Tuna Bulgarlarının Hristiyanlığı Kabul Etmesinin Siyasi Nedenleri

Asparuh önderliğinde Gök Tengri inanışına mensup olan Onogur-Bulgarlar’ının Tuna’ya gelmeleri ve burada devlet kurmaları yaklaşık VII. yüzyıla denk gelmektedir. Bulgarların gelmiş oldukları topraklarda ve hâkimiyeti altına aldıkları yerli Slav nüfusu pagan inanışa mensuptur. Her iki etnik grubun farklı inanış sistemine mensup olmaları, onların uzun süre yan yana barış içinde yaşamalarına engel olmamıştır. Göçebe olan Bulgar Türkleri Omurtag döneminden itibaren yerleşik hayata geçmeleri ve Slav nüfusuyla evlenmeleri neticesinde Slav ve Slavca konuşan nüfusun çoğalmasına neden olmuştur. Diğer taraftan Balkanlarda, Bulgarlara en yakın komşuları olan Moravya ve Franklar’ın Hristiyanlığı kabulü ve siyasi anlamda güçlenmeleri, Bulgar Hanlarının sınır bölgesinde yerleşik nüfusu kontrol altına almalarını zorlaştırmıştı. Bulgaristan’ın güneyindeki Bizans İmparatorluğu’nun Roma kilisesiyle bitmek bilmeyen gerginlikleri ve her ikisinin de diğerine göre kendini üstün görme çabası uzun süre devam etmiştir. İki güç arasında devam eden bu kavga yanı başında askeri anlamda güçlü olan Bulgarların gözünden kaçmamıştır. Biz bu çalışmada IX. yüzyılda Bulgarların toplu halde Hristiyanlığın kabulü ve devletin resmi din ilan edilmesi ile ilgili siyasi nedenlerini ele alınarak değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler:

Tuna Bulgarları, Hristiyanlık, Boris, Bizans, Kilise

Political reasons for Danube Bulgarians accepting Christianity

Onogur-Bulgarians, belonging to the belief of Gök Tengri (Sky-God), came to the Danube and established a state there in the 7th century under the leadership of Asparuh. The indigenous Slavic population in the lands that the Bulgarians passed from and dominated was a pagan belief. The fact that both ethnic groups belonged to a different belief system did not prevent them from living side by side in peace. As a result of the nomadic Bulgarian Turks' resident life since the Omurtag period and their marriage to the Slavic population, the Slav and Slavic speaking population increased. On the other hand, in the Balkans, the closest neighbors of Bulgarians, Moravia and the Francs, accepted Christianity and strengthened politically, making it difficult for the Bulgarian Khan to control the settled population in the border area. The endless tensions with the Roman church of the Byzantine Empire in the south of Bulgaria, and the effort to see themselves superior to the others, continued for a long time. This fight between the two forces did not escape the eyes of the Bulgarians who were militarily strong. In this study, the political reasons of Bulgarians' acceptance of Christianity in the 9th century and the declaration of Christianity as the official religion of the state will be analyzed.

Keywords:

