Levent KÖSEKAHYAOĞLU

236

Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

Bu çalışmada 1980–2005 döneminde Türkiye dış ticaretinde ürün bazlı yoğunlaşmada ortaya çıkan gelişmeler incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, 1980 dış ticaret serbestisi programı ve 1996 Gümrük Birliği Antlaşmasının Türkiye’nin ihracat ve ithalatının ürün çeşitliliği üzerindeki muhtemel etkilerini analiz etmektir. Türkiye dış ticaretinde ürün ve ülke bazlı yoğunlaşmada yaşanan değişimi değerlendirmede Gini-Hirschman yoğunlaşma indeksi kullanılmıştır. Elde ettiğimiz sonuçlara göre, özellikle 1980’li yılların başlarında Türkiye ihracatının ürün çeşitliliğinde önemli değişiklikler ortaya çıkmıştır. Ayrıca, Gümrük Birliği Antlaşmasının 1996’da yürürlüğe girmesiyle, Türkiye ithalatının ürün dağılımında sadece küçük bir değişim yaşanırken ihracatın yapısında çok önemli değişiklikler yaşanmıştır.

Product and Country Concentration in Turkey's Foreign Trade: A Comparative Analysis Over 1980-2005 Period

This study examines the developments in Turkey’s trade concentration over the period between 1980 and 2005. The main objective of the work is to analyze whether the 1980 trade liberalization program and the 1996 Customs Union Agreement had any effect on concentration of Turkey’s exports and imports. We use Gini-Hirschman concentration index to evaluate the changes in both product and country concentration of Turkey’s foreign trade. Our results suggest that there have been remarkable changes in export concentration of Turkey particularly at the beginning of the 1980’s. We also find that after implementation of the1996 Customs Union Agreement, the structure of Turkey’s export concentration changed dramatically, while there were only minor adjustments in concentration of imports.
PDF

