İş-Aile Zenginleşmesi Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Kacmar vd. (2014) tarafından geliştirilen iş-aile zenginleşmesi ölçeği’nin güvenirlik ve geçerliğinin incelenerek Türkçe uyarlamasının yapılmasının amaçlandığı bu çalışmada ölçek iki farklı örneklem grubuna uygulanmıştır. Anket çalışması sonucu elde edilen veriler doğrultusunda, ölçeğin yapı geçerliği araştırılmış, iç tutarlılığı ve ölçüt bağımlı geçerliği ele alınmıştır. Ölçüt bağımlı geçerliği için aile yaşamından tatmin, performans ve işten ayrılma niyeti ölçekleri kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda, özgün ölçekle örtüşen ve “iş-aile zenginleşmesi” ile “aile-iş zenginleşmesi” boyutlarını içeren iki faktörlü yapı doğrulanmıştır. (χ2=21,504, df=8, χ2/df=2,688; TLI=0,97; CFI=0,98; RMSEA=0,072). Çalışmada ölçeklere ilişkin iç tutarlılığı değerlendirmede Cronbach Alfa katsayısı kullanılmış olup, ölçeğin alt boyutlarının iç tutarlılık katsayıları 0,81 ve 0,88 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular Türkçeye uyarlanan iki boyutlu iş-aile zenginleşmesi ölçeği’nin güvenilir ve geçerli olduğunu ve Türkiye’de konu ile ilgili yapılacak çalışmalarda kullanılabileceğini ortaya koymaktadır.

The Validity and Reliability of the Work Family Enrichment Measure

In this study, the aim was to assess the reliability and validity of the work-family enrichment scale in Turkish samples. For this purpose, the survey was administered in two different samples. The data was used to investigate the reliability, discriminant validity, convergent validity, and criterion validity of the scale. In order to examine the criterion validity, family life satisfaction, performance, and turnover intentions scales were utilized. Exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis revealed the two-factor structure of the scale “work-family enrichment” and “family-work enrichment” as in the original (χ2=21,504, df=8, χ2/df=2,688; TLI=0,97; CFI=0,98; RMSEA=0,072). In the study, in order to reveal the internal conssitency of the scales, Cronbach Alpha coefficient was utilized and the reliability coefficients of the subscales were found between 0,81 and 0,88. These results showed that work-family enrichment scale is a valid and reliable instrument to use in Turkish context.

