ALPTEKİN DEVELİ, MUSTAFA FEDAİ ÇAVUŞ, BÜLENT ÖZ

Psikolojik Personel Güçlendirmeyi Yöneticinin Güç Kaynaklarıyla Açıklamak: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

Bu çalışmanın amacı, yöneticinin güç kaynaklarının psikolojik personel güçlendirme algısı üzerindeki açıklayıcılık durumunu belirlemektir. Araştırmanın örneklemi Osmaniye il merkezindeki özel hastanelerde faaliyet gösteren 155 adet çalışandan oluşmaktadır. Nicel araştırma deseni ve ilişkisel tarama modeli kapsamında gerçekleştirilen çalışmada kolayda örnekleme yöntemi ve anket tekniği aracılığıyla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel analiz yazılımları aracılığıyla incelenmiştir. Analizler sonucunda uzmanlık gücüne sahip yöneticinin psikolojik personel güçlendirmeyi bir bütün olarak açıklamada negatif yönde katkı yaptığı, yasal güçle hareket eden yöneticinin psikolojik personel güçlendirmeye ait anlam boyutunu açıklamada pozitif yönde katkı yaptığı, karizmatik güce sahip yöneticinin psikolojik personel güçlendirmeye ait etki boyutunu açıklamada pozitif yönde katkı yaptığı ve uzmanlık gücüyle hareket eden yöneticinin psikolojik personel güçlendirmeye ait etki boyutunu açıklamada negatif yönde katkı yaptığı sonucuna ulaşılmıştır.

Explaining the Psychological Empowerment through Managers' Sources of Power: A Research in Health Sector

The aim of this study is to determine the predictor status of managers' sources of power on the psychological empowerment. The sample of the study is consist of 155 staff working at private hospitals in the city center of Osmaniye, Turkey. The research was conducted within the framework of quantitative research pattern and correlational research design. Data were collected through convenience sampling method-survey technique and investigated via statistical analysis software. As a result of the analyses, it was found that the managers acting with expert power negatively contributed to the explanation of psychological empowerment as a whole, the managers acting with legitimate power positively contributed to the explanation of the meaning the dimension of psychological empowerment, the managers who have referent power positively contributed to the explanation of the impact the dimension of psychological empowerment, and the managers acting with expert power negatively contributed to the explanation of the impact the dimension of psychological empowerment.

