Türkiye'de ve Farklı Ülkelerde Öğretmen İstihdam Politikalarının İncelenmesi

Öğretmen istihdamı, bir ülkenin eğitim sisteminde eğitim kalitesinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi açısından önem taşımaktadır. Öğretmen istihdamına ilişkin politikalar, öğretmen yetiştirme sürecinin belirleyicileri olmalarının yanı sıra eğitimde birçok değişkeni etkilemektedir. Öğretmen istihdamının her alanda olduğu gibi arz ve talep dengesi içinde değerlendirilmesi gerekir. Ülkelerin öğretmen istihdam politikaları doğrultusunda öğretmen yetiştiren kurumların kontenjanları belirlenmekte ve öğretmenliği kariyer olarak seçecek olan kişilerin mesleğe yönelimleri sağlanmaktadır. Arz talep dengesinin yeterince kurulamaması, öğretmen yetiştiren kurumlar ile istihdam eden kurumların işbirliğinin bulunmaması birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Bu nedenle ülkelerin öğretmen yetiştiren kurumları ile istihdam eden kurumlarının işbirliği arasında güçlü bir bağ vardır. Ülkelerin öğretmen yetiştirme ve istihdam süreçleri incelendiğinde farklı uygulamalar dikkati çekmektedir. Öğretmen istihdam modellerinin ve öğretmen maaşlarının eğitim kalitesini ne oranda etkilediği ise araştırılması gereken bir konudur. Bu nedenle bu araştırma kapsamında Türkiye ve bazı ülkelerde öğretmen istihdam süreçlerinin incelenmesi ve öğretmen istihdam süreçleri ile eğitim kalitesi arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda farklı ülkelerin istihdam modelleri tespit edilmiş ve eğitim kalite göstergeleri ile ilişkileri incelenmiştir. Araştırmada sonuç olarak öğretmen istihdam süreçlerinin, mezun öğretmen adaylarının yerleştirilmesi ve öğretmen maaşları gibi istihdam süreçlerinin önem taşıdığı ve eğitim kalitesini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle ülkemizdeki öğretmen istihdam politikalarının eğitim kalitesini, niteliğini artıracak şekilde yeniden düzenlenmesinin gerektiği düşünülmektedir.

An Examination of Teacher Employment Policies in Turkey and Different Countries

Teacher employment is important in terms of determining and assessing thequality of education in the educational system of a country. Policies on teacheremployment are both determinants of teacher training process and affect many variablesin education. Teacher employment should be assessed in the context of supply anddemand balance, as is the case in all areas. The quota of teacher training institutions isdetermined in the direction of countries' teacher employment policies and those whoselect teaching as a career are directed to this profession. Inadequate balance betweensupply and demand and lack of cooperation between teacher-training institutions andteacher-employing institutions bring with it many problems. For this reason, thereshould be a strong co-operation link between teacher-training institutions and teacheremploying institutions. When the teacher training and employment processes of thecountries are examined, different applications attract attention. The extent to whichteachers' employment models and teacher salaries affect the quality of education is amatter that requires to be investigated. For this reason, this study aimed to examine theprocess of teacher employment in Turkey and some countries and to reveal therelationship between teacher employment processes and educational quality. To thisend, employment models of different countries have been determined and their relationswith education quality indicators have been examined. The research has reached theconclusion that teacher employment processes and teacher salaries are important andaffect the educational quality. Therefore, the authors of this research thinks that it isnecessary to rearrange the teacher education policies in our country to improve thequality of education.