PDF

___

Brislin, R. W., Lonner, W. J. ve Thorndike, R. M. (1973). Cross-Cultural Research Methods. New York: John Wiley & Sons.
Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 5 Baskı. PegemA Yayıncılık: Ankara.
Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, G. D. ve Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire. Unpublished manuscript, University of Michigan, Ann Arbor.
Cammann, Cortlandt, Fichman, Mark, Jenkins, G. D. ve Klesh, J. (1983). Michigan Organizational Assessment Questionnaire. İçinde S. E. Seashore, E. E. Lawler, P. H. Mirvis & C. Cammann (Eds.), Assessing organizational change: A guide to methods, measures, and practices (ss. 71-138). New York: Wiley-Interscience.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, 2.baskı. Ankara: Pegem Akademi.
Carlson, Dawn S., Grzywacz, Joseph G. ve Kacmar, K. Michele (2010). “The relationship of schedule flexibility and outcomes via the work–family interface”, Journal of Managerial Psychology. Vol. 25, ss. 330-355. doi:10.1108/02683941011035278.
Carlson, D. S., Hunter, E. M., Ferguson, M. ve Whitten, D. (2011). “Work-family enrichment and satisfaction: mediating processes and relative ımpact of originating and receiving domains”, Journal of Management, Vol. 40 No. 3, ss. 845-865, DOI: 10.1177/0149206311414429.
Carlson, D. S., Kacmar, K. M., Wayne, J. H. ve Grzywacz, J. G. (2006). “Measuring the positive side of the work–family interface: Development and validation of a work–family enrichment scale”, Journal of Vocational Behavior, Vol. 68, ss. 131-164.
Carlson, D. S., Kacmar, K. M., Zivnuska, S., Ferguson, M. ve Whitten, D. (2011). “Work-Family Enrichment And Job Performance: A Constructive Replication Of Affective Events Theory”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 16 No. 3, ss. 297-312. http://dx.doi.org/10.1037/a0022880.
Cronbach, L. J. (1951). “Coefficient alpha and the internal structure of tests”, Psychometrika, Vol. 16, ss. 297–334.
Çalışkan, S. C. ve Çetinaslan Arıkan, S. (2015). “İş-Aile çatışmasının öteki yüzü: İş-Aile zenginleşmesi ve psikolojik yılmazlık, mükemmeliyetçilik, yaşam doyumu değişkenleri ile etkileşimi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 15 No. 4, ss.121-142.
Çalışkan, S. C., Ürü Sanı, F. O., Atan, Ö. ve Yozgat, U. (2013). “Hizmetkâr liderliğin iş-aile zenginleşmesi üzerindeki etkisinde kapsamlı bir model geliştirme arayışları: Örgütle özdeşleşme ve pozitif psikolojik kaynakların bu etkileşimdeki aracılık rolü üzerine bir araştırma”, 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Dumlupınar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, Kütahya, ss. 298-304.
De Klerk, M., Nel, J. A. ve Koekemoer, E. (2015). “Work-to-Family enrichment: Influences of work resources, work engagement and satisfaction among employees within the south african context”, Journal of Psychology in Africa, Vol. 25 No. 6, ss. 537-546.
Edwards, J. R. ve Rothbard, N. P. (2000). “Mechanisms linking work and family: Clarifying the relationship between work and family constructs”, The Academy of Management Review, Vol. 25 No. 1, ss. 178-199.
Frone, M. R. (2003). Work–Family Balance. İçinde J. C. Quick & L. E. Tetrick (Eds.), Handbook of occupational health psychology (ss. 143–162). Washington, DC: American Psychological Association. Gefen, D., Straub, D. ve Boudreau, M.-C. (2000). “Structural equation modeling and regression: Guidelines for research practice”, Communications of the AIS, Vol. 4, ss.1-78.
Greenhaus, J. H. ve Powell, G. N. (2006). “When work and family are allies: A theory of work–family enrichment”, The Academy of Management Review, Vol. 31, ss. 72–92.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2013). Multivariate Data Analysis. Pearson International Edition, 7th Ed. US: Pearson Education Limited.
Hanson, G. C., Hammer, L. B. ve Colton Cari L. (2006). “Development and validation of a multidimensional scale of perceived work–family positive spillover”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 11 No. 3, ss. 249-265.
Jaga, A. ve Bagrain, J. (2011). “The relationship between work-family enrichment and work-family satisfaction outcomes”, South African Journal of Psychology, Vol. 41 No.1, ss. 52-62.
Kacmar, K. Michele, C., Wayne S., Carlson, D. S., Ferguson, M. ve Whitten, D. (2014). “A short and valid measure of work-family enrichment”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 19 No.1, ss. 32-45.