PDF

___

Aksay, B. ve Güğerçin, U. 2016. Yıkıcı yönetimin izlenim yönetimi taktikleri üzerindeki etkisi: Beyaz yakalı çalışanlar üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 25(3), 441-456.
Ashforth, B. E. (1989). The experience of powerlessness in organizations. Organizational Behavior and Human Decision Processes 43(2), 207-242.
Ateş, F. (2017). 3. bölüm. Ö. Turunç & H. Turgut (Ed.), Yönetim ve strateji: 101 teori ve yaklaşım içinde (s. 125-159). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Barbuto, J. E. ve Hayden, R. W. (2011). Testing relationships between servant leadership dimensions and leader member exchange (LMX). Journal of Leadership Education 10(2), 22-37.
Bayrak, S. (2001). Yönetimde bir ihmal konusu olarak güç ve güç yönetimi-II. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6(1), 23-42.
Blau, P. M. (1964), Exchange and power in social life, New York, NY: John Wiley & Sons.
Bowling A. (2002). Research methods in health. In Investigating Health and Health Services. Buckingham: Open University Press. ISBN: 0 335 20643 3
Brief, A. P. ve Nord, W. R. (1990). The meaning of occupational work: A collection of essays. Lexington: Lexington Books
Conger, J. A. ve Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management Review 13(3), 471-482.
Conger, J. A. 1989. Leadership: The art of empowering others. The Academy of Management Executive 3(1), 17-24.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika 16(3), 297-334.
Cropanzano, R. ve Mitchell, M. S. (2005). Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of Management 31(6), 874-900.
Çavuş, M. F. ve Akgemci, T. (2008). İşletmelerde personel güçlendirmenin örgütsel yaratıcılık ve yenilikçiliğe etkisi: İmalat sanayiinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, 229-244.
Çavuş, M. F. ve Demir, Y. (2010). Liderlik tarzının personel güçlendirme üzerine etkileri. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik 45, (2) : 1-14
Deci, E. L., Connell, J. P. ve Ryan, R. M. (1989). Self-determination in a work organization. Journal Of Applied Psychology 74(4), 580.
Durbin, J. ve Watson, G. S. (1971). Testing for serial correlation in least squares regression. III. Biometrika 58(1), 1-19.
Gioia, D. A. ve Sims Jr, H. P. (1983). Perceptions of managerial power as a consequence of managerial behavior and reputation. Journal of Management 9(1), 7-24.
Gist, M. E. ve Mitchell, T. R. (1992). Self-efficacy: A theoretical analysis of its determinants and malleability. Academy Of Management Review 17(2), 183-211.
İhtiyaroğlu, N. (2017). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin öğretmen motivasyonu üzerindeki etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(2), 361-377.
Kanbur, E. (2018). Havacılık sektöründe psikolojik güçlendirme, iş performansı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 14(1), 147-162.
Karagonlar, G., Öztürk, E. B. ve Özmen, Ö. N. (2015). Çalışanın örgütle sosyal mübadele algısı ve işten ayrılma niyeti: İşe cezbolmanın ve öz yeterliliğin rolü. METU Studies in Development 42(3), 411.
Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. ISBN: 978-605-320-547-0
Kızanlıklı, M. M., Koç, H. ve Kılıçlar, A. (2016). Örgütsel Güç ve Gücün Kaynakları Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi 8(4), 488-504.
Kline, R. B., (2011). Principles and practice of structural equation modelling. 3rd Edition, New York: Guilford Press.
Koçel, T. (2013). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta. ISBN: 978-605-377-573-3
Korkmazyürek ve Hazır (2017). Algı, tutum ve duygular. Ü. Sığrı & S. Gürbüz (Ed.), Örgütsel davranış içinde (s. 46-80). İstanbul: Beta. ISBN: 978-605-333-841-3
Mahalanobis, P. C. (1936). On the generalized distance in statistics. Proceedings of the National Institute of Sciences (Calcutta), 2, 49-55.
McClelland, D. C. ve Burnham, D. H. (2003). Power is the great motivator. Harvard Business Review 81(1), 117-126.
Meydan, C. H. (2010). Örgüt kültürü, örgütsel güç ve örgütsel adalet algılarının bireyin iş tatmini ve örgüte bağlılığı üzerine etkisi: Kamuda bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Miguel, M. C., Ornelas, J. H. ve Maroco, J. P. (2015). Defining psychological empowerment construct: Analysis of three empowerment scales. Journal of Community Psychology 43(7), 900-919.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York, London: McGraw-Hill
O’Brien, R. M. (2007). A caution regarding rules of thumb for variance inflation factors. Quality & Quantity 41(5), 673-690.
Podsakoff, P. M. ve Organ, D. W. (1986). Self-reports in organizational research: Problems and prospects. Journal of Management 12(4), 531-544.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology 88(5), 879.
Polatcı, S. ve Özçalık, F. (2013). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin işyeri nezaketsizliği ve tükenmişliğe etkisi. İşletme Bilimi Dergisi 1(1), 17-34.
Prilleltensky, I. (2008). The role of power in wellness, oppression and liberation: The promise of psychopolitical validity. Journal of Community Psychology 36(2), 116–136.
Rahim, M. A., Kim, N. H. ve Kim, J. S. (1994). Bases of leader power, subordinate compliance, and satisfaction with supervision: A cross-cultural study of managers in the US and S. Korea. The International Journal of Organizational Analysis 2(2), 136-154.
Rahim, M. A. (2004). Leader power, followers' conflict management strategies, and propensity to leave a job: A cross-cultural study. International Association for Conflict Management, June, Pittsburgh, PA.
Raven, B. H., Schwarzwald, J. ve Koslowsky, M. (1998). Conceptualizing and measuring a power/interaction model of interpersonal influence. Journal of Applied Social Psychology 28(4), 307-332.
Raven, B. H. (2008). The bases of power and the power/interaction model of interpersonal influence. Analyses of Social Issues and Public Policy 8(1), 1-22.
Rhoades, L., Eisenberger, R. ve Armeli, S. (2001). Affective commitment to the organization: The contribution of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology 86(5), 825-836.
Shetty, Y. K. (1978). Managerial power and organizational effectiveness: A contingency analysis. Journal of Management Studies 15(2), 176-186.
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal 38(5), 1442-1465.
Sürgevil, O., Tolay, E. ve Topoyan, M. (2013). Yapısal güçlendirme ve psikolojik güçlendirme ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri. Journal of Yaşar University 8(31), 5371-5391.
Taşgit, Y. E. ve Sert, H. T. (2017). Liderlik tarzlarının örgütsel yapıya yansımaları üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi 9(4), 530-550
Taşlıyan, M., Harbalıoğlu, M. ve Hırlak, B. (2015). Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: akademisyenler üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(1), 313-334.
Thomas, K. W. ve Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review 15(4), 666-681.
Tolay, E., Sürgevil, O. ve Topoyan, M. (2012). Akademik çalışma ortamında yapısal ve psikolojik güçlendirmenin duygusal bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkileri. Ege Academic Review 12(4), 449-465.
Yalçın, A., (2015). Liderlik. İ. Erdem (Ed.), Örgütsel davranış içinde (s. 376-416). İstanbul: Nobel. ISBN: 978-605-133-142-3
Yıldız, B. ve Yıldız, H. (2015). The effect of servant leadership on psychological ownership: The moderator role of perceived organizational support. Journal of Global Strategic Management 9(2), 65-77.
Yıldız, B. (2016). Hizmetkâr liderlik algısının lider-üye etkileşimi üzerindeki etkisi: Kamu sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. KAÜİİBFD 7(14), 499-517.
Zimmerman, M. A. (1995). Psychological empowerment: Issues and illustrations. American Journal of Community Psychology 23(5), 581–598.