Konteynerde saklanan donmuş boğa spermasına çevre faktörlerinin etkileri

Çalışmada aynı bakım ve besleme koşullarında barındırılan 5 baş Holştayn ırkı boğaya ait, 0.25 ml'lik payetlerde dondurulmuş spermalar kullanıldı. Aynı marka ve özellikte olan ve her biri beşer adet kanişler taşıyan iki saha konteynerine payetler paylaştırıldı. Bir kanistere her boğadan 20'er adet olmak üzere 100 payet, bir konteynerde bulunan 5 kanistere 500 ve 2 konteynere toplam 1000 payet depolandı. Konteyner kapasitesine göre sıvı azot miktarlarının; l no'Iu konteynerde 4/5 ve iki no'Iu konteynerde yaklaşık 1/4 olması sağlandı. Her iki konteynerde bulunan kanisterlere aynı işlemler uygulandı, l no'lu kanisterlerdeki payetler, konteyner ağzı içinde 5 sn bekletildikten sonra alındı. 2 no'lu kanisterlerdeki payetler, konteyner ağzı içinde 20sn bekletildikten sonra alındı. 3 no'lu kanisterlerdeki payetler, konteyner ağzı dışına 8-10 cm kadar çıkarıldı ve 5 sn bekletildikten sonra alındı. 4 no'lu kanisterlerdëki payetler konteyner ağzı dışına 8-10 cm kadar çıkarıldı ve 20 sn bekletildikten sonra alındı. 5 no'lu kanisterler kontrol grubu olarak bırakıldı ve içindeki payetlere çalışma sonuna kadar her hangi bir uygulama yapılmadı. İlk dört kanisterdeki payetler incelendikten sonra kontrol grubundaki payetler, kanister konteyner ağzından dışarı çıkarılmadan hemen alındı. Değişik kanisterlerden belirtilen uygulamalar sonrası alınan payet içindeki donmuş spermalar 37°C'lik su banyosunda 30 sn süresince eritildikten sonra spermatolojik özellikleri incelendi. Sonuç olarak; kanisterin kullanılmasına bağlı olarak oluşan ısı farklılıklarının spermatozoon motilitesine zarar verdiği, oluşan bu ısı farklılıklarının morfolojik bütünlüğü etkilemediği, kanisterin kaldırıldığı yükseklik, geçen süre ve konteynerlerdeki farklı azot miktarlarının spsrmatolojik özellikleri değiştirmediği saptandı.

The environmental effects on the storage of frozen bull semen in container

Summary: Semen was collected from 5 Holstein bulls under equal management conditions, extended with Laiciphos 478 and frozen in 0.25 ml straws. 200 straws from one ejaculate of every bull, total 100 straws in total 5 canisters in a container total 500 and in two containers total 1000 straws were stored. The containers capacities were 8 liters each. The first container (Container no 1) contained 4/5 of its liquid nitrogen capacity and the second (Container no II ) contained 1/4 of its liquid nitrogen capacity. Straws of the first container were taken after a 5 seconds waiting period in the neck-region of the container. Straws from the second container were taken out after a 20 seconds waiting period in the neck-region of the container. Straws from the 3rd container were taken after a 5 seconds waiting period at 8-10 cm out of the container. Straws of the 5th group were considered as control and no application was done until the end of the study. After the examination of the straws from the first four canisters, straws from the 5th container were taken out immediately without taking the canister out of the neck-region of the container. Frozen 5 straws from these different canisters were thawed for 30 seconds in 37°C water-bath and semen characteristics (motility, morphology) were evaluated. In conclusion; changes in the temperature relating to the usage of canister had detrimental effects on spermatozoa motility, this decrease in the spermatozoa motility was not affected by time and the distance of the canister taken out from the container. Changes in the temperature of the straws left in the canister while taking out of other straws had not no effect on morphology and the amount of liquid nitrogen in the container also had no effect on spermatozoa morphology.

