DEDİKODU OLGUSU: ATASÖZLERİ VE DEYİMLER ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

Dedikodu; en yalın ifadeyle herhangi bir kişi, grup ya da örgüt hakkında yapılan konuşmadır. İnsani bir olgu olan dedikodu, aynı zamanda bir iletişim şeklidir. Gündelik yaşamın önemli bir bölümünü oluşturan dedikodu, çağcıl dönemde iletişim araç ve teknolojilerinin gelişimine koşut olarak daha kitlesel bir nitelik arz etmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, kişilerarası iletişim başta olmak üzere tüm iletişim türlerinde kendine has bir yere sahip olan dedikodu olgusunu mercek altına almaktır. Dedikodu olgusu, çalışma kapsamında dile yönelik yansımaları üzerinden konu edilmiş ve Türkçede bulunan atasözleri ile deyimler üzerinden analiz edilmiştir. Çalışmanın kavramsal çerçevesi, dedikodunun alanyazındaki kapsamını ve disiplinlerarası niteliğini konu etmektedir. Nitel yöntemle tasarlanan araştırma, Türk Dil Kurumu -TDK- tarafından hazırlanmış olan Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü çalışma evreni olarak seçilerek tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında Türkçede yer alan dedikodu temalı atasözleri ve deyimler tespit edilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara ilişkin detaylar, çalışmanın sonuç kısmına yansıtılmış ve Türk toplumunun dedikodu olgusuna yönelik bakış açısına ilişkin çıkarımlar yapılmıştır. Çalışma, araştırma bulgularının tartışılması ve gelecek çalışmalara yönelik öneriler ile sonlandırılmıştır.

THE PHENOMENON OF GOSSIP: A CONTENT ANALYSIS ON PROVERBS AND IDIOMS

Gossip is simply talk about another person, group or organization. Gossip, a human phenomenon, is also a way of communication. Constituting an important part of daily life, it has begun to take on a more collective character in parallel with the development of means of communication and technologies in our contemporary world. This study aims to scrutinize the phenomenon of gossip which has a unique place among all types of communication, especially in interpersonal communication. The phenomenon of gossip was discussed through the reflections of language within the scope of the study and was analyzed giving examples of Turkish proverbs and idioms. The conceptual framework of the study addressed the scope and interdisciplinary nature of gossip in the literature. This qualitative research was designed using proverbs and idioms as the study population in The Proverbs and Idioms Dictionary prepared by Turkish Language Association -TDK-. Within the scope of the research, Turkish gossip-themed proverbs and idioms were determined and a content analysis was performed. The conclusion section discusses the details of the findings obtained in the research and makes inferences regarding Turkish society’s perspective on the phenomenon of gossip. This study was concluded with a discussion regarding the research findings and suggestions for future studies

PDF

___

Aikins, J. W., Collibee, C., & Cunningham, J. (2017). Gossiping to the top: observed differences in popular adolescents’ gossip. Journal of Early Adolescence, Vol. 37 (5), 642-661.
Ailes, R., & Kraushar, J. (1996). Mesaj sizsiniz. Çeviren: Alev Önder. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Alicart, H., Cucurell, D., & Marco-Pallares, J. (2020). Gossip information increases reward-related oscillatory activity. Neuroimage, 21.
Aziz, A. (1990). Araştırma yöntemleri-teknikleri ve iletişim. İstanbul: İletişim Araştırmaları Derneği Yayınları.
Bilgin, N. (2003). Dedikodu. Sosyal psikoloji sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayınları. Cambridge Dictionary (2020). Gossip. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/gossip adresinden 07.06.2020 tarihinde indirilmiştir.
Güney, S. (2004). Yönetim-organizasyon ve örgütsel davranış sözlüğü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Ergül, H. (2000). Televizyonda haberin magazinelleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Erhat, A. (2003). Fama. Mitoloji sözlüğü. 12. Baskı. İstanbul: Remzi Yayınevi. Hançerlioğlu, O. (1994). Dedikodu. Felsefe Sözlüğü. Cilt: 1. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Grimal, P. (1997). Fama. Mitoloji sözlüğü. Çeviren: Sevgi Tamgüç. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Gürgen, H. (1997). Örgütlerde iletişim kalitesi. İstanbul: Der Yayınları.
Gürüz, D. ve Gürel, E. (2009). Yönetim ve organizasyon. 2. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Gordon, T. (1996). Etkili anababa eğitimi, Çev. Emel Aksay, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Kasapoğlu, A. (2006). Kur’an’da gıybet olgusu-bir davranım bozukluğu olarak dedikodu ve korunma yolları. İlahiyat Fakültesi Dergisi. Sayı: 11: 2, 51-70.
Martinescu, E., Janssen, O., & Nijstad, B., A. (2019). Self-Evaluative and otherdirected emotional and behavioral responses to gossip about the self. Frontiers in Psychology, Vol. 9, 1-16.
McAndrew, F., & Milenkovic, M. (2002). Of tabloids and family secrets: the evolutionary psychology of gossip. Journal of Applied Social Psychology. Vol. 32 (5), 1064-1082.
Mutlu, E. (2004). Dedikodu. İletişim sözlüğü. 4. Baskı. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Oxford Languages (2020). World of the year. https://languages.oup.com/word-of- theyear/2016/ adresinden 23.06.2020 tarihinde indirilmiştir.
Ozankaya, Ö. (1975). Dedikodu. Toplumbilim terimleri sözlüğü. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Peiffer, V. (1997). Olumlu düşünme. Çev. Daryo Bahar, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
Peker, H. (1991). Din ve ahlak eğitiminin psikolojik ve metodik esasları, Samsun, Eser Matbaası.
Peters, K., Jetten, J., Radova, D., & Austin, K. (2017). Gossiping about deviance: evidence that deviance spurs the gossip that builds bonds. Psychological Science, Vol. 28 (11), 1610-1619.
Sennett, R. (1996). Kamusal insanın çöküşü. Çeviren: Serpil Durak ve Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Suls, J. M. (1977). Gossip as social comparison. Journal of Communication, 27, 164- 168.
Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük (2020). Dedikodu. https://sozluk.gov.tr/. adresinden 07.06.2020 tarihinde indirilmiştir.
Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (2020). Dedikodu. https://sozluk.gov.tr/. adresinden 07.06.2020 tarihinde indirilmiştir.
Uyar, A., & Kiliçaslan, K. (2016). Negative word of mouth marketing: a research upon clothing and white goods products. Global Business Research Congress. Vol. 2, 388-401.
Ülken, H. Z. (1969). Sosyoloji sözlüğü. İstanbul: Talim ve Terbiye Dairesi Yayınları.
Vergilius (2010). Aeneas. 2. Baskı. Çeviren: İsmet Zeki Eyüpoğlu. İstanbul: Payel Yayınevi.
Yavuzyılmaz, O. (2016). Ağızdan ağıza iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9. Sayı: 47, 967-976.