İznik mimarî eserlerinde hat sanatı

İslam mimarisinde yazı, aynı zamanda bir süsleme unsuru olarak önemli yertutmaktadır. Özellikle kitabe tarzında yazılanlar, üzerinde bulundukları yapılarıntarihleri ile ilgili en sağlam belge niteliği taşımakta dırlar. Osmanlı mimarisinin ilkörn eklerini oluşturan İznik yapılarında bulunan kitabeler ise, bu özelliklerinin y anında hat sanatının gelişme seyrine de ışık tutar niteliktedir. Bu makalede hateserlerinin okunuşları yanında, yazı özellikleri, ölçüleri ve resimleriyle bugünküdurumları da verilerek tespitleri yapılmış, bu yapılarla ilgili bazı tereddütlü bilgi lerkitabelerdeki kayıtlarla karşılaştırılmaya çalışılmıştır.

The calligraphy on the Architectural Works in Iznik

The call igraphy works have an important role in Islamic Architecture as a de c- orative element. Ones especially written in the style of epigraph have most reli a- ble documental value related to the history of the structure. The epigraph s onthe structures in Iznik tha t make up the first examples of Ottoman architecture,shed light on the development process of calligraphy as well. In this article, wri- ting specifications, dimensions and pictures with the present appearances inaddition to the readings of calligraphy works are shown. Some questionable i n- formation associated with these structures have been compared with the re- cords in the ep i graph s.

PDF

___

» AKTEPE, Münir, Çandarlı, DİA., İstanbul 1993, c. VIII., s. 209 -2011.
» ________ , Çandarlı İbrahim Paşa, DİA. İstanbul 1993 c. VIII., s. 213 -214.
» ________ , Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa, DİA., İstanbul 1993, c. VIII, s. 214 -215.
» ALPARSLAN, Ali, Osmanlı Hat Sana tı Tarihi, İstanbul 1999.
» ARSEVEN, Celal Esat, Türk Sanatı Tarihi, İstanbul, ts.
» ASLANAPA, Oktay, Yüzyıllar Boyunca Türk Sanatı (14. Yüzyıl), İstanbul 1977.
» ________ , Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul, 1986.
» ________ , İznik‟te Türk Mimari Eserleri, Tarih Boyunca İznik, İstanbul 2004, s. 224 -225.
» AYVERDİ, Ekrem Hakkı, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, c. I, İstanbul 1966.
» ________ , Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri, İ s tanbul 1972.
» ÇOBANOĞLU, Ahmet Vefa, İznik, DİA, İstanbul 2001, c. XXIII s.547 -549.
» DERMAN, Uğur, Türk Hat Sanatı, Başlangıcından Bugüne Türk Sanatı, Ankara 1993, s. 373 -396
» EYİCE, Semavi, İznik, DİA , İstanbul 2001, c. XXIII, s. 543 -545.
» ________ , Hacı Özbek Câmii, DİA, İstanbul 1996, c. XIV, s. 492. 41 Alparslan, Ali, Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, İstanbul, 1999, s. 27 42 Tüfekçioğlu, a.g.e., s. 70. 43 Derman, a.g.e. , s. 382. 44 Tüfekçioğlu, a.g.e ., s. 461.
» ________, Hacı Ham za Bey Mescidi ve Türbesi, DİA. , c. XIV., İst. 1996, s. 479.
» GÜNEŞ, Ahmet, İznik, DİA , İstanbul 2001, c. XXIII, s. 545 -547 .
» HAMMER, Devleti Osmaniye Tarihi, çev. Mehmet Atâ, c. I, İstanbul 1329.
» HOCA SADETTİN Efendi, Tacü‟t-Tevarih , çev. İsmet Parmaksız oğlu, c. I, A n kara 1999.
» KOMİSYON, Türkiye‟de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, c. IV, Ankara 1986.
» KOMİSYON, MEB, Örnekleriyle Türkçe Sözlük, İstanbul 2000.
» KOYUNLUOĞLU, Memduh Turgut, İznik ve Bursa Tarihi, Bursa 1935.
» OCAK, A.Yaşar, Hacı Özbek Mescidi-Kitabe , Türkiye‟de Vakıf Abideler ve Eski Eserler, c. IV, Ankara 1986, s. 205.
» ÖNKAL, Hakkı, Osmanlı Hanedan Türbeleri, Ankara, 1992.
» PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü , c. II, İ stanbul 1983.
» SERİN, Muhittin, Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İstanbul 1999.
» SÖNMEZ, Zeki, Anadolu Türk-İslam Mimarisinde Sanatçılar, Ankara 1995.
» ŞEMSEDDİN SÂMİ, Kamus-ı Türkî, İstanbul 1989.
» TÜFEKÇİOĞLU, Abdülhamit, Erken Dönem Osmanlı Mimarisinde Yazı, A n kara 2001.
» ÜLGEN, A. Saim, İznik‟te Türk Eserle ri , Vakıflar Dergisi, sy. I, Ankara 1938.
» YETKİN, Suut Kemal, İslam Sanatı Tarihi, Ankara 1954.