Deri teknolojisi açısından gazyağı ve sodyum lauryl sülfatın deri yağlarında etkisi üzerinde histolojik ve kimyasal bir çalışma

Bu araştırmada 1. kalite 20 adet İngiliz domestik pikle koyun derisi kullanıldı. 10'ar adetlik iki gruba ayrılan deriler ayrı gruplar halinde işlentiye alındı. Yağ giderme aşaması dışında tüm derilere işleme aşamalarında bir örneklik sağlanmak üzere aynı uygulamalar yapıldı. Yağ gidermede 1. gruba sodyum lauryl sülfat, 2. gruba ise gazyağı uygulandı. Histolojik incelemeler için; deri işlentisinin yağ giderme aşamasına geçmeden önce, yağ giderme esnasında, sonunda ve krom tabaklama işleminden sonra boyun ve kropon bölgelerinden örnekler alındı. Alınan örneklerden kreostat kesitleri hazırlanarak Sudan Black B ve Sudan III boyalan ile boyandıktan sonra mikroskop altında incelendi. Kimyasal incelemeler için ise her iki gruptan alı-nan örneklere diklormetan ekstraksiyonu yöntemine göre yağ tayini yapıldı. Histolojik ve kimyasal yöntemlerle yapılan değerlendirmelerde aşağıdaki sonuçlar elde edildi: 1.Sodyum lauryl sülfat ile yağ gidermesi yapılmış histolojik deri kesitlerinin Sudan Black B ve Sudan III ile yapılan boyamalarında dermisdeki lipidlerde belirgin bir şekilde azalma ve dağılma gözlendi. 2.Gazyağı (kerosin) ile yağ gidermesi yapılmış derilerden alınan kesitlerde sodyum lauryl sülfat ile yağ gidermesi yapılmış derilerin kesitlerine göre dermisde daha az miktarda lipid kaldığı tespit edildi. 3.Kuru madde içindeki yağ oranının genel ortalaması gazyağı ile yapılan deneme için %6.98, sodyum lauryl sülfat ile yapılan deneme için ise % 10,96 bulundu. Sonuç olarak gazyağı ile yağ giderme işleminin deri içerisinde yağın uzaklaştırılması açısından daha etkili olduğu görüldü.

A histological and chemical study on effects of kerosen and sodium lauryl sulphate to fatty acids depending on leather technology

In this research 20 English domestic pickled sheep skins are used. After being divided to two groups of ten, these groups are separately processed. Except the degreasing step,the skins are prosessed equally in order to provide homogeneity. For degreasing, sodium lauryl sulfate is applied to the first group and kerosene to the second. For hystological examination, samples from the neck and cropon parts of the skins are taken before, during and after degreasing and after chromium tanning steps. Cryostat cross section prepared from these samples are dyed by Sudan Black B and Sudan III and examined under microscope. For chemical examination, grease determination is done to the samples taken from each group by dichloromethane extrac-tion method. The following results are obtained after the evaluation of hystological and chemical methods: 1.After dyeing by Sudan Black B and Sudan III the hystological skin cross sections degreased by sodium lauryl sulfate, a considerable decrease in quantity and a dispersion of lipidsin the dermiş is observed. 2.In the cross section of the skins degreased by kerosene it is observed that less lipid in the dermiş are remained comparing to the skins degreased by sodium lauryl sulfate. 3.The mean value of the grease ratio in the dry material is computed as 6.98 % for the trial done with kerosene and as 10 % for the trial done with sodium lauryl sulfate. As conclusion, it is observed that the degreasing by kerésone is more efficient in re-moving the grease from the skin.