PDF

___

Adem, M. (2008). Eğitim Planlaması. Ankara: Ekinoks.
Aldemir, A.Y. (2010). Türkiye ve Japonya'da İngilizce öğretmeni yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Aydın, A., Sarıer, Y., Uysal, Ş., Aydoğdu-Özoğlu, E., & Özer, F. (2014). Türkiye’de öğretmen istihdamı politikalarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(4), 397-420.
Barbieri, G., Rossetti, C., & Sestito, P. (2010). The determinants of teachers’ mobility. Evidence from a panel of Italian teachers. mimeo. https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/43789969/The_determinants_of_teacher_m obility
Başkan, G. A. (2001). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede yeniden yapılanma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20).
Bolat, Y. (2016). Bolat, Y. (2016). Türkiye, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya Fransa, İngiltere ve Japonya’da Mesleki ve Teknik Eğitime Öğretmen Yetiştirme. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 39-72.
Budak, T. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ilköğretim okullarında görev yapan kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Connelly, F. M., & Clandinin, D. J. (2004). Canadian teacher education in transformation. In Reform of teacher education in the Asia-Pacific in the new millennium (pp. 35-43). Springer, Dordrecht.
Cin, H. (2013). Neoliberal dönüşüm sürecinde eğitimde istihdamın değişen yapısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çınkır, Ş. ve Kurum, G. (2017). To be appointed or not to be appointed: The problems of paidteachers. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 9-35. www.enadonline.com DOI: 10.14689/issn.2148- 2624.1.5c3s1m.
Demir, M. C. ve Gür, H. (2000) Türkiye, İngiltere ve Fransa’da İşe Alınma, Çalışma Hayatı ve Ücret Politikaları Açısından Öğretmenin Durumu II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu (10- 12 Mayıs 2000) Çanakkale. S.501- 505.
Doğan, C. (2005). Türkiyede sınıf öğretme ni yetiştirme politikaları ve sorunları. Bilig (Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi), 35, 133-149.
Durmaz, S. O. (2014). Türkiye’de öğretmen olmak: emek süreci ve yeniden proleterleşme. Ankara: NotaBene Yayınları.
Eraslan, L. (2006). Öğretmenlik mesleğine girişte Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) yönteminin değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,1(1), 1-31.
Gül, A. G. A. C. Türkiye ile Çin, Finlandiya, Japonya ve Hollanda’nın Öğretmen Yetiştirme ve Seçme Sistemlerinin Karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 63-72.
Gündüz, H. B. (2008). Öğretmenlerin Sözleşmeli İstihdamı Ve Durumlarına İlişkin Sözleşmeli Öğretmenlerin Görüşleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16).
Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2).
Hinchliffe, K., 1995. Manpower analysis. In: Carnoy, M. (Ed.), International Encyclopedia of
Economics of Education, second ed. Pergamon, Tarrytown, NY, pp. 370–375. Karadeniz, Y., & Beşir Demir, S. (2010). Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasının Değerlendirilmesi. Ondokuzmayis University Journal of Education, 29(2).
Keçici, S. E. (2011). Almanya’da Öğretmen Eğitimi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34, 117-132.
Ke-jian, L. I. U. (2006). Teacher Employment Institution in Japan: Its Features and Inspiration for China [J]. Journal of Yangzhou University (Higher Education Study Edition), 5, 026.
Kıran, A. E. (1995). Fransız öğretim sisteminde öğretmen yetiştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11).
Koçak, S., & Kavak, Y. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen atama esasları ve kaynak yükseköğretim programlarıyla ilgili gelişmeler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 157-170.
Kuşaksız, A. (2011). Kadrosuz usta öğreticilerin sosyal güvenlik hakları. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 23-35.
Külekçi, E., ve Bulut, L. (2011). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Sınıf Öğretmenlerinin Yetiştirilme Sistemlerinin Karşılaştırılması. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 103-114.
OECD (2013). Reviews of Evaluation and Assessment in Education Synergies for Better Learning An International Perspective on Evaluation and Assessment: An International Perspective on Evaluation and Assessment, OECD Publishing.
OECD (2017), Education at a Glance 2017: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/eag-2017-en.
Oktay, H. (2012). Türkiye’de öğretmen istihdamında yaşanan sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Öğülmüş, K., Yıldırım, N., & Aslan, G. (2013). Ücretli öğretmenlerin görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunlar ve ücretli öğretmenlik uygulamasının okul yöneticilerince değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 12(4).
Polatcan, M., Öztürk, İ., & Saylık, A. Poınt Of Vıews Of Teacher Candıdates On Publıc Personal Selectıon Examınatıon (Kpss), Route Educational and Social Science Journal, Volume 3(1), 126- 138.
Prost, C. (2013). Teacher mobility: Can financial incentives help disadvantaged schools to retain their teachers?. Annals of Economics and Statistics/ANNALES D'ÉCONOMIE ET DE STATISTIQUE, 171-191.
Ross, A., & Hutchings, M. (2003). Attracting, developing and retaining effective teachers in the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. OECD Country Background Report< http://www. oecd. org/dataoecd/62/25/2635748. pdf> Accessed, 13, 04-07.
Soydan, T. (2012). Eğitimin Yapısal Dönüşümü Bağlamında Öğretmenlerin İstihdamı: İstihdam Biçimi Farklılıkları Üzerine Öğretmen ve Yönetici Görüşlerine Dayalı Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2).
Sözen, S., & Çabuk, A. (2013). Türkiye, Avusturya ve Almanya öğretmen yetiştirme sistemlerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013(14).
Tepe, M., & Vanhuysse, P. (2009). Educational business cycles. Public Choice, 139(1-2), 61-82.
Türkiye’de Öğretmen Eğitimi ve İstihdamı, Mevut Durum ve Öneriler Raporu (2017). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
http://www.egitim.hacettepe.edu.tr/belge/OgretmenEgitimi-istihdam_Raporu.pdf. Uygun, S., Ergen, G., & Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa'da öğretmen eğitimi programlarında uygulama eğitiminin karşılaştırılması. İlköğretim online, 10(2).
Walker, J., & von Bergmann, H. (2013). Teacher Education Policy in Canada: Beyond Professionalization and Deregulation. Canadian Journal of Education, 36(4), 65-92.
Wen-zhen, D. I. N. G. (2002). Study on the Teacher Employment System in America [J]. Studies In Foreign Education, 9, 013.
Yeşil, S. (2016). Pısa sınavlarında başarılı ilk beş ülkenin öğretmen yetiştirme ve istihdamı sistemleri ile Türkiye'nin öğretmen yetiştirme ve istihdam sisteminin karşılaştırılması. Yyaınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973.
Yüksel, M. (2014). Bilgi çağında değişen eğitim paradigmaları çerçevesinde öğretmen istihdamı: Türkiye örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman demirel üniversitesi Sosyal Bilimleri Üniversitesi, Isparta.
OECD (2018). PISA Effective Teacher Policies Insights from PISA: Insights from PISA.