Danube Bulgarians, Christianity, Boris, Byzantine, Church,

PDF

___

Aniçkov, Y.V, Yazıçestvo i Drevnyaya Rus, M.M. Stasyulviç yayınevi, S.Peterburg 1914 Avcıoğlu, Doğan, Türklerin Tarihi, Cilt. I, Tekin Yayınevi, İstanbul 1995 Bojilov, Tsar Semyon Velikiy (893-927) Zolotoy Vek Srednevekovoy Bolgarii, Oteçestveniya front, Sofya 1983 Cilt:21, Ankara, 2003 Çiçurov, İ.S, Vizantiyskiye İstoriçeskiye Soçineniya: ”Hronologiya” Feofana,” Brevariy” Nikifora, Nauka, Moskova, 1980 Fehér, Géza, Bulgar Türkleri Tarihi, TTK, Ankara 1984 Florya, B.N, Sudbı Kirillo-Mefodiyskoy Traditsii posle Kirilla i Mefodiya”Aleteya, S.Peterburg, 2000 Golden, Peter, Türk Halkların Tarihine giriş, çev. Osman Karatay, Ötiken, İstanbul 2016 Gömeç, Saadettin, Eski Türk İnancı Üzerine Özet, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı:33 Gretski İzvori za Blgarskata İstoriya, Bulgaristan İlimler Akademisi, C.III. Sofya 1954 Gretski İzvori za Bolgarskata İstoriya, Cilt. II, Bulgaristan İlimler Akademisi, Sofya 1959 Guzelev, V, Knez Boris Pervıy, Nauka i İzkustvo, Sofya 1969 Güngör, Harun, Eski Türklerde Din ve Düşünce, Türkler, C.3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara,2002. Kafesoğlu, İbrahim, Türk Milli Kültürü, TTK, Ankara 1988 Kayapınar, Ayşe “Tuna Bulgar Devleti (679-1018)”,Yeni Türkiye Dergisi, sayı 66 (Rumeli- Balkanlar Özel Sayısı-1), Ankara 2015 L’Histoire Bulgare dans les ouvrages des savants européens, Bulgaristan İlimler Akademisi Sofya, 1969 Latinski İzvori za Blgarskata İstoriya, Bulgaristan İlimler Akademisi, C.II, Sofya 2001 Levkeyevskaya Ye, Mifı Russkogo Narada, Astrel ACT, Мoskva 2004 Litavrin, G.G, Prinyatiye Hristiyanstva Narodami Tsentralnoy i Yugo-Vostoçnoy Yevropı i Kreşeniye Rusi, Nauka, Moskova.1988 Litvinov, G,Rannefeodalnıye Gosudarstva na Balkanah, VI-XII. v”,Nauka, Moskva 1985 Maksimov, S.V, Neçistaya, nevedomaya i kresnaya Sila, R.Golike, A.Vilborg sodrujestvo, S.Peterburg, 1903 Notari, Tamas, Some Remarks on the Responsa Nicolai papae I. ad consulta Bulgarorum, Acta University, Sapientiae, Legal Studies, 2015 Obolenskiy, D, Vizantiyskoye Sodrujestvo Natsıy.Şest Vizantiyskih Portretov , çev.İvanova, Lomize ,Yanus-K, Moskova 1998 Obolensky, D, The Byzantine Commonwelth, Eqstern Europe 500-1453, Praeger Publishers,London 1971 Ostrogorskiy, Georg, Bizans Devleti Tarihi, TTK, Ankara.1995 Ögel, Bahaeddin, İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, 4. Baskı,Türk Tarih Krumu Yayınları, Ankara 1991. P. Mutafçiev-V. Mutafçieva, İstoriya na Bılgarskiya narod ot naçenkite na çoveşkiya jivot po naşite zemi do bılgarskoto vızrajdane, Aİ. Prof.Marii Drinov, Sofya 1995 Rapov, O.M, Russkaya Tserkov v IX –pervoy treti XII. v,Prinyatiye Hristiyanstva , Russkaya Panorama yayınevi, Мoskova, 1998 Rıbakov, B.A, Russkaya Tserkov v IX –pervoy treti XII. v,Prinyatiye Hristiyanstva Russkaya Panorama, Moskva.1998 Rıbakov, B.A, Yazıçestvo Drevnih Slovyan, Nauka, Moskva,1994 Roux, Jean-Paul, Türklerin ve Moğolların Eski Dini, Kabalcı Yayınları, çev. Prof. Dr. Aykut Kazancıgil, 2011 Tekin, Talât, Tuna Bulgarları ve Dilleri, TDKY, Ankara 1957 Togan, Z. Velidi, Umumi Türk Tarihi’ne Giriş, 3. Baskı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1981 Vejarova, J,Slavyane i Prablgari po Danii na Nekropolite ot VI-XI. v na Teritoriyata na Blgariya, Bulgaristan İlimler Akademisi, Sofya 1976 Zimonyi, Istvan, Türkler Ansiklopedisi, Bulgarlar ve Ogurlar, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.2002 Zlatarskı, V.N, Krum Han, Çev. M. Türker Acaroğlu, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 10-11, 1981-1982, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul 1983 Zlatarsky, V.N, İstoriya na Bılgarskata dırjava prez srednite vekove, C. I, Sofya 1970.