İNSAN HAKKI OLARAK EĞİTİM HAKKI VE ÜLKEMİZDE KIZ ÇOCUKLARININ DURUMU

Eğitim hakkının tüm haklariçinde özel bir öneme sahip olduğu açıktır. Birey bakımından bir temel hak olan eğitim, Devlet için de bir görevdir. Bireylerin eğitim hakkının hukuken ve fiilen gerçekleştirilmesi, Devlete görev olarak yüklenmiştir. Anayasa’nın 42. ve 17 maddeleri, biri doğrudan diğeri dolaylı olarak eğitim hakkıyla ilgili anayasal düzenlemelerdir. Bu bakımdan eğitim özgürlüğünün sağlanması yeterli olmayıp; Devletin eğitim hakkının gerçekleşmesine yönelik sorumluluk üstlenmesi gereklidir. Bu niteliğiyle negatif statü haklarından değil; pozitif statü haklarındandır. Eğitim hakkının kullanımı, cinsiyet, vatandaşlık, yaş vb. özelliklere bağlı olarak farklılaşamaz. Devletin bu konuda gereken önlemleri alma yükümlülüğü de bulunmaktadır. 1949 yılında ülkemizin onayladığı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde de konuya dair düzenleme bulunmaktadır. Medeni Kanunumuzun evlenme yaşı ile ilgili düzenlemesi başta olmak üzere, mevzuatımızdaki bazı düzenlemeler, maalesef kız çocuklarının erken yaşta evlendirilerek eğitim hayatlarının sonlandırılması sonucunu yaratacak mahiyettedir. Yüzyılımız gerçekleriyle bağdaştırılması son derece de güç olan bu tür düzenlemelerin biran önce yerini çağdaş dünyanın gereksinimlerini yansıtan düzenlemelere bırakması beklenendir.

RIGHT TO EDUCATION AS A HUMAN RIGHT AND THE STATE OF GIRLS IN OUR COUNTRY

It is clear that right to education has a special importance in all human rights. Education is not only a fundamental right for the individual, but also a duty for the state. State is imposed to realize the right to education legally and factually. Articles 17 and 42 of the constitution, one directly and another indirectly, are related to right to education. In this context, the right to education shall not only be ensured, the state shall also bearthe responsibility forthe realization of the right to education. Because of this reason, right to education is not a right of status negativus, but a right of status positivus. Right to education, plays a key role for knowing, utilizing, improving and protecting other human rights. Usage of the right to education cannot differ depending on sex, citizenship, age etc. State is obliged to take necessary precautions in this manner.There is also an article related to right to education in Universal Declaration of Human Rights. Some regulation in our body of current legislation, particularly the regulation of the Civil Code on the age of marriage, unfortunately may have the consequence of ending a girl’s education life. Such regulation that are not compatible with the realities of the century we live in should be replaced by the ones that reflects the necessities of the modern world. There is no regulation in Civil Code that prohibits religious marriage ceremonies. Imams that are affiliated to a muftiate can also officiate a marriage ceremony. On the other hand, crimes related to officiating a religious marriage ceremony without an official wedding ceremony beforehand or a marriage license are removed from the Penal Code by the Constitutional Court with an annulment decision and there is also no restriction in the related by-laws

___

  • AKYÜZ, E. : Eğitimin Hukuki Temelleri, Eğitim Bilimine Giriş, Ed: Şule Erçetin - Necmettin Tozlu, Ankara 2009
  • ALTUNYA, N. : Eğitim Hakkı, Türkiye Mühendislik haberleri Ağustos 97, s. 59 vd.
  • ÇALLI, Y. : Türk Anayasa Hukukunda Eğitim Hakkı, Ankara 2009
  • DÜNDAR SEZER, T. : İnsan Hakları Hukuku Açısından Kadınlara Yönelik Şiddet, Ankara 2019.
  • OKÇU, D. : “Eğitim Hakkı ve Tarihsel Gelişimi” Yüzüncü yıl Üni. Eğitim Fakültesi Dergisi Haziran 2007, C.IV, S.1, s. 49 vd.
  • SUNGURTEKİN ÖZKAN, M. : “Erken Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Konusunda Yargının Üstlenebileceği Rol”( Prof. Dr. AYDIN ZEVKLİLER’ e Armağan, 2013, C.III
  • TEZCAN, D./ ERDEM, M.R./ÖNKOL, M. : Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 15.Bası . Ankara 2017.
  • Uluslararası Hukukta Eğitim Hakkına Erişim,(Eğitim Hakkı ve Eğitimde Haklar Uluslararası İnsan Hakları Belgeleri Işığında Ulusal Mevzuatın Değerlendirilmesi İstanbul 2009) Eğitim Reformu Girişimi.