___

  • Pineres, A.G.S. ve Ferrantino, M. (1997) “Export Diversification and Structural Dynamics in the Growth Process: A Case Study of Chile’’, Journal of Development Economics, 52, ss.375-91.
  • Aricanli, T. ve Rodrik, D. (eds.) (1990) The Political Economy of Turkey, Debt, Adjustment and Sustainability, London, Macmillan.
  • Bahmani-Oskooee, M. ve Alse, J. (1993) “Export Growth and Economic Growth: An Application of Cointegration and Error-Correction Modeling’’, Journal of Developing Areas, 27, ss.535-542.
  • Bailey, D. ve Boyle, S.E. (1971) “The Optimal Measure of Concentration”, Journal of the American Statistical Association, 66 (336), ss.279-291.
  • Balassa, B. (1978) “Exports and Economic Growth: Further Evidence”, Journal of Development Economics, 5, ss.181-9.
  • Ben-David, D. ve Loewy M. (1998) “Free Trade, Growth and Convergence”, Journal of Economic Growth, 3, ss.143-170.
  • Çakmaklı, C. ve Günçavdı, Ö. (2005) “The link between trade liberalization and economic growth: ''A case study: Turkey”, The Global Economic Modeling Network (ECOMOD) ve The Middle East Economic Association (MEEA) tarafından düzenlenen Uluslararası Konferansa sunulan makale.
  • Dhananjayan, R.S. ve Devi N.S. (1997) “Exports and economic growth: A study of select nations in Asia and Europe during 1980-81 to 1993-94”, Indian Journal of Applied Economics, 6, ss.41-63.
  • Dış Ticaret Müsteşarlığı (2006), Dış Ticaret Göstergeleri, SITC Rev.3’e göre dış ticaret.
  • http://www.foreigntrade.gov.tr/ead/ekolar1/Dtgos.htm
  • Dura, C. (1982) “Dış Ticarette Ürün Bakımından Yoğunlaşma, Türkiye Örneği”, Basılmamış Doçentlik Bildirisi, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
  • Edwards, S. (1993) “Openness, trade liberalisation, and growth in developing countries”, Journal of Economic Literature, 31, ss.1358-93.
  • Erlat, G. (1993) “Is there any meaningful relationship between exports and industrial concentration? ”, METU Studies in Development, 20, ss.42-61.
  • Erlat, G. ve Erlat, H. (1994) “The Behavior of Turkish Exports and Imports, 1967-1987 : An Empirical Study”, Working Paper, Department of Economics, North Carolina State University.
  • Erlat, G. ve Şahin, B. (1998), “Export Diversification in Turkey Over Time”, METU Studies in Development, 25 (1), ss.47-60.
  • Erlat, G. ve Akyüz, O. (2001) “Country concentration of Turkish exports and imports over time”, Economics Web Institute.
  • www.economicswebinstitute.org/essays/conexp.htm
  • Ergün, N. (1991) “Mal ve Ülke Çeşitliliği Açısından İhracattaki Yapısal Değişim”, DPT Uzmanlık Tezi, Yayın No: DPT:2282-IPGM:430, Ankara.
  • Giles, J.A. ve Williams C.L. (2000a) “Export-led growth: A survey of the empirical literature and some noncausality results: Part I”, Econometric Working Paper EWP0001, Victoria, British Colombia, University of Victoria.
  • Giles, J.A. ve Williams C.L. (2000b) “Export-led growth: A survey of the empirical literature and some noncausality results: Part II”, Journal of International Trade and Economic Development, 9, ss.445-470.
  • Greenaway, D. ve Sapsford, D. (1994) “What does liberalization do for exports and growth? ”, Weltwirtschaftliches Archiv, 13 (1), ss.152-174.
  • Jung, W.S ve Marshall, P.J. (1985) “Exports, growth and causality in developing countries”, Journal of Development Economics, 18, ss.1-12.
  • Krugman, P. (ed.)(1986) Strategic Trade Theory and the New International Economy, Cambridge (Mass): MIT Press.
  • Krugman, P. (1991) Geography and Trade, Cambridge (Mass.), MIT Press.
  • Lall, S. (2000) “Turkish Performance in Exporting Manufactures:A Comparative Structural Analysis, QEH Working Paper Series, No:47.
  • Michaely, M. (1977) “Exports and Growth: An Empirical Investigation”, Journal of Development Economics, 9, ss.49-53.
  • Michaely, M. (1962) Concentration in International Trade, Amsterdam: North Holland Publishing Co.
  • Nelson, R. R. ve Winter, S. J. (1982) An Evolutionary Theory of Economic Change, Cambridge (Mass), Harvard University Press.
  • Olgun, H. ve Abacıoğlu, U. (2000) “The characteristics of foreign commodity trade the degree of openness in a developing country”, Ekonomik Yaklaşım, 36(11), ss.25-39.
  • Özmucur, S. ve Özötün, E. (1990) “Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişiklikler”, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), ss.157-168.
  • Rodrik, D. ve Rodriguez F. (2000) “Trade policy and economic growth: A skeptic's guide to the cross-national evidence”, NBER Macroeconomics Annual 2000, (eds.) Ben Bernanke ve Kenneth S. Rogoff, MIT Press for NBER, Cambridge, MA.
  • Rodrik, D. (2004) “Rethinking growth policies in the developing world”. Mimeo. http://ksghome.harvard.edu/~drodrik/papers.html
  • Togan, S. (1993) “1980’li yıllarda Türk Dış Ticaret Rejimi ve Dış Ticaretin Liberalizasyonu”, Türk Eximbank Araştırma Dizisi, Ankara.
  • Togan, S. (1994) Foreign Trade Regime and Trade Liberalization in Turkey During the 1980s, Aldershot: Avebury, Ashgate Publishing Ltd.
  • TÜİK (2006), Dış ticaret İstatistikleri.
  • http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/DISTICIST/t10_280206.xls
  • Venables, A.J. (1996) “Trade policy, cumulative causation, and industrial development”, Journal of Development Economics, 49, ss.179-198.
  • Yıldız, R.ve Delice, G. (2001) “1990 Sonrasında Türkiye İhracatındaki Yapısal Değişimler Üzerine Gözlemler”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2), ss.101-127.
  • Young, A. (1991) “Learning by doing and the dynamic effects of international trade”, Quarterly Journal of Economics, 106, ss.369- 405.
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-1260
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Dış Politika Yapım Sürecinde Din Faktörünün Etkisi: Pakistan Örneği

Selçuk ÇOLAKOĞLU

Kültürlerarası Yönetimde Koalisyon Gereği ve Sinerjik Arayışlar

Zeynep DÜREN

Dobretsberger Dosyası

Ahmed Güner SAYAR

Türkiye Dış Ticaretinde Ürün ve Ülke Bazında Yoğunlaşma: 1980-2005 Dönemi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz

Levent KÖSEKAHYAOĞLU

Sabri F. Ülgener'de Zihniyet ve Geri Kalmışlık -Osmanlı'dan Günümüze Yapısal Bir Çözümleme-

Ahmet ÖZKİRAZ