PDF

___

1. Armutak, A., Dağlıoğlu, S. (1993):İstanbul bölgesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların deri yapılarının histomorfolojik ve kimyasal yöntemlerle incelenmesi. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg. 21(1) 170-196.
2. Artan, M.E.(1980):Akkaraman ve Dağlıç koyun derilerinin histolojik yapısı üzerinde incelemeler:I.Histolojik yapı özellikleri. İstanbul Üniv. Vet Fak. Derg. 6(1-2).73-84.
3. Artan,M.E.(1980):Akkaraman ve Dağlıç koyun derilerinin histolojik yapısı üzerinde incelemeler:II..Derinin histolojik yapı birimlerinin nitel olarak karşılaştırılması. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg. 6(1-2) .73-84.
4. Artan,M.E:(1982):Canlı koyun derilerinde (Akkaraman ,Dağlıç ,Merinos) alt katman kalınlıkları ile bağ doku iplik demetlerinin (kollogen ve elastik iplikler) sıklık ve kalınlıklarının işlenmiş deri kalitesi üzerine etkisi Doğa Bilim Derg.Vet. Hay/Tar.Orm:6(3)13-20.
5. Artan, M.E.Sunaçoğlu,H.(1986):Koyun derilerinin kimyasal bileşimi ve yaş,ırk ve cinsiyete bağlı değişimler.İstanbul Üniv. Vet. Fak..Derg.12(1). 43-53.
6. Artan , M.E.(1988): Histoloji İstanbul Üniv. Vet. Fak. Yay. No:9.
7. Artan,M.E.(1995):Deri Histolojisi ve Embriyolojisi Ders Notları İstanbul Üniv. Vet.Fak., İstanbul.
8. Arvas,A.H.(1986):Elazığ yöresindeki sığır (Doğu Kırmızısı) derileri üzerinde makroskobik ve mikroskobik incelemeler Doğa Bilim Derg. D1, 10(1).
9. Avşar,A..(1992) : Dericilikte Temel İşlemler I Ders Notları. Ege Üniversitesi Ziraat Fak. Deri Tek Bölümü. İzmir.
10. BLMRA. (1957):Hides,Skins and Leather under the Microscope. The British Leather Manufacturers Research Association, Milton Park, Egham, Surrey.
11. Culling ,C.F.A.(1974):Handbook of Histopathological and Histochemical Techniques Third Edition. Butterworths & Co(Publishers) Ltd. London. U.K.
12. Dempsey, M.Robertson ,M.E.(1940):Postmortem changes in hides and skins and their effects on the finished leather.Journal of the International Society of Leather Trades Chemist’s. 24(9):303-316.
13. Dikmelik,Y.;Yakalı,T.(1994):Deri Teknolojisi-Yağ Alma,Yaş İşlemler Sepici Şirketler Topluluğu Kültür Hiz.-2 İzmir. 61-69.
14. Dönmez,K.;Kallenburger,W.E.(1994): Total Crude Fat Determination in hides Leather Industries Research Laboratory. University of Cincinnati. JALCA, 369-375.
15. Fırat, U.B.(1994):Ülkemizde Yetiştirilen Yerli Kara ve Doğu Anadolu Kırmızısı Sığır Irklarının Deri Yapılarının Histomorfolojik ve Kimyasal Yöntemlerle İncelenmesi. (Doktora Tezi). İstanbul.
16. Gapuz,D.B.; Lolar, R.M.(1948) A Study of the Degreasing of pickled Sheepskins. J.Am. Leather Chemist’s Assoc. 43-710.
17. Hakimoğlu,İ.(1990): Deri Kimyası 1 kısım. Deri ve Bileşenleri.Dericilik Araştırma Enst. Yay. No:7. Pendik.
18. Harmancıoğlu,M.;Dikmelik,Y.(1993):Ham Deri Yapısı,Bileşimi, Özelikleri .Sepici Şirketler Topluluğu. Özen Ofset.İzmir.
19. Kelley,O.R.Coneiro,J.Junqueira ,C.L.(1995):Temel Histoloji 7. Basım Barış Kitapevi İstanbul.
20. Kay, M.(1929): The Histological Structure of Skin and Its Relation to the Quality of the Finished Leather.Journal of the International Society of Leather Trades Chemists’s 13(3):118- 154.
21. McLoren K.(1947): Investigation into the Degreasing of Sheepskins. J. Soc.Leather Trades Chemist’s. 30-31.
22. Pankhurst, K.G.A.(1953): Skin Degreasing. The British Leather Manufacturers’ Research Chemisty and Technology of Leather : 456-481.
23. Reed,R.M. Sc.Ph.d.(1996): Lipids (Oils, Fats and Waxes). Science For Students of Leather Technology. Volume 3. 109-133
24. Sarı,Ö.(1993): Deri Yardımcı Maddeleri Ders Notları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Deri Teknolojisi Bölümü. İzmir.
25. Smith,A.;Bruton,J.(1997): A Color Atlas of Histological Staining Techniques .164-165
26. Toptaş, A..(1993): Yağ Giderme. Deri Teknolojisi. Sade Ofset Matbaacılık.İstanbul
27. Türk Standartları Yayını(1984):TS 4124, TS 4114 , TS 4116, TS 4113