Paydaşlar odaklı değer zinciri ve Türkiye'deki en büyük sanayi kuruluşlarının paydaşlarına yönelik yaklaşımları

Değer zinciri yaklaşımı, stratejik birim eksenli, kâr/ortaklar odaklı ve çıkış noktasıolarak birincil ve destek faaliyetlere ilişkindir. Bu yaklaşıma yönelik en önemlieleştirilerden biri, değer zincirinin tüketici/müşteri odaklı olarak düzenlenmesigerektiği savıdır. Bu çalışmada, değer zinciri kavramı paydaşlar açısından elealınmaktadır. Değer zincirinin, sadece ortaklara ve tüketicilere/müşterilere dönükolmasının yeterli olmadığı ve tüm paydaşlar değerine dönük olarak ele alınmasıgereği üzerinde durulmaktadır. Makalede, konun teorik yönü irdelendikten sonra,İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan 2009 yılının en büyük sanayikuruluşlarının tutum faktörlerine ilişkin bir araştırmaya da yer verilmektedir.Araştırmada altı tutum faktörünün paydaşlar değerini açıkladığı görülmektedir.

Stakeholders oriented value chain and approaches of Turkey's largest industrial enterprises towards their stakeholders

Value chain approach which is strategic unit and profit/share holder oriented isrelated to primary and support functions of organizations. Organizing value chain tobe customer/consumer oriented causes one of the most important criticisms to thisapproach. This paper discusses stakeholders value oriented value chain approach. Itexplains that satisfaction of shareholders is not enough for the success andcontinuity of value chain, satisfaction of all internal and external stakeholders of thecompany should be achieved for the success and continuity of value chain. Thispaper presents a study on attitude factors of Turkey‟s largest industrial enterprises of2009 which was listed by Istanbul Chamber of Industry towards their stakeholdersvalues after it explains theoretical perspectives. It is found out that six attitudefactors explain stakeholders values.