PDF

___

1. Ak, K., İleri, İ.K. (1991): Süt tozunun boğa sperma sulandırıcısı olarak kullanılabilirliği üzerinde araştırmalar, 3. süttozu-yumurta sulandırıcısına farklı oranlardaki gliserol ilavelerinin çözünme sonrası spermatozoitler üzerine etkileri. İ.Ü. Vet. Fak. Derg., 17(1):39-44.
2. Bader, H. (1971): Untersuchungen über morphologische Samenzellschädigungen bei der Tiefgefrierung von Bullensperma. Zuchthygiene, Autorenreferate der Tagung in München, 82.
3. Barsch,E.(1977): Schadeneinflüsse auf Tiefkühlsperma vom Rind durch Aufbewahrung und Manipulation unter Praxisbedingungen.Vet.Med.Diss.Wien.
4. Belonozhkin, V.P., Turbin, V.F., Lazarev, G. (1984): The effect of long term storage of frozen bull semen on its fertilizing ability. Sbornik Nauchnykh Trudov. Vsesoyuznoe Nauchno Proizvodstvennoe Ob”edinenie po Plem, 29-32; 4 ref.
5. De Leeuw, F.E., De Leeuw, A.M., Den Daas, J.H.G., Colenbrander, B., Verkleu, A.J. (1993): Effects of various cryoprotective agents and membrane stabilizing compounds on bull sperm membrane integrity after cooling and freezing. Cryobiology, 30, 32-44.
6. Duncan, D.B. (1975): T test and intervals for comparisons suggested by data Biometrics, 31, 339-359.
7. Foote, R.H.(1988): Preservation and fertility prediction of spermatozoa. 11th Intern. Cong. Anim. Reprod. and A.I., Dublin, 127-134
8. Ghebreyesus, A. (1986): Studies on acrosome abnormalities of frozen, stored bull spermatozoa. Fachbereich Veterinarmedizin, Justus-Liebig Universitat Giessen, German Federal Republic, 19pp.; 71/2pp. of ref Thesis
9. Haeger, R. (1971): Besamungsergebnisse mit langzeitgelagertem Bullensperma. Zuchthygiene, Autorenreferate der Tagung in München, 82.
10.Hahn, R. (1968): Zur Technik des TG-N2-Samens; hier Handhabung und Temperäturverhaltnisse der Stickstoffbehalter. Zucthyg., 3, 14-21.
11.İleri, İ.K., Ak, K. (1993): Payet yöntemi ile dondurulmuş boğa spermasının eritilmesinde eritme ısı ve sürelerinin spermatozoitlerin motilite ve akrozom yapıları üzerinde etkileri. İ.Ü.V.F. ve Münih Ludwig-Maximillan Ü.V.F., Türk-Alman Günleri 29-30 Nisan 1993,Tebliğler; 58-62.
12.İleri, İ.K., Ak, K., Pabuççuoğlu, S., Usta, S. (1994): Reprodüksiyon ve Sun’i Tohumlama. İ.Ü. Vet. Fak. yayını, Ders Notu No: 23.
13.Johnson, M.S., Senger, P.L., Allen, C.H., Hancock, D.D., Alexander, B.M., Sasser, R.G. (1995):Fertility of bull semen packaged in 0.25 and 0.5 ml French straws.J. Anim. Sci. 73:1914-1919.
14.Kozandağı, M. (1979): Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü’nün değişik tip Esmer ırk ve Hoştayn boğaları spermalarının kimi spermatolojik özellikleri çeşitli illerde kullanılan donmuş ve donmamış spermalarından elde edilen sonuçlar. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü, Yayın No:59.
15.Morrow, D.A. (1986): Current therapy in Theriogenology 2. W.B. Saunders, Philadelphia.
16.Parkinson, T.J., Whitfield, C.H. (1987): Optimisation of freezing conditions for bovine spermatozoa. Theriogenology, Vol. 27, No. 5, 781-797.
17.Pickett, B.W., Berndson, W.E. (1974): Preservation of bovine spermatozoa by freezing in straws: A review. Journal of Dairy Science, Vol. 57, No: 11, 1287-1301.
18.Saacke,R.G., White, J.M. (1972): Semen quality tests and their relationship to fertility. Proc. 4th. Tech. Conf. Artificial Insemination Reproduction, 22-27.
19.Salisbury, G.W. (1967): Aging phenomenia in spermatozoa. III. Effect of season and storage at -79 to -88 C on fertility and prenatal losses. J. Dairy Science Vol. 50, No: 10,1684-1689.
20.Senger, P.L. (1980): Handling frozen bovine semen - Factors which influence viability and fertility.Theriogenology, Vol. 13 No: 1; 51-62.
21.Tekeli, T., Çoyan, K. (1996): İneklerde Sun’i Tohumlama. Bahçıvanlar Basım San. A.Ş., Konya.
22.Yavaşca, İ. (1996): Payetlerde dondurulmuş boğa spermasına uygulanan eritme sonrası değişik süre ve çevre ısılarının fertiliteye etkileri. İ. Ü. Sağlık Bil. Enst., Doktora Tezi,İstanbul.