Kirkman, B. L. ve Rosen, B. (1999). “Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment”, The Academy of Management Journal, Vol.42 No.1, ss. 58-74.
Kirkman, B. L. ve Shapiro, D. L. (2001). “The ımpact of team members’ cultural values on productivity, cooperation, and empowerment in self-managing work teams”, Journal of Cross-Cultural Psychology, Vol.32 No.5, ss. 597-617.
Konaklı, T. ve Arslan, S.(2017). “Pozitif örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerde iş aile zenginleşmesinin incelenmesi”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, Vol.5 No.3, ss. 223-244.
Marks, S. R. (1977). “Multiple roles and role strain: Some notes on human energy, time, and commitment”, American Sociological Review, Vol 42, ss. 921–936.
McNall, L. A., Masuda, A. D. ve Nicklin, J. M. (2010). “Flexible work arrangements, job satisfaction, and turnover ıntentions: The mediating role of work-to-family enrichment”, The Journal of Psychology, Vol.144 No.1, ss. 61-81.
McNall, L. A., Nicklin, J. M. ve Masuda, A. D. (2010). “A meta-analytic review of the consequences associated with work-family enrichment”, Journal of Business and Psychology, Vol.3 No.25, ss. 381-396.
Mihelič, K. K. (2014). “Work-Family interface, job satisfaction and turnover intention: A cee transition country perspective”, Baltic Journal of Management, Vol.9 No.4, ss. 446-466, https://doi.org/10.1108/BJM-09-2013-0141.
Nicklin J. M. ve McNall L. A. (2013). “Work–Family enrichment, support, and satisfaction: A test of mediation”, European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol.22 No.1, ss. 67-77, DOI: 10.1080/1359432X.2011.616652.
Nunnally, J. C. ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory. 3rd Edition. New York, NY: McGraw-Hill, Inc.
Paustian-Underdahl, S. C., Halbesleben, J. R. B., Carlson, D. S. ve Kacmar, K. M. (2013). “The Work-Family Interface and Promotability: Boundary Integration as a Double-Edged Sword”, Journal of Management, Vol.42 No.4, ss. 960-981.
Powell, G. N. ve Greenhaus, J. H. (2006). “Is the opposite of positive negative?: Untangling the complex relationship between work‐family enrichment and conflict”, Career Development International, Vol.11 No.7, ss.650-659.
Robinson, J. P., Shaver, P. R. ve Wrightson, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. İçinde J.P. Robinson, P.R. Shaver ve L. S. Wrightson (Eds.), Measures of Personality and Social Psychological Attitudes (ss. 1-16). San Diego, CA: Academic Press.
Russo, M. ve Buonocore, F. (2012). “The relationship between work‐family enrichment and nurse turnover”, Journal of Managerial Psychology, Vol.27 No.3, ss. 216-236, https://doi.org/10.1108/02683941211205790.
Shein, J., ve Chen, C. P. (2011). Work-Family enrichment: A research of positive transfer. Rotterdam: Sense Publishers.
Sieber, S. D. (1974). “Toward a theory of role accumulation”, American Sociological Review, Vol.39, ss. 567-578.
Stoddard, M. ve Madsen, S. R. (2007). “Toward an understanding of the link between work-family enrichment and health”, Journal of Behavioral and Applied Management, Vol.9 No.1, ss. 2-15.
Timms, C., Brough, P., O’Driscoll, M., Kalliath, T., Siu, O.-L., Sit, C. ve Lo, D. (2015). “Positive pathways to engaging workers: Work–Family enrichment as a predictor of work engagement”, Asia Pacific Journal of Human Resources, Vol.53, ss. 490-510, doi:10.1111/1744-7941.12066.
Ülbeği, İ. D. (2016). “Makyavelizm ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması”, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol.25 No.2, ss. 89-100.
Ülbeği, İ. D. ve İplik, E. (2017). “Shirom-Melamed tükenmişlik ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol.14 No.1, ss. 19-30.
van Steenbergen, E. F. ve Ellemers, N. (2009). “Is managing the work–family ınterface worthwhile? Benefits for employee health and performance”, Journal of Organizational Behaviour, Vol.30, ss. 617-642. DOI: 10.1002/job.569.
Wayne, J. H., Musisca, N. ve Fleeson, W. (2004). “Considering the role of personality in the work–family experience: Relationships of the big five to work–family conflict and facilitation”, Journal of Vocational Behavior, Vol.64, ss. 108-130.
Zabriskie, R. B. ve Ward, P. J. (2013). “Satisfaction with family life scale”, Marriage & Family Review, Vol.49 No.5, ss. 446-463.