Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin çevrenin korunmasına katkısı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde çevrenin korunmasına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamasına rağmen, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, uyguladığı amaçsal ve dinamik yorum metotlarıyla ve geliştirdiği pozitif yükümlülükler ve yatay etki teorileriyle çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunmuştur. Mahkeme, çevrenin korunmasını genel menfaatin bir unsuru olarak görmüş, Sözleşmede yer alan birtakım hak ve özgürlükleri bireye sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı sağlayacak şekilde yorumlamış ve kişiye bu hakkını etkili bir şekilde kullanabilmesi için usule ilişkin çeşitli güvenceler tanımıştır. Ancak, Mahkemenin çevrenin korunmasına katkısı sınırsız değildir. Doğal olarak, çevre Sözleşme kapsamında doğrudan korunmamakta, hak ve özgürlüklerle ilişkilendirilebildiği oranda dolaylı yoldan korunmaktadır. Çevrenin korunmasındaki bir başka sınır ise taraf devletlere bu konuda tanınan geniş takdir payıdır.

Contribution of the European Court of Human Rights to the protection of the environment

Although there is no provision in the European Convention on Human Rights relating to the protection of the environment, the European Court of Human Rights has made important contributions to environmental protection by applying teleological and dynamic interpretation methods and developing theories of positive obligations and horizontal effect. The Court has considered the protection of the environment as a component of general interest, interpreted certain rights and freedoms provided by the Convention as conferring to the individual the right to a healthy environment and set forth various procedural guarantees for the individual to use this right effectively. However, the Court s contribution to environmental protection has its limits. As the environment is not directly protected under the Convention, it is obvious that the indirect protection is limited to the extent that it is in connection with the rights and freedoms. Another limitation to the protection of the environment is the wide margin of appreciation recognized to States Parties in this regard.

PDF

___

- AKANDJI-KOMBE Jean-François, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında pozitif yükümlükler, Avrupa Konseyi, İnsan Hakları El Kitapları n° 7, 2008.
- ARSLAN ÖNCÜ Gülay, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Yaşamın Korunması Hakkı, Beta, İstanbul, 2011.
- BOYLE Alan, Human Rights or Environmental Rights? A Reassessment, Fordham Environmental Law Review, 2007, Vol XVIII, s .471-511.
- COSTA Jean-Paul et TITIUN Patrick, La Cour européenne des droits de lhomme et lenvironnement, in Terres du droit, Mélanges en lhonneur dYves JÉGOUZO, Dalloz, 2009, s. 31-41.
- DE FONTBRESSIN Patrick, De leffectivité du droit à lenvironnement sain à leffectivité du droit à un logement décent? (En marge de lArrêt Öneryıldız c. Turquie du 30 novembre 2004), Revue trimestrielle des droits de lhomme, n° 65, 2006, s. 87-97.
- DÉJEANT-PONS Maguelonne, Les droits de lhomme à lenvironnement dans le cadre du Conseil de lEurope, Revue trimestrielle des droits de lhomme, n° 60, 2004, s. 861-888.
- DİNÇ Güney, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Çevre ve İnsan, TBB Yay., Ankara, 2008.
- DUFFAR Jean, Environnement et jurisprudence de la Cour européenne des droits de lHomme: quelques considérations pratiques, in Confluences. Mélanges en lhonneur de Jacqueline MORAND-DEVILLER, Montchrestien, 2007, s. 787-810.
- GARCİA SAN JOSÉ Daniel, La protection de lenvironnement et la Convention européenne des Droits de lHomme, Conseil de lEurope, Dossier sur les droits de lhomme n° 21, 2005.
- KILIÇ Selim, Uluslararası Çevre Hukukunun Gelişimi Üzerine Bir İnceleme, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, 2001, s. 131-149.
- Manual on human rights and the environment: principles emerging from the case-law of the European Court of Human Rights, Council of Europe, 2006.
- MARGUÉNAUD Jean-Pierre, Environnement et renouveau des droits de lhomme, la jurisprudence de la Cour EDH, in Environnement et renouveau des droits de lhomme, La Documentation française, 2006, s. 101-107.
- MARTIN Jean-Christophe, La contribution de la Cour européenne des droits de lhomme au développement du droit à lenvironnement, in LECUCQ Olivier et MALJEAN- DUBOIS Sandrine (dir.), Le rôle du juge dans le développement du droit de lenvironnement, Bruylant, Bruxelles, 2008, s. 172-187.
- OST François, Loriginalité des méthodes dinterprétation dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de lhomme, in DELMAS-MARTY M. (dir.), Raisonner la raison dEtat. Vers une Europe des droits de lhomme, PUF, Paris, 1999, s. 405-463.
- ÖZKAN Noyan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Çevre Hukuku, Çevre Hukuku Sempozyumu, TAA Yayınları, Ankara, 2006, s. 57-67.
- PRIEUR Michel, Droit à lenvironnement, JurisClasseur Libertés, Fasc. 1460.
- SUDRE Frédéric, À propos du dynamisme interprétatif de la Cour européenne des droits de lhomme, La semaine juridique (JurisClasseur périodique), édition générale, 2001, I, 335.
- SUDRE Frédéric, Le droit à un environnement sain et le droit au respect de la vie privée, in Annuaire international des droits de lhomme, Ant. N. Sakkoulas / Bruylant, 2006, s. 201-217.
- SUDRE Frédéric, Les « obligations positives » dans la jurisprudence européenne des droits de lhomme, Revue trimestrielle des droits de lhomme, 1995, s. 363-384.
- TAVERNIER Paul, La Cour européenne des droits de lHomme et la mise en oeuvre du droit international de lenvironnement , Actualité et Droit International, juin 2003. [http://www.ridi.org/adi], 15.05.2012.
- TURGUT Nükhet, Çevre Hakkı: AİHM ve « Bergama Davası », Legal Hukuk Dergisi, Mayıs 2006, s. 1361-1373.
- WINISDOERFFER Yves, La jurisprudence de la Cour européenne des droits de lhomme et lenvironnement, Revue juridique de lenvironnement, 2003, s. 213-228.