlamaları, Konya.

DAĞCI, Ş. 1996: İslâm Ceza Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Fiiller, Ankara.

DEHLEVÎ, 1994: Huccetullâhi’l-bâliğa (trc. Mehmet Erdoğan), İstanbul.

DERDÎR, A. 1328: Şerhu’l-Kebîr, Kahire.

DESÛKÎ, M 1328: Hâşiyetü şerhi’l-Kebîr alâ muhtasari’l-imâmi’l-Halîl, Kahire.

DEVELLİOĞLU, F. 1993: Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara.

DEYBÂNÎ, A. 1994: el-Medhal ilâ dirâseti’l fıkhı’l-İslâmî, Bingazi.

DÖNMEZER, S.-ERMAN, S. 1988: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, İstanbul.

EBÛ CEYB, S. 1988: el-Kâmûsu’l-Fıkhî, Dımeşk.

EBÛ DÂVUD, S. 1992: Sünenu Ebî Dâvud, İstanbul.

EBÛ KÂSIM, N. 1983: Şerâiu’l-İslâm, Beyrut.

ERDOĞAN, M. 1999: Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, İstanbul.

EREM, F. 1971: Ceza Hukuku, Ankara.

ESKİCİOĞLU, O. 1996: İslam Hukuku Açısından Hukuk ve İnsan Hakları, İzmir.

GAZZÂLÎ, M. ty.: el-Müstesfâ min İlmi’l-Usûl, Beyrut.

GAZZÂLÎ, M. 1997: el-Vesît fi’l-mezheb, Beyrut.

GÖKMENOĞLU, H.T. 1996: İslam’da Şahsiyet Hakları, Ankara.

GÜNDÜZ, A. 2001: “İnsan Hakları”, DİA, C: 22, s. 323, İstanbul.

HAÇKALI, A. 2004: İslam Hukuk Tarihinde Gayeci İctihat Metodunun Gelişimi, İstanbul.

HATTÂB, M. 1992: Mevâhibu’l-Celîl, Beyrut.

HEYET, 1973: Mecelle-i ahkâm-ı adliyye, İstanbul.

HEYET, 1991: Türk Hukuk Lügatı, Ankara.

HÖKELEKLİ, H. 1999: “Irz”, DİA, C: 19, s. 133-134, İstanbul.

HURAŞÎ, M. ty.: Şerhu Muhtasari’l-Halîl, Beyrut.

ISFEHÂNÎ, R. 1986: el-Müfredât fî Garîbi’l-Kurân, İstanbul.

İBN CÜZEYY, M. 1982: Kavânînu’l-Fıkhıyye, Tunus.

İBN KUDÂME, A. 1992: el-Muğnî, Riyad.

İBN MANZÛR, M. ty: Lisânü’l-Arab, Beyrut.

İBN MELEK, ty.: Şerhu’l-Menâr fi’l-usûl, İstanbul.

İBN MÜFLİH, B. 1997: el-Mübdi’ şerhu’l-mukni’, Beyrut.

İBN TEYMİYE, 1984: el-Muharrar fi’l-Fıkhı alâ İmâmi Ahmed b. Hanbel, Riyâd.

İMRE, Z. 1980: Medeni Hukuka Giriş, İstanbul.

KAHRAMAN, A. 2008: İslam Hukuk ve Ahlak İlkeleri Işığında Özel Hayatın Gizliği (Mahremiyet), Ankara.

KARÂFÎ, Ş. ty.: Envâru’l-burûk fî envâ’il-furûk, yy.

KARAMAN, H. 1986: Mukayeseli İslam Hukuku, İstanbul.

KARAMAN, H. 2006: Günlük Hayatımızda Helaller ve Haramlar, İstanbul.

KÂSÂNÎ, E. 1997: Bedâiu’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’, Beyrut.

KÂSIM, Y. 1985: ed-Difâu’ş-Şer’î fi’l-Fıkhı’l-Cinâiyyi’l-İslâmiyyi ve’l- Kânûni’l-Cinâiyyi’l-Vad’î, Beyrut.

KOÇAK, M.-DALGIN, N.-ŞAHİN O. 2013: Fıkıh Usulü, İstanbul.

KÖPRÜLÜ, B. 1979: Medeni Hukuk, İstanbul.

KUNTER, N. 1981: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul.

MERDÂVÎ, A. 1952: el-İnsâf fî ma’rifeti’r-râcih mine’l-hılâf alâ mezhebi’l- imâm Ahmed b. Hanbel, Beyrut.

MES’ÛD, M. 1997: İslâm Hukuk Teorisi (trc. Muharrem Kılıç), İstanbul.

MUSTAFA, Y. 2011: İslam Hukukunda İnsan Hakları ve Eşitlik, Konya.

MÜSLİM, 1991: el-Müsnedü’s-sahîh, Kahire.

NESÂÎ, 1992: Sünenü Nesâî, Beyrut.

NEVEVÎ, M. ty.: Ravdatu't-tâlibîn, Beyrut.

REMLÎ, Ş. 1984: Nihâyetü’l-muhtâc ilâ şerhi’l-Minhâc, Beyrut.

ŞA’BAN, Z. 1990: İslâm Hukuk İlminin Esasları (trc. İ. Kafi Dönmez), Ankara.

ŞAFAK, A. 1992: Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ankara.

ŞÂFİÎ, M. 1993: el-Umm, Beyrut.

ŞÂTIBÎ, 1990: el-Muvâfakât fî usûli’ş-şerî’a (trc. Mehmet Erdoğan), İstanbul.

ŞEBRAMELLİSÎ, N. 1988: Hâşiyetü Nihâyeti’l-minhâc li’r-Remlî, Beyrut.

ŞEKERCİ, O. 1996: İslam Ceza Hukukunda Ta’zir Suçları ve Cezaları, İstanbul.

ŞEREFÎ, A. 1986: el-Bâis ve eseruhû fi’l-mes’ûliyyeti’l-cinâiyyeti dirâseten ve mukâraneten bi-ahkâmi’ş-şer’iyyeti’l-İslâmiyyeti, yy.

ŞÎRÂZÎ, İ. 1995: el-Mühezzeb, Beyrut.

ŞİRBÎNÎ, Ş. 1958: Muğni’l-muhtâc ilâ ma’rifeti meâni’l-Minhâc, Kahire.

TİRMİZÎ, ty.: el-Câmiu’s-sahîh (thk. Ahmed Muhammed Şâkir), Beyrut.

TOKSARI, A. 2012: “Temel Hak Ve Özgürlükler Bağlamında Kitap ve Sünnete Göre Özel Hayatın Gizliliği”, Diyanet İlmi Dergi, C: 48, sy: 2, s. 7-30, Ankara.

UDEH, A. 1994: et-Teşrîu’l-cinâiyyü’l-İslâmî mukâraneten bi’l-kânûni’l-vad’î, Beyrut.

YAZIR, M.H. 1979: Hak Dini Kuran Dili, İstanbul.

ZERKÂ, M. 1983: Nazariyyetü’t-teassüfi bi-isti’mâli’l-hakki fi kânûnin İslâmiyyin, Amman.

ZEYDAN, A. 1990: el-Vecîz fî usûli'l-fıkh, Beyrut.

ZUHAYLÎ, V. 1985: Nazariyyetü’z-Zarûrati’ş-Şer’iyyeti Mukâraneten maa’l- Kânûni’l-Vad’î, Beyrut.