___

  • 1. Arslan, A., (1994), Felsefeye GiriĢ, Ankara, Vadi Yayınları.
  • 2. Bayıksel, Ş. Ö., (2010), “Çekici Şirket Nasıl Olunur?”, Capital, Aralık, 75- 92. Söz konusu çekicilik (itibar) kriterleri ve ilk sırada yer alan şirketler şu şekilde sıralanmaktadır: a. Bilgi ve teknoloji yatırımları (Turkcell) b. Hizmet veya ürün kalitesi (Turkcell) c. Finansal sağlamlık (İş Bankası) d. Yeni ürün geliştirme (Ülker) e. Yönetim kalitesi (P&G) f. Çalışanına sunduğu sosyal imkânlar ve haklar (P&G) g. Ücret politikası ve –rekabetçi-seviyesi (P&G) h. Pazarlama ve satış stratejileri (P&G) i. İletişim ve halkla ilişkiler (Coca Cola) j. Çalışanların nitelikleri (P&G) k. Rekabette etik davranma (İş Bankası) l. Çalışan memnuniyeti (P&G) m. Müşteri memnuniyeti (Ülker) n. Yönetim ve şirket şeffaflığı (İş Bankası) o. Yatırım ve değer yaratma (İş Bankası) p. Toplumsal sorumluluk (Eczacıbaşı Topluluğu) q. Uluslar arası pazara entegrasyon (Coca Cola) r. Bölge ve ekonomiye katkısı (İş Bankası).
  • 3. Bhatt, G.D., Emdad, A.F., (2001), “An Analysis of the Virtual Value Chain in Electronic Commerce”, Logistics Information Management, (Vol. 14, No.1/2), 78-84.
  • 4. Boje, D.M., Prieto, L. “What is postmodern?” www.horsesenseatwork.com/psl/.../postmoderndefined.html, [18.2.2011].
  • 5. Calas, M.B., Smircich, L., (1999‟dan aktaran) Yıldırım, E.(2007), Örgüt Kuramında Yeni Gelişmeler: Postmodern ve Eleştirel Bakış, Sargut A.S., Özen Ş. (edts.), Örgüt Kuramları, İstanbul: İmge Kitapevi.
  • 6. Eccles, R.T., (1991), “The Performance Measurement Manifesto”, Harvard Business Review, January-February, 131-137.
  • 7. Fırat, A.F., Dholakia, N., Venkatesh, A., (1995), “Marketing in a Postmodern World”, European Journal of Marketing, (Vol. 29, No.1), 40- 56.
  • 8. Gegez, A.E., (2010), Pazarlama AraĢtırmaları, İstanbul: Beta.
  • 9. Gereffi, G., Humphrey, J., Sturgeon, T., (2005), “The Governance of Global Value Chains”, Review of International Political Economy, (Vol.12, No.1) February, 78-104.
  • 10. Hammervoll, T., (2009), “Value Creation in Supply Chain Relationships: A Critique of Governance Value Analysis”, EJM, Vol.43, No.5/6, 630-639.
  • 11. Kaplan, R.S., Norton, D.P. (2007) “Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System”, Best of HBR, July-August, (reprinted): 2- 13.
  • 12. Karabulut, M. ve Karabulut, A.T., (2011), Küresel Yönetim ve Pazarlama, İstanbul: Papatya.
  • 13. Keegan, W.J., Green, M.C., (2008), Global Marketing, London: Pearson.
  • 14. Kess, P., Law, K.M.Y., Kanchana, R., Phusavat, K., (2010), “Critical Factors for an Effective Business Value Chain”, Industrial Management and Data Systems, (Vol. 110, No.1), 63-77.
  • 15. Kotler, P., Armstrong, G., (2010), Principles of Marketing, London: Pearson.
  • 16. Lysons, K., Farrington, B., (2006), Purchasing and Supply Chain Management, London: FT Prentice Hall.
  • 17. Misra, H.K., Choudhary, K., (2010), Opportniities and Callenges for ICT Mediated Innovations in Development Oriented Value Chain: The Case of Jaipur Rugs Company, Vilakshan XIMB, Journal of Management, September, 21-48.
  • 18. Nakip, M., (2006), Pazarlama AraĢtırmaları, Ankara: Seçkin.
  • 19. Porter, M.E., (1985), Competitive Advantage, N.Y.: Free Press.
  • 20. Sipahi, B., Yurtkoru, E.S., Çinko, M., (2010), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul: Beta.
  • 21. Wad, P. (2008), “The Development of Automotive Parts Suppliers in Korea and Malaysia: A Global Value Chain Perspective”, Asia Pacific Business Review, (Vol. 14, No. 1), 47 -64 . (Gereffi, G. „den aktarma, (1999), “International Trade and Industrial Upgrading in the Apparel Commodity Chain”, Journal of International Economics, (Vol. 48, No. 1) 37–70).
  • 22. Wallace, W.M., Postmodern Management, http://www.homepages.stmartin.edu/.../POSTMODERN%20MANAGEME NT.ppt, [19.2.2011].
  • 23. Woodall, T. (2003) aktaran Sharma, A. and Christie, I.T. (2010), “Performance Assesment Using Value-chain Analysis in Mozambique”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, (Vol. 22, No. 3) 282-299.
  • 24. http://www.asis.org/Chapters/soasis/events/20040318.ppt, [19.2.2011]
  • 25. Yıldırım, E.(2007), Örgüt Kuramında Yeni Gelişmeler: Postmodern ve Eleştirel Bakış, Sargut A.S., Özen Ş. (edts.), Örgüt Kuramları, İstanbul: İmge Kitapevi.
  • 26. Zhang, Q., Vonderembse, M.A., Lim, J.S. (2002), “Value Chain Flexibility: A Dichotomy of Competence and Capability”, International Journal of Production Research, (Vol.40, No.3), 561-583.
  • 27. Zokaei, A.K., Simons, D.W. (2006), “Value Chain Analysis in Consumer Focus Improvement”, International Journal of Logistics Management, (Vol.17, No.2), 141-162.
  • 28. (----,The dwindling allure of building factories offshore , The Economist, 17.5.2011, http://www.economist.com/node